Ինչ է նշանակում «մարդակենտրոն»

Քաղաքական ուժերը ժամանակ առ ժամանակ կիրառում են «մարդակենտրոն» բառը: Չգիտեմ, թե ինչ են նրանք դրա տակ հասկանում: Հավանաբար, այն մարդուն, որն իրենց կուսակցությունը ղեկավարում է դեմոկրատական ցենտրալիզմի ոգով: Ես ունեմ մարդակենտրոնության մասին իմ պատկերացումը, որը գուցե չափազանց հեռու է գիտականից: Ցանկացած մարդ տիեզերքի կենտրոն է, եւ միակ բանը, որը պետք է նրան կաշկանդի, սահմանափակի, պետության օրենքներն են: Դրանից դուրս մարդկանց որեւէ բան ստիպելը, որեւէ բան նրանց վզին փաթաթելը սխալ է եւ վնասակար:

Ես չեմ դիտում հնդկական սերիալներ, բայց չեմ ծաղրում նրանց, ովքեր այդ սերիալները դիտում են, նրանց վերեւից ներքեւ չեմ նայում եւ չեմ կարծում, թե ես նրանցից ինչ-որ բանով լավն եմ: Ես երբեք չեմ կրի գեորգեւյան ժապավեններ, որովհետեւ դրանք այլ պետության խորհրդանիշ են, բայց ես չեմ թշնամանում, չեմ նզովում իմ այն հայրենակիցներին, ովքեր այդ ժապավենները կրում են: Եթե դա այդ մարդկանց դուր է գալիս, ինչո՞ւ ես պետք է նրանց հոգեբանական տեռորի ենթարկեմ:

ՀՀԿ-ն ինձ դուր չի գալիս, ընդհանուր առմամբ «իշխող կուսակցությունը» հետխորհրդային տարածքում բավականին գորշ, ձանձրալի եւ չափազանց «ոչ կրեատիվ» երեւույթ է: Բայց ես չեմ կարող չտեսնել, որ, օրինակ, Վիգեն Սարգսյանը կամ Արփինե Հովհաննիսյանն ավելի գրագետ են եւ նախընտրական շրջանում ավելի լավ էին պատրաստված, քան իմ ընդդիմադիր զրուցակիցների մեծ մասը: Իսկ Երեւանի ավագանու քարոզարշավի ժամանակ նյութին ամբողջությամբ տիրապետում էր Երեւանի փոխքաղաքապետ Վահե Նիկոյանը: Չեմ կարող բոլորին ներկել սեւ եւ սպիտակ ներկով: Բայց եթե կան մարդիկ, որոնք հակված են այդպես մոտենալ կյանքին՝ իրենց գործն է, որեւէ մեկի կարծիքի վրա չեմ պատրաստվում բռնանալ: Թող վերցնեն այն ներկը, որն իրենց դուր է գալիս:

Ես հետս չէի վերցնի իմ երեխային, եթե ուզեի քաղաքական մրցակցիս շտաբում կռիվ սարքել, բայց ամեն ծնող ինքն է որոշում, թե ո՛ր միջոցառումներին տանել սեփական զավակին: Ինձ տգեղ են թվում հեգնական գրառումները, որտեղ օգտատերերը չարախնդում են, որ երեխան ուղեղի ցնցում է ստացել: Պարզ է, որ ոչ ոք չէր ուզում նրան վնասել, միեւնույն է` ճիշտ է, իմ կարծիքով, ցանկացած երեխայի, ցանկացած մարդու ցավը զգալ որպես քոնը: Բայց այստեղ էլ որեւէ պարտադրանք չկա: Եթե մարդն ընդունակ է զգալ միայն իր ցավը, դա էլ պետք է ընդունել որպես իրողություն:
Ապրեք, ինչպես ուզում եք (օրենքի շրջանակներում, իհարկե): Ոչ թե այնպես, ինչպես ուրիշներն են ուզում, նույնիսկ այն դեպքում, եթե այդ «ուրիշները» ձեր հարազատներն են: Թող ուրիշներն էլ իրենց ուզածի պես ապրեն: Շատ պարզ բանաձեւ է: Եվ, ամենակարեւորը՝ մարդակենտրոն:

ԱՐԱՄ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ