Պատմության 9-րդ դասարանի դասագրքի վերջին գլուխները խիստ քաղաքականացված են, արտացոլում են ներկայիս իշխանության՝ՔՊ-ի տեսակետը, եւ իզուր է ԿԳՄՍ նախարարը փորձում դա հերքել: Լրագրողների հանդեպ կոպիտ մեծամիտ վերաբերմունքը, որը հատուկ է ՔՊ ներկայիս վերնախավին, իհարկե, ոչ մի արդարացում չունի:
Ապացուցելու համար, որ ասուլիսում լրագրողի հարցը միանգամայն «լեգիտիմ» էր, կարելի է անել հետեւյալ վարժությունը: Երբ տեղի ունենա իշխանափոխություն (վատ լուր ունեմ ՔՊ-ականների համար՝ դա վաղ թե ուշ տեղի կունենա), արդյոք 2018 թվականի հեղափոխության մասին կգրվի նույնը, ինչ հիմա է գրված դասագրքում: Ո՛չ, գնահատականները կփոխվեն, եւ դրանք, ցավոք սրտի, կլինեն նույնքան քաղաքականացված, որքան հիմա են:
Կարդացեք նաև
Վերանայումն անխուսափելի է, եւ այդ վերանայումը, ինչպես բոլոր իշխանափոխություններից հետո վերանայումներն էին, լինելու է ոչ թե հանուն «պատմական ճշմարտության» կամ «ակադեմիական բարեխղճության», այլ՝ հանուն նոր ստեղծված քաղաքական կոնյունկտուրայի: Ինչպիսին կլինի այն՝ դժվարանում եմ ասել:
Մի կանխատեսում կարող եմ անել 100 տոկոսով՝ քաղաքական դրդապատճառներով Հայոց պատմությունը «Հայաստանի պատմություն» դարձնելը հաստատ կվերանայվի, որովհետեւ այս մի «նորարարությունը» հաստատ հակագիտական է եւ հակատրամաբանական: Իսկ ահա այն, թե որ քաղաքական գործիչը կամ ղեկավարը որ պահին էր ճիշտ կամ սխալ, դա, իմ կարծիքով, չի կարող լինել կայուն եւ անփոփոխ պատմագիտության մեջ:
Օրինակ, մենք՝ հայերս, 20-րդ դարում փորձել ենք պետականություն կառուցել: Պարզ է, որ դաշնակցականների, կոմունիստների եւ ՀՀՇ-ականների այդ փորձերն ունեցել են իրենց դրական եւ բացասական դրսեւորումները: Կախված նրանից, թե տվյալ պահի իշխանությունն ինչպես է տրամադրված այդ երեք ուղղությունների հանդեպ, ձգտում է վարկաբեկել դրանցից մեկը կամ երեքը միասին: Օրինակ, Փաշինյանը, հասկանալի պատճառներով, շահագրգռված է ՀՀՇ-ի փորձերի եւ, ավելի լայն իմաստով, Երրորդ հանրապետության վարկաբեկմամբ: Թե ում կամ ինչի հետ խնդիր կունենա Հայաստանի հաջորդ ղեկավարը, առայժմ հնարավոր չէ ասել:
Հետեւաբար, հարց է առաջանում՝ հնարավո՞ր է արդյոք ստեղծել չքաղաքականացված դպրոցական դասագիրք: Ես խիստ կասկածում եմ, չնայած ավելի ճշգրիտ պատասխան կարող են տալ պատմաբանները:
Եվս մի հարց մասնագետներին (գուցե միամիտ). հնարավոր չէ՞ դպրոցական դասագրքերն ավարտել 1991 թվականի անկախ պետականության հռչակմամբ ու հետագա ընթացքի մասին առայժմ ոչ մի բան չգրել:
Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
