«Ուղիղ 80 տարի առաջ քաղաքակիրթ մարդկությունը անհավանական ջանքերի և մեծ զոհողությունների գնով կարողացավ հաղթանակ տանել նացիստական Գերմանիայի ու նրա դաշնակիցների նկատմամբ: Հայության ներդրումը հատկապես շոշափելի էր Հայրենական Մեծ պատերազմի տարիներին»,-Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նիստի ժամանակ ներկայացնելով «Հայրենական պատերազմի 80-ամյակի առիթով» հայտարարության նախագիծը՝ հայտարարեց «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը։
Հայտարարության մեջ ամրագրված է․ «Հայությունն իր կարևոր մասնաբաժինն ունի մեծ հաղթանակի կերտման փառահեղ գործում, ու այդ ամենն արվել է նաև հայ ժողովրդի որդիների արյամբ և տառապանքի գնով։ Ի դեպ, նույն խորհրդանշական օրը, Մեծ հաղթանակի ժառանգները, 1992-ի մայիսի 9-ին ազատագրեցին հայոց բերդաքաղաք Շուշին՝ հաղթանակ ապահովելով նեոֆաշիստական ռեժիմի դեմ։ 80 տարի առաջ նացիստական Գերմանիան պարտվեց, բայց դժբախտաբար ֆաշիզմի, այլատյացության ու անհանդուրժողականության դրսևորումներն այսօր էլ ոչ միայն գոյություն ունեն, այլ նաև ակտիվորեն կիրառվում և պարբերաբար կյանքի են կոչվում աշխարհի տարբեր անկյուններում։ 2023 թ. սեպտեմբերին Ադրբեջանը կազմակերպեց Արցախի բնիկ հայերի էթնիկ զտումներ, որը հանգեցրեց այնտեղ հազարամյակներով ապրող ողջ հայ բնակչության բռնի տեղահանման։ Սա ի՞նչ է, եթե ոչ ֆաշիզմի դասական դրսևորում։ Եվ եթե ժամանակին գերմանական ֆաշիզմն ու դրա պարագլուխները դատապարտվեցին, ապա նեոֆաշիզմի գաղափարախոսները հանդես են գալիս կեղծ թեզերով՝ չարժանանալով քաղաքակիրթ մարդկության պատշաճ դատապարտմանն ու պարսավանքին։ Մենք համոզված ենք, որ քաղաքակիրթ մարդկությունն իր վճռական «ոչ»-ը պետք է ասի 21-րդ դարում ֆաշիզմի և նացիզմի ցանկացած դրսևորմանը»։
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Մարիա Կարապետյանը հարցրեց՝ ՀՀԿ-ի օրոք ինչո՞ւ երբևէ խորհրդարանը նման հայտարարություն չի ընդունել և ինչո՞ւ այս հայտարարության տեքստը «Հայաստան» խմբակցության հետ չեն ներկայացրել, Տիգրան Աբրահամյանը պատասխանեց․ «Մի փոքր զարմանալի էր հարցադրումը, քանի որ խորհրդարանում այս չորս տարիներին եղել են բավականին նախաձեռնություններ, որոնք եղել են միասին, միասին չեն եղել։ Այս պահին այս հայտարարությունը մեր խմբակցության կողմից ներկայացնելը ներքաղաքական կամ ներընդդիմադիր որևէ տրամաբանության մեջ չէի դիտարկի։ Մինչև 2018-ը ՀՀԿ-ի կառավարման ժամանակ նման հայտարարությունների կարիք միգուցե չլիներ։ Մինչև 2018-ը մենք տոնական միջոցառումները նշում էինք Շուշիում, ուղերձներ հնչում էին այդ համատեքստում, նաև մինչև 2020-ը ձեր քաղաքական ուժն է այդ տոնակատարություններին մասնակցել՝ նաև Շուշիի ազատագրման առումով։ 2018-ից հետո Արցախի հետ կապված փոփոխություններ են տեղի ունեցել՝ 44-օրյա պատերազմ, դրանով պայմանավորված 2023-ին Արցախի օկուպացիա, էթնիկ զտումները, Արցախի ամբողջական վերահսկողություն Ադրբեջանի կողմից։ Կարծում եմ՝ ակնհայտ է, թե մինչև 2018-ը ինչու կարող էր հայտարարությունների ձևով ուղերձներ չհնչեցվեին»։
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանն էլ, դիմելով պարոն Աբրահամյանին` հարցրեց․ «Կասե՞ք ինչու եք որոշել մոխրագույն կոստյում հագնել, քանի որ տիկին Կարապետյանի հարցերի մեծամասնությունը նույնպիսի աղերս ուներ այս հայտարարության հետ, ինչ իմ այս հարցը»։
Կարդացեք նաև
Հանձնաժողովի նախագահ Սարգիս Խանդանյանն էլ արձագանքեց․ «Տիկին Կարապետյան, չգիտեմ՝ ո՞նց եք սրա տակից դուրս գալու»։
ՔՊ խմբակցության պատգամավոր Հասմիկ Հակոբյանը, ներկայացնելով հանձնաժողովի կարծիքը, հայտարարեց․ «Ֆաշիզմի դեմ տարած հաղթանակն ամբողջ մարդկության համար է մեծ իրադարձություն, որը հնարավոր է դարձել բազմաթիվ պետությունների ու ժողովուրդների միասնական պայքարի շնորհիվ։ Բայց այսօր քննարկվող հայտարարության տեքստում այդ համամարդկային համագործակցությունը գրեթե անտեսված է․ շեշտը դրված է միայն ԽՍՀՄ-ի վրա, առանց խոսելու այն երկրների մասին, որոնք վճռորոշ դեր են ունեցել այս հաղթանակի գործում՝ ԱՄՆ-ն, Մեծ Բրիտանիա և շատ այլ պետություններ։ Իրար են կապվում 47 տարվա տարբերությամբ տեղի ունեցած իրադարձություններ։ Եվ այսպիսի զուգահեռները որևէ առնչություն չունեն իրենց բնույթով, պատմական ժամանակաշրջանով և միջազգային ընկալմամբ։ Այս հայտարարությունը, որի բուն իմաստը պետք է միավորող լիներ, իրականում դառնում է բաժանարար գիծ։ Այս հիմնավորումներով առաջարկում եմ մեր հանձնաժողովին դեմ կամ ձեռնպահ մնալ հայտարարության քվեարկության ժամանակ»։
Ի վերջո` հայտարարության տեքստը հանձնաժողովը չընդունեց։
Տաթև ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ