Տիրատուր քահանա Սարդարյանը գրում է. «Ի՞նչն է մղում մարդկանց հաշվեհարդար լինել նախկին ընկերների կամ ղեկավարների հետ, «բացահայտել» նրանց գաղտնիքները՝ նրանց վիրավորելու, անարգելու, նսեմացնելու նպատակով
Այսօր ես ցանկանում եմ խոսել մի զգայուն թեմայի մասին, որի մասին ինձանից թե համայնքում, թե այստեղ, անընդհատ հարցնում են: Ինչո՞ւ են որոշ մարդիկ, հատկապես նախկին հոգևորականները, որոնք կարգալույծ են եղել, զրպարտում նախկին ընկերներին, ղեկավարներին կամ եղբայրներին, «բացահայտում» նրանց ամենաինտիմ գաղտնիքները և նույնիսկ տարածում կեղծ կամ խեղաթյուրված տեղեկություններ՝ նրանց նսեմացնելու համար: Ինչո՞ւ ենք մենք նման դեպքերում հաճախ տեսնում այդքան ատելություն և չարություն, չնայած այդ մարդիկ իրենց ներկայացնում են որպես անմեղ զոհեր կամ նույնիսկ «սուրբ նահատակներ»: Եվ ինչո՞ւ է հենց հիմա՝ «լրատվամիջոցների», սոցիալական մեդիայի և պետական հեռուստատեսության միջոցով, նման պատմությունների նպատակային տարածում նկատվում, օրինակ՝ Փաշինյանին աջակցելու համար: Եկեք այս հարցին նայենք քրիստոնեական աստվածաբանության տեսանկյունից:
Ի՞նչն է նման մարդկանց դրդապատճառը
Նման վարքի արմատները հաճախ ընկած են խորքային ներքին հակամարտությունների մեջ: Կարգալույծ եղած մարդիկ (ոչ բոլորը, նրանց մեծ մասը հարգանքի արժանի անձնավորություններ են, որոնք ինչ-ինչ պատճառով կարգը թողել են) կարող են զգալ մերժվածություն, վիրավորվածություն կամ ինքնության կորուստ: Հատկապես նախկին հոգևորականները, որոնց կյանքը սերտորեն կապված է եղել իրենց հոգևոր կոչման հետ, կարգալույծ լինելուց հետո կարող են հայտնվել էքզիստենցիալ ճգնաժամի մեջ: Այս ճգնաժամը կարող է առաջացնել անգիտակից զգացմունքներ, ինչպիսիք են ամոթը, զայրույթը կամ անզորությունը, որոնք արտահայտվում են կործանարար վարքով, ինչպիսին է բամբասանքը կամ հանրային մեղադրանքը: Զիգմունդ Ֆրոյդը, հավանաբար, այստեղ կխոսեր «պաշտպանական ռեակցիայի» մասին, երբ սեփական վիրավորանքը փոխանցվում է ուրիշներին՝ սեփական մեղքը կամ թուլությունը ճնշելու համար: Ուրիշը դառնում է «չար», որպեսզի սեփական թերությունները մոռացվեն:
Կարդացեք նաև
Նման վարքը, հոգեբանները կհաստատեն, հաճախ ցույց է տալիս ներքին վերլուծության պակաս: Փոխանակ սեփական սխալների համար պատասխանատվություն ստանձնելու, մեղքը արտաքինացվում է:
Բամբասանքը կարող է լինել սեփական ինքնագնահատականը վերականգնելու փորձ՝ ուրիշներին նսեմացնելով:
Միևնույն ժամանակ, նման անձանց խոսքում, ատելության և չարության ինտենսիվությունը վկայում է չվերամշակված տրավմաների կամ նարցիստական վիրավորանքների մասին: Հոգեբան Կատարինա Աննա Ֆուկսի կարծիքով՝ մարդիկ, ովքեր իրենց վիրավորված են զգում հոգևոր համայնքներում, կարող են զոհի դերի մեջ ընկնել, ինչը նրանց տալիս է բարոյական գերակայության զգացում: Սա կարող է հանգեցնել վտանգավոր պարույրի, երբ սեփական ընկալումը և ճշմարտությունը խեղաթյուրվում են, սեփական վիճակը արդարացնելու համար:
Այսպիսի անձանց մոտ հաճախ նկատվում է հոգու և մարմնի սերտ կապ: Վրեժի կամ արդարացման վրա մշտական կենտրոնացումը կարող է առաջացնել սթրեսային ռեակցիաներ, ինչպիսիք են քնի խանգարումները, տագնապը կամ նույնիսկ ֆիզիկական խնդիրները: Ատելությունը, որ նրանք արտահայտում են, ոչ միայն հարձակում է ուրիշների վրա, այլև թունավորում է նրանց սեփական ներքին աշխարհը:
Ինչո՞ւ են նման բամբասանքները ակտիվացել հիմա:
Հատկանշական է, որ նման բամբասանքները որոշակի համատեքստերում նպատակաուղղված ուժեղացվում են, օրինակ՝ որոշ լրատվամիջոցների, սոցիալական մեդիայի և պետական հեռուստատեսության միջոցով, Փաշինյանի նման քաղաքական գործիչներին աջակցելու համար: Սա կարող է վկայել գործիքայնացման մասին: Սա որոշակի հասարակական դինամիկայի մասին է խոսում, երբ անհատական վիրավորանքները օգտագործվում են ավելի «մեծ» քաղաքական կամ գաղափարական նպատակների համար: Կարգալույծ հոգևորականները, որոնք իրենց ներկայացնում են որպես նահատակներ, օգտագործվում են այն ուժերի կողմից, որոնք շահագրգռված են եկեղեցին թուլացնելու կամ որոշակի քաղաքական պատմություններ առաջ տանելու մեջ: Սա հարց է առաջացնում. ո՞վ է շահում, երբ եկեղեցին կամ նրա առաջնորդները վարկաբեկվում են: Եվ ինչո՞ւ է հենց հիմա նման ձայների համար այդքան մեծ բեմ ստեղծվում:
Ճշմարտություն, ներում և խոնարհություն
Քրիստոնեական աստվածաբանության տեսանկյունից բամբասանքը ծանր մեղք է, քանի որ այն խախտում է մյուսի արժանապատվությունը և քայքայում է քրիստոնեական համայնքի միասնությունը: Հիսուս Քրիստոս մեզ հորդորում է Մատթեոս 7:1-5-ում. «Մի՛ դատեք, որպեսզի չդատվեք»: Ուրիշներին դատելու հակումը՝ միաժամանակ սեփական սխալները անտեսելով, մարդկային թուլություն է, որը խորապես արմատավորված է մեր ընկած բնության մեջ: Բայց Քրիստոսի պատգամը հստակ է. միայն խոնարհության, ներողամտության և ճշմարտության որոնման միջոցով կարող ենք գտնել բժշկություն և ապաքինում:
Սեփական անձը «սուրբ նահատակ» ներկայացնելը, որը ճշմարտության անունով է գործում, եկեղեցին չարից փրկելու խոսույթի ներքո, մեծ վտանգ է պարունակում իր մեջ: Եկեղեցին այսօր զգուշացնում է հոգևոր չարաշահման դինամիկայի մասին, երբ մանիպուլյատիվ մեթոդները և իշխանության ձգտումը կարող են խեղաթյուրել ճշմարտությունը: Երբ կարգալույծ հոգևորականները պնդում են, որ «փրկում են եկեղեցին չարից», մենք պետք է հարցնենք. արդյո՞ք սա իսկապես ճշմարտության ծառայություն է, թե՞ ինքնաարդարացում: Սուրբ Պողոս Առաքյալը մեզ հիշեցնում է Ա Կորնթացիներ 13:4-7-ում, որ սերը «չի նախանձում, չի պարծենում, չի հպարտանում, … իրենը չի փնտրում, … ամեն բան հանդուրժում է»:
Ատելությունն ու չարությունը, որոնք դրսևորվում են նման բամբասանքներում, հակասում են այս սիրուն:
Բաց հարցեր մեզ բոլորի համար
Հրավիրում եմ Ձեզ խորհելու հետևյալ հարցերի շուրջ.
- Ինչո՞ւ են մարդիկ երբեմն կարիք զգում հանրայնորեն նսեմացնել ուրիշներին: Արդյո՞ք դա ներքին վիրավորանքի, ճանաչման կարիքի կամ այլ բանի պատճառով է: Քրիստոնյան այդպես կվարվի՞։
- Ինչպե՞ս կարող ենք տարբերակել արդարացի քննադատությունը կործանարար բամբասանքից, զրպարտությունից: Ո՞րն է ճշմարտության որոնման և վրեժի միջև սահմանը:
- Ի՞նչ է ասում այս ամենը մեր մասին՝ որպես քրիստոնյաների, երբ մենք տեղ ենք տալիս նման ձայների: Ի՞նչ ենք մենք խթանում՝ բժշկություն, փրկություն, արդարություն, թե՞ պառակտում, կործանում, անարդարություն։
- Ինչպե՞ս կարող ենք մենք՝ որպես քրիստոնյաներ, արձագանքել նման իրավիճակներին:
Եկեք միասին ձգտենք ճշմարտությունը փնտրել սիրով, ինչպես խորհուրդ է տրվում Եփեսացիներ 4:15-ում: Միայն այդպես կարող ենք մենք՝ որպես եկեղեցի և հասարակություն, աճել խոնարհության, ներողամտության և իսկական համայնքի մեջ: Իսկ դրանից ավելին չարից է»:
