2025թ Հայաստանի ՔԿՀ-ներում արձանագրվել է 16 մահվան դեպք, ըստ պաշտոնական վարկածի՝ այդ մարդիկ ինքնասպան են եղել: Ինքնասպանության վերջին դեպքն արձանագրվել է հուլիսի 14-ին Արմավիր ՔԿՀ-ում:
Մեդիա կենտրոնում կայացած «Որքանո՞վ են մարդակենտրոն քրեակատարողական հիմնարկները Հայաստանում» թեմայով քննարկման ժամանակ «Իրավական նախաձեռնությունների կենտրոն» ՀԿ-ի ղեկավար Նարե Հովհաննիսյանն ասաց, որ վերջին տարիներին պետության կողմից բավականին մեծ ուշադրություն է դարձվում ոլորտի բարելավմանն ու զարգացմանը: Միեւնույն ժամանակ շեշտեց, որ ՔԿՀ-ները դեռեւս մարդակենտրոն լինելու տեսանկյունից խնդիրներ ունեն:
«Ցավոք, վերասոցիալականացման քաղաքականությունը դեռեւս կոնցեպտուալ եւ գաղափարական ընկալում չէ քրեակատարողական համակարգում: Երբ նման միտք ենք արտահայտում, ըստ էության՝ նկատի ունենք համակարգում ներգրաված յուրաքանչյուր անձի: Ցավոք, ներկայումս թյուր ընկալում կա, որ վերասոցիալականացման գործառույթը սոցիալական, հոգեբանական եւ իրավական աշխատանքների բաժնի կամ հասարակական կազմակերպությունների անելիքն է, բայց գիտենք, որ քրեակատարողական հիմնարկների համակարգն ունի մի շարք կառուցվածքներ՝ պահպանության ապահովում, անվտանգության ապահովում եւ այլն: ՔԿ-ներում հիմնական մոտեցումը դեռեւս անձին իր արարքի համար պատժելն է»,-ընդգծեց Նարե Հովհաննիսյանը:
ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի Խոշտանգումների ու վատ վերաբերմունքի կանխարգելման վարչության պետի տեղակալ Հովհաննես Ղուկասյանի խոսքով, ՄԻՊ աշխատակազմի դիտարկումները ցույց են տվել, որ 2024թ առկա է տույժերի եւ խրախուսանքի միջոցների ակնհայտ անհամեմատելի տարբերություն: «2024թ ունենք 2539 տույժ եւ 14 խրախուսանք: Այդ 2539 տույժից 1042-ը եղել է ամենախիստ կարգապահական տույժը՝ պատժախուց տեղափոխելը: Սա պայմանավորում ենք վերասոցիալականացման ծրագրերի ոչ արդյունավետ լինելով: Խրախուսանքի միջոցների այս ցածր ցուցանիշը արդեն տարիներ շարունակ նույն նշաձողի վրա է մնում: Պատժելը դեռեւս շարունակում է մնալ քրեակատարողական հիմնարկների քաղաքականության հիմքում»,-ասաց Հովհաննես Ղուկասյանը:
Հավելեց, որ իրենց այցերի ընթացքում ուսումնասիրել են կարգապահական տույժերի որոշումները եւ տարբեր խնդիրներ են բացահայտել. «Օրինակ, շատ դեպքերում նույն արգելված իրը պահելու համար տարբեր անձանց նկատմամբ տարբեր ժամկետով կարգապահական տույժի միջոց՝ պատժախուց տեղափոխել է կիրառվել: Բջջային հեռախոս պահելու համար մի անձին 5 օրով են տեղափոխել, մեկ այլ անձի 10 օրով: Ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ որեւէ կերպ չի հիմնավորվում, թե ինչու մեկին 5 օրով, մյուսին՝ 10»:
Մանրամասն՝ տեսանյութում
Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆ
Լուսանկարները՝ Մեդիա կենտրոնի