Մեդիա կենտրոն, Երևան: Դեկտեմբերի 12-ը Առողջապահության համընդհանուր հասանելիության համաշխարհային օրն է: Այս օրվան նվիրված «Մեդիա կենտրոնում» տեղի ունեցավ մամլո ասուլիս «Մատչելիության իրավունքը Հայաստանի առողջապահության ոլորտում. առկա մարտահրավերներ, խոչընդոտներ և հաղթահարման ուղիներ» թեմայով:
Քննարկման բանախոսներն էին «Իրավունքի զարգացման կենտրոն» ՀԿ-ի ղեկավար Վիոլետա Զոփունյանը, «Հյումն Րայթս Հաուս» Երևան գրասենյակի ղեկավար Հովհաննես Մադոյանը և Երևանի թիվ 17 պոլիկլինիկայից Սաթենիկ Բադալյանը:
Քննարկման սկզբում Վիոլետա Զոփունյանն ասաց, որ առողջապահության համընդհանուր հասանելիությունն ունի մի քանի բաղադրիչներ: Առաջինը ֆինանսական հասանելիությունն ու մատչելիությունն է:
«Շատ կարևոր է նշել, որ բոլոր օրենսդրական կարգավորումները կարևորում են այն, որ պետք է առողջությունը հասանելի լինի բնակչության բոլոր խմբերի համար և խտրականություն չպետք է դրվի որևէ սոցիալական խմբի հանդեպ կամ որևէ հիվանդության հիմքով»,-ասաց Զոփունյանը:
Նա նաև կարևորեց տարածքային մատչելիությունը և հասանելիությունը, որը, նրա խոսքով, պետք է մատչելի ու նույն որակով լինի թե Երևանում, թե մարզերում:
«Սա ՀՀ-ի կողմից վավերացրած իրավական ակտերում հիմնարար իրավունք է: Իրավական կարգավորումները կան մենք այստեղ ավելի շատ ունենք պացիենտի իրավունքը իրացնելու խնդիրը, որպեսզի օրենսդրական դաշտը գործի այնպես, ինչպես այն կա»,-ընդգծում է Զոփունյանը:
Հովհաննես Մադոյանն ասում է, որ խոչընդոտները, որոնք կան Հայաստանում առողջապահության համընդհանուր հասանելիության համար, առաջին հերթին ֆինանսական են:
«Երկիրը ցավոք չի էլ փորձում կատարել այդ օպտիմալ պարտավորությունը: Մեր նման երկրներին առաջարկվում է ՀՆԱ-ի նկատմամբ 4-5 տոկոս ֆինանսավորում ուղղել առողջապահության ոլորտին, մեր երկիրը հիմա ուղղում է ՀՆԱ-ի նկատմամբ ֆինանսների 2 տոկոսը, և կառավարությունը իր միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրով նախատեսում է նվազեցնել այն 1, 8 տոկոսի»,-ասում է Մադոյանը և հավելում, որ պետությունը ռեգրեսիվ է կատարում իր պարտավորությունը:
Մադոյանը ընդգծում է, որ ամենամեծ խոցելի խումբը միլիոնից ավելի մարդիկ են, ովքեր պաշտոնական տվյալներով ապրում են աղքատության շեմից ցածր:
«Դա ամենախոցելի խումբն է, որը զրկված է այդ համընդհանուր մատչելիությունից: Երկրորդ խոչընդոտը խտրականությունն է, որ որոշ հիվանդություններ ունեցող անձինք չեն կարողանում օգտվել համընդհանուր մատչելիությունից: Դա ավելի շատ զգում են ՄԻԱՎ և տուբերկուլոզ ունեցող մարդիկ: Այդ մարդիկ դրա պատճառով հաճախ ուշ են դիմում բուժ. հաստատություններ և ուշ են ախտորոշվում»,-նշում է Մադոյանը:
Սաթենիկ Բադալյանն էլ ասում է, որ առաջնային օղակը` պոլիկլինիկաները, բնակչության բոլոր խավերի համար անվճար են, բայց դա չի նշանակում բոլոր ասպեկտներով անվճար:
«Անվճար է այն հատվածով, ինչքանով որ պետությունը ֆինանսավորում է պետ պատվերով, որը անսահմանափակ չէ: Բնակչության մոտ թյուր կարծիք կա, որ առաջնային օղակում ամեն ինչը պետք է լինի անվճար, բայց դա այդպես չէ: Դժվարամատչելի հետազոտությունների մեծ մասը և նաև որոշակի հետազոտություններ` ստացիոնար բուժօգնությունը, սոցիալապես անապահով խմբերի համար անվճար չի իրականացվում: Անվճար չի իրականցվում նաև, եթե չկա բժշկական ցուցում, բայց հիվանդը ինքն է ուզում անցնել այս կամ այն զննումը»,-ասում է Բադալյանը:
Նա ընդգծում է, որ մնացած բոլոր դեպքերում թե թերապևտիկ, թե լաբորատոր գործիքային ստուգումները, թե նեղ մասնագետների խորհրդատվությունները և մնացած բոլոր ծառայությունները անվճար են ու մատչելի բնակչության համար:
Լուսանկարը՝ Մեդիա կենտրոնի:
Մանրամասներն՝ տեսանյութում:
