«Մազապուրծը» պետություն չի ստեղծում

Վաղուց ապացուցված է, որ բառերը «ծրագրավորում» են մարդկանց: Ընդ որում, ծրագրավորում են շատ յուրահատուկ ձեւով: Մեր ենթագիտակցությունը չի լսում ժխտողական բառերն ու մասնիկները: Օրինակ, երբ մենք ասում ենք` «չեմ ուզում աղքատ լինել», ենթագիտակցությունը լսում է «աղքատ» բառը եւ հասկանում է մեզ այնպես, որ մենք երազում ենք մշտապես աղքատ մնալ: Կամ` երբ մենք ասում ենք` «ինչպե՞ս անեմ` չուշանամ», ենթագիտակցության մեջ տպվում է «ուշանալ» բառը` կարծես մեր ուշքն ու միտքը հենց ուշանալն  է:

Այս օրերին ցեղասպանության 100-ամյակի հետ կապված մենք հաճախ կրկնում ենք այն բառերը, որոնք ընդհանրապես «շատ ենք սիրում» եւ օգտագործում ենք այլ առիթներով` «մազապուրծ», «բազմաչարչար», «խեղճ», «թշվառ», «անտեր» եւ նույնիսկ… «հավերժասուգ»: Այդ բառերն, իմ կարծիքով, բացասական ծրագրավորման վառ օրինակներ են: Մենք, իհարկե, չենք ուզում, որ այդ բնորոշումները մեզ «կպնեն», ձգտում ենք ազատվել այդ վիճակներից, բայց դրանք ենթագիտակցական մակարդակով ուղղորդում են մեր վարքը:

Ամբողջ խնդիրն այն է, որ «մազապուրծ» մարդը կամ ազգը չի կարող ապրել, նա կարող է միայն գոյատեւել: Այդպիսի ազգն ընդունակ չէ պետություն ստեղծել, նա կարող է միայն «ծվարել» այլ ազգերի թեւի տակ: Այնպես որ եկեք հրաժարվենք այդ «խղճուկ» բառերից եւ դադարենք մեր մասին մտածել «թշվառության» կատեգորիաներով:

Ամերիկացի հոգեբան Ուիլյամ Ջեյմսն ասում էր. «Ես երգում եմ ոչ թե այն պատճառով, որ երջանիկ եմ, ես երջանիկ եմ հենց այն պատճառով, որ երգում եմ»: Դրական ծրագրավորման հաջող օրինակ:

Արամ Աբրահամյան