«ՓՈՔՐ ԽՄԲՈՎ ՀԱՐՑԸ ՉԻ ԼՈՒԾՎԻ»

Վստահ
է Վազգեն Մանուկյանը – Որպես փորձառու քաղաքական գործիչ, ինչպե՞ս եք վերաբերվում
«Հանրապետություն» կուսակցության այն պնդմանը, թե երկրում կան հեղափոխություն անելու
բոլոր նախադրյալները: – Ամեն երկրի համար մեծ նշանակություն ունի գլխավոր
հարցը՝ ո՞ւմ է պատկանում իշխանությունը: 1995-ից մինչ այսօր իշխանության տերը ժողովուրդը
չէ: Իսկ վերջին շրջանում մարդկանց այն շերտը, ում պատկանում է իշխանությունը, շատ
է նեղլիկացել: Եվ քանի որ այսպես է, աստիճանաբար մարդկանց միջից վերանում է ազատ
մրցակցությունը ոչ միայն տնտեսության, այլեւ քաղաքականության մեջ: Իսկ եթե չկա մրցակցություն,
վերեւ են բարձրանում անարժան մարդիկ, եւ նորմալ, պրոֆեսիոնալ, պարկեշտ մարդիկ համակարգից
դուրս են մնում: Այն որոշումները, որ ընդունվում են իշխանական համակարգի կողմից,
ոչ միայն միտումնավոր կոռուպցիոն են, ոչ միայն հետապնդում են փող աշխատելու հարցը,
այլեւ շատ անգամ վնասակար են ուղղակի իրենց մակարդակի պատճառով: Այսինքն՝ մի ֆեոդալական
համակարգ է ստեղծվել, որը հասարակության եւ ժողովրդի փոխարեն որոշում է հարցերը:
Այո, ժողովրդի մեջ կա հեղափոխական իրավիճակ: Իսկ դա նշանակում է՝ պահանջվում են փոփոխություններ:
Այդ փոփոխությունները կլինեն հեղափոխությա՞ն միջոցով՝ ընտրությունների՞ միջոցով,
մի կողմ դնենք: Այդ իրավիճակից օգտվելով, կարելի է դրոշ վերցնել եւ ասել՝ ես գնում
եմ հեղափոխության: Բայց դա հարցը լուծելո՞ւ է, ոչ, չի լուծելու: Մարդիկ այլեւս իրենց
տեղից չեն շարժվի, եթե առջեւում կանգնած չլինի մի հուսալի, մեծ ճակատ, որում կլինեն
պայծառ անհատներ, քաղաքական գործիչներ, կուսակցություններ, հասարակության լայն շերտեր,
որոնք հստակ ձեւակերպված կներկայացնեն, թե ի՞նչ խնդիր են լուծելու: Այդ դեպքում իշխանական
համակարգը որպես կղզի կսկսի փոքրանալ, որովհետեւ այնտեղ գտնվող շատերը, տեսնելով
փոփոխությունների հույսը, կմիանան այդ ալիքին, եւ առանց շատ մեծ ցնցումների Հայաստանում
հնարավոր կլինի փոփոխություն կատարել: Երբ մի կուսակցություն կամ քաղաքական գործիչ
այդ իրավիճակից ելնելով՝ հայտարարում է, որ ինքն է դա անելու, նախ՝ դա իրեն չի հաջողվելու,
ինքը չի կարողանալու ստեղծել այդ ճակատը, դիմացի ուժն ավելի համախմբվելու է, որովհետեւ
հասկանալու է, որ այդ ուժն արժանի չէ վերցնել իշխանությունը եւ նոր իրավիճակ ստեղծել:
Ու ժողովուրդը ապրելու է մի նոր հիասթափության փուլ: Այդ պատճառով ես այդպիսի բաներին
դեմ եմ: Եթե խոսքը այն մասին է, թե կա՞ հեղափոխական իրավիճակ, այո՝ կա: Կա՞ն լուծելիք
խնդիրներ, կան: Պե՞տք է այդ խնդիրները լուծել, այո: Ի՞նչ ձեւերով կարելի է լուծել՝
միայն մեծ ճակատի ստեղծմամբ: – Սակայն այս պահին ընդդիմության ներսում կարծես
նման ճակատի ձեւավորման մասին խոսք չկա: – Եթե չկա, ուրեմն դա պետք է հասունացնել:
Բայց եթե ինչ-որ մեկը փորձում է դա անել միայնակ, դրանով ոչ թե նպաստում է հասունացմանը,
այլ հետաձգում է հասունացման պահը: Ես, անկեղծ ասած, չեմ հասկանում, երբ մեկն ասում
է՝ ես կանեմ: Երբ կոչ է արվում՝ ժողովուրդ, եկեք միավորվենք, երդվենք, որ այս խնդիրներն
ենք լուծելու, հասկանալի է: Բայց հենց այնպես օգտվել այդ հեղափոխական մթնոլորտից
եւ փորձել հեղափոխություն անել, իմ կարծիքով այնքան էլ գրագետ չէ: – Սակայն
համաձայնեք, որ քաղաքական այս ճահճի պայմաններում «Հանրապետությունը» որոշ աշխուժություն
մտցրեց, կոնկրետ առաջարկ արվեց: – Նախ եւ առաջ սա նոր չէ, 2003-ից մինչ այժմ
այդ խոսակցություններն անընդհատ գնացել են: Տարբեր քաղաքական գործիչներ խոսել են
հեղափոխության մասին: Եվ երբ մարդիկ կամ քաղաքական ուժերը մի քիչ մոռացվում են, շատերը,
ոչ միայն «Հանրապետությունը», սկսում են խոսել այդ մասին՝ իրենց վրա սեւեռելով հասարակության
ուշադրությունը: Բայց դրանով խնդիրը չի լուծվում: – Սակայն համախմբվելու եւ
ձեր ասած ճակատը ստեղծելու կարգի առաջարկ «Հանրապետությունն» արել Է «Արդարություն»
դաշինքի նիստում, դուք էլ եք դաշինքի անդամ, բայց այդ առաջարկը չի ընդունվել: Ինչո՞ւ:
– Ես ոչ մեկին չեմ ուզում մեղադրել, ոչ «Հանրապետությանը», ոչ որեւէ մեկին,
իմ ասածը հետեւյալն է՝ միայնակ քաղաքական ուժը դա չի կարող անել: – «Հանրապետությունը»
ակնկալում է, որ ինքը կսկսի, իսկ մյուսներն ընթացքում կմիանան իրենց: Ինչո՞ւ եք կասկածում,
որ սա արդյունավետ կլինի: – Արկադի Վարդանյանն ասաց, որ հեղափոխական իրավիճակ
է. իսկապես, այդպիսի իրավիճակ էր, որեւէ բան չստացվեց: Արամ Կարապետյանը գնաց Սեւան,
ասաց՝ հեղափոխություն է անում: Մի քանի հոգու ձերբակալեցին, մենք էլ օժանդակեցինք,
որ հարցերը չքրեականացվեն, բայց քաղաքական դաշտը չասաց՝ ճիշտ բան է անում, եկեք միանանք,
անենք: Նույն ճակատագիրը կարող է սպասել մեզ կամ «Հանրապետություն» կուսակցությանը,
եթե մեկը միայնակ փորձի դա անել: Բոլորը կողքից նայելու են, թամաշա են անելու, այդ
ուժն էլ գնալու եւ կոտրվելու է: Եթե խնդիրը միավորումներ չի առաջացնում, նշանակում
է դեռ բավականին հասունացած չէ: Կարծում եմ, մեծ ուժի առկայությո՛ւնը կարող է լուծել
իշխանությունը ժողովրդին վերադարձնելու խնդիրը: Սա փոքր խմբով լուծելիք խնդիր չէ:
ՄԱՐԳԱՐԻՏ ԵՍԱՅԱՆ