Որքան մոտենում է նոյեմբերի 24-ը, երբ Բրյուսելում կայանալու է Արեւելյան գործընկերության համաժողովը, այնքան սաստկանում է Ռուսաստանի «պրեսինգը» մեր երկրի հանդեպ, քանի որ այդ համաժողովում նախատեսված է փաստաթուղթ ստորագրել ԵՄ-ի հետ: Դա շատ ավելի համեստ փաստաթուղթ է, քան Ասոցացման համաձայնագիրը, բայց ստորագրելու հեռանկարը, միեւնույն է, նյարդայնացնում է Ռուսաստանին: Կրեմլում «թարս նայեցին» վրաց-ամերիկյան զորավարժություններին մեր մասնակցությանը, ինչպես նաեւ Երեւանում փողոցների վերանվանման շուրջ քննարկումներին: (Շատ վատ է, որ նման անհեթեթ խանդի դրսեւորումների հետ մենք պետք է հաշվի նստենք, բայց ես դեմ եմ կատաստրոֆիկ գնահատականներին՝ սա աշխարհի վերջը չէ): Նույն «սերիայից» է «ՌԻԱ-Նովոստիի» հոդվածը, որի հեղինակը «մուննաթ էր գալիս» Հայաստանի վրա, թե ինչու ենք մենք ուզում զենք գնել Չինաստանից: Ճիշտ է, հետագայում այդ հոդվածը հանեցին կայքից՝ հավանաբար, իրենց լեզվով ասած, «պերեբոր» համարեցին: Դրան նաեւ ավելացնենք այն հանգամանքը, որ Ռուսաստանը «բարոյական աջակցություն» է հայտնել Ադրբեջանին «լվացքատուն» կոչվող արեւմտյան բացահայտումների հարցում՝ փաստացի հայտարարելով, որ կոռուպցիայի եւ «ատկատների» հարցում Ռուսաստանը Ադրբեջանի մեջքին սարի պես կանգնած է: Ճիշտ է, հանուն արդարության պետք է ասել, նման հարցերում Կրեմլը կանգնած է նաեւ մեր իշխանավորների մեջքին:
Այդ ամենն, իհարկե, խնդիր է, բայց այնպիսի խնդիր, որը պահանջում է հանգիստ, սառնասիրտ մոտեցում, բանակցություններ, ճկունություն, բայց ոչ՝ լացուկոծ կամ հիասթափված բացականչություններ: Ռուսաստանն առաջ է տանում իր շահերը, որոնք կարող են համընկնել, իսկ կարող են նաեւ չհամընկնել մեր շահերի հետ: Նույնը՝ Եվրամիությունը: Եթե պատկերացում կա, որ Բրյուսելում ինչ-որ բարեգործներ են նստած, որոնք երազում են, թե երբ է Հայաստանը եվրոպական, օրինական, ժողովրդավարական եւ տնտեսապես զարգացած երկիր դառնալու, այդպիսի պատկերացում ունեցողները սխալվում են: Եվրամիությունը նույնքան «անշահախնդիր է» նախկին խորհրդային պետությունների նկատմամբ, որքան Ռուսաստանը: Եվ երբ մենք ասում ասում ենք, որ ԵԱՏՄ-ն Հայաստանին ոչ մի օգուտ չբերեց (որը ճիշտ է), ապա թույլ տվեք հարցնել, թե ի՞նչ օգուտ բերեց Ասոցացման համաձայնագիրը Ուկրաինային, Վրաստանին եւ Մոլդովային: Առանց վիզաների ռեժի՞մ: Դա, իհարկե, շատ հարմար բան է՝ Եվրոպա հանգստի գնալուց դեսպանատներում կամ, առավել եւս, այսպես կոչված «վիզաների կենտրոնում» հերթ չկանգնելը: Բայց կդժվարանայի ասել, որ դա որեւէ մեկի կյանքում ճակատագրական նշանակություն ունի:
Պետք է, իհարկե, ձգտել ԵՄ-ի հետ ոչ վիզային ռեժիմի: Պետք է փորձել ստորագրել «Արեւելյան գործընկերության» շրջանակներում թեկուզ այս՝ «համեստ» փաստաթուղթը, ընդհանրապես պետք է զարգացնել հարաբերությունները ԵՄ-ի հետ: Բայց դա մեր որեւէ ցավին համադարման չէ: Ոչ էլ՝ եվրոպացի լինելու երաշխիք:
ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Ես միքիչ այդպես չեմ մտածում. ա) Մոսկվան,եթե ցանկանում է՝մեզ բանի տեղ դնում է,իսկ եթե չի ցանկանում ՝մուննաթ է գալիս.բ) Մենք արեւմուտքի աչքին երեւում ենք, լավագույն դեպքում՝որպես ռուսաստանի կցորդ,իսկ վատագույն դեպքում,որպես ռուսաստան.գ) Մենք հանդես ենք գալիս ,որպես բացասական« աօրայով » հայտնի (արեւմուտքի տեսանկյունից) ճամբարի ներկայացուցիչ. գ) Կա ժողովրդական ասածվացք, որ արեւմուտքն էլ գիտի,-ասա ընկերդ ովա՞ ,ասեմ դու ով էս…,իսկ սրանց ածանցյալները,որքան ուզեք,սկսած ներդրումներից ,վերջացրած տուրիզմ,գաստրոլներ,իմիջ, եւ այլ,եւ այլ, այդ վիզա կոչվածը ,շատ ավելի փոքր բան է,քան տնտեսությանը առնչվող հարցերը…