«Վաշինգտոնյան համաձայնագրում Բաքուն կարծես ստացել է իր ուզածի մեծ մասը. «անարգել» տարանցիկ ուղի Ադրբեջանից Նախիջևան, ԵԱՀԿ Մինսկի խաղաղության գործընթացի դադարեցման կոչ, և ոչ մի հիշատակում թե՛ տեղահանված էթնիկ ղարաբաղցի հայերի, թե՛ Արցախի կարգավիճակի մասին», – Keghart.org-ում իր «Թրամփը և Հարավային Կովկասի համաձայնագիրը» հոդվածում գրում է Քինգսթոնի Կանադայի Թագավորական ռազմական քոլեջի վաստակավոր պրոֆեսոր Ալան Ուայթհորնը:
Հոդվածը թարգմանաբար.
«2020 և 2023 թվականների ղարաբաղյան պատերազմներում Ադրբեջանի տարած հաղթանակներից ի վեր, Հարավային Կովկասի երկու երկրները՝ Հայաստանն ու Ադրբեջանը, մի քանի տարի շարունակ ներգրավված են եղել մեծ մասամբ միակողմանի բանակցություններում: Թվում է, թե Վաշինգտոնյան համաձայնագրում Բաքուն ստացել է իր ուզածի մեծ մասը. «անարգել» տարանցիկ ուղի Ադրբեջանից Նախիջևան, ԵԱՀԿ Մինսկի խաղաղության գործընթացի դադարեցման կոչ, և ոչ մի հիշատակում թե՛ տեղահանված էթնիկ ղարաբաղցի հայերի, թե՛ Արցախի կարգավիճակի մասին:
Ի հակադրություն, Հայաստանը հուսահատորեն ցանկանում էր ներխուժման չենթարկվել տարածքային հետագա ոտնձգությունների կամ նույնիսկ մեկ այլ խոշոր պատերազմի ժամանակ: Այսպիսով, TRIPP-ի (այսպես կոչված «Թրամփի ուղի միջազգային խաղաղության և անվտանգության համար») միջոցով Հայաստանի հարավային մասում ԱՄՆ կորպորատիվ և կառավարական ներկայությամբ՝ Երևանը ժամանակ շահեց գոյատևելու համար՝ որպես փոքրիկ ցամաքային պետություն, որը շրջապատված է ավելի հզոր ավտորիտար ազգայնական ռեժիմներով:
Կարդացեք նաև
Թրամփը, իհարկե, ոչ միայն հնարավորություն է ստանում գումար վաստակելու իր և ԱՄՆ խոշոր կորպորացիաների համար, այլև շարունակում է փառքի՝ Նոբելյան խաղաղության մրցանակի իր եսասիրական ձգտումը:
Միևնույն ժամանակ, ավելի քան 100,000 տեղահանված ղարաբաղցի հայերի մասին նույնիսկ չի խոսվում, առավել ևս՝ նրանց որևէ ուղղակի կամ նշանակալի ձևով օգնություն չի ցուցաբերվում։
Իրանն անկասկած դժգոհ է իր հյուսիսային սահմանին ԱՄՆ-ի ավելի մեծ ներգրավվածությունից և անհանգստանում է տարածաշրջանում Թուրքիայի լայնածավալ աշխարհաքաղաքական նկրտումներից։
Ռուսաստանը, որը մի ժամանակ գերիշխող կայսերական տերություն էր Հարավային Կովկասում, թե՛ ցարական, թե՛ կոմունիստական դարաշրջաններում, լիովին շրջանցված է Վաշինգտոնի համաձայնագրով և տարածաշրջանում իր ներկայությունը կշարունակի զգալի անկում ապրել։
Թուրքիայի պատմական պանթուրքական նկրտումները Կենտրոնական Ասիայի նկատմամբ զգալիորեն ավելի են խթանվում։
Եթե հաջորդ տասնամյակում Հայաստանը գոյատևի առանց սահմանային ոտնձգությունների կամ էլ պատերազմի հետևանքով զինվորական անձնակազմի ու տարածքի կորստի, եռակողմ համաձայնագիրը կարող է համարվել նաև Երևանի համար փոքր հաղթանակ։
Միևնույն ժամանակ, Ռուբեն Վարդանյանը՝ տեսլական ունեցող բարերար, Ղարաբաղի կառավարության նախկին պաշտոնյա և իմ թանկարժեք հայ ընկերը, դեռևս քաղբանտարկյալ է Բաքվի մռայլ բանտում՝ այլ խղճի բանտարկյալների հետ միասին»։
