Մարդկային կապիտալի համաթիվը բաղկացած է հինգ ցուցանիշից։ Դրանցից երկուսի գծով էլ (մինչև հինգ տարեկանն ապրելու հավանականությունը և ոչ թերաճ երեխաների կշիռը) Հայաստանի դիրքերը վատը չեն՝ միջինից բարձր ցուցանիշներ ունենք։ Փոխարենը՝ խայտառակ վիճակում ենք հարմոնիզացված թեստերի միավորների (առաջադիմության) և ուսումնառությամբ ճշգրտված ուսման տարիների առումով։
Հարմոնիզացված թեստերի միավորների առումով նշենք, որ Հայաստանի աշակերտները 443 միավոր են ստանում ըստ սանդղակի, որտեղ 625-ը ներկայացնում է բարձր առաջադիմությունը, և 300 միավորը՝ նվազագույնը։ Իսկ ուսումնառությամբ ճշգրտված ուսման տարիների առումով զեկույցում նշված է, որ Հայաստանում երեխաները կարող են ակնկալել, որ մինչև 18 տարին լրանալը կավարտեն 11.1 տարվա նախակրթական, կրտսեր և միջնակարգ ուսումը։ Սակայն ուսման տարիներն ըստ ուսումնառության որակի ճշգրտելու դեպքում, այն ընդամենը համարժեք է 7.9 տարվա, ուսումնառության բացը 3.2 տարի է։ Պարզ ասած, սա նշանակում է, որ մեր երեխաները դպրոցում լիքը ժամանակ են կորցնում (ժամանակն ամբողջությամբ դասերի վրա չի ծախսվում) և դրան գումարած՝ լավ չեն սովորում։
Պակաս մտահոգիչ չէ նաև միտումը։ 2012-2017թթ. ընթացքում Հայաստանի Մարդկային կապիտալի համաթիվը 0.58-ից նվազել է մինչև 0.57։ Այսինքն ետ ենք գնացել։ Ու թեև զեկույցում նշվում է, որ 2017թ. Հայաստանի ՄԿՀ-ն իր եկամտային մակարդակից սպասվող ցուցանիշից բարձր է եղել, փաստն այն է, որ այս վիճակով և այս տեմպով Հայաստանն ապագայում մրցունակ.չի լինելու ոչ միայն զարգացած, այլև զարգացող երկրների շարքում։
Ու եթե այս ամբողջն ամփոփենք մեկ բառով, կստացվի, որ երկարաժամկետ տնտեսական աճի ամենակարևոր խոչընդոտը դպրոցական կրթությունն է։ Իսկ դա նշանակում է, որ կառավարությունը պետք է հետևություններ անի և կտրուկ մեծացնի ուշադրությունը կրթության նկատմամբ։
Բաբկեն ԹՈՒՆՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «168 ժամ» թերթի այսօրվա համարում
