Քաղաքական ճշմարտութիւն է, որ Ցեղասպանութեան ճանաչումը միշտ ալ եղած է բազմաթիւ երկիրներու արտաքին քաղաքականութեան բաժին՝ յաճախ որպէս ճնշումի միջոց Անգարայի դէմ։ Սակայն, այս բոլորին մէջ, Հայաստան երբեք իր ներկայութիւնը չէր տեսած գործընթացը խոչընդոտելու կամ նսեմացնելու դերին մէջ։ Նոյնիսկ երբ առաջին նախագահը կը յայտարարէր, թէ Ցեղասպանութեան հիմնահարցը մաս չի կազմեր Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան, երկրի յաջորդական ղեկավարութիւնները երբեք չհակադրուեցան հայ ժողովուրդին դէմ գործուած ոճիրի միջազգային ճանաչման գործընթացին, այլ համահայկական Հռչակագիրի ճամբով, իրաւատիրոջ դերին մէջ տեսան Հայաստանի Հանրապետութեան յանձնառութիւնը։ Իսկ այսօր, ներկայ իշխանութիւնը սառնասրտութեամբ լծուած է Ցեղասպանութեան իրաւական ծրարի նսեմացումին, անոր շուրջ կառուցելով նոր «իրականութիւններ», ուր մեր պատմական իրաւունքը կը ստորադասուի քաղաքական մանր հաշուարկներու։
Երբ ի պատասխան Իսրայէլի վարչապետին կողմէ Հայոց ցեղասպանութեան անձնական ճանաչման յայտարարութեան, Հայաստանի վարչապետը հրապարակաւ կը յայտարարէ, որ Ցեղասպանութեան ճանաչումը Հայաստանի առաջնային կամ նոյնիսկ օրակարգային շահը չէ, ոչ միայն կը մերժէ սեփական պատմութիւնը, այլեւ կը տապալէ Սահմանադրութեան, նաեւ Անկախութեան հռչակագիրի այն հիմնադրոյթները, որոնք յստակ կը բնորոշեն, թէ պետութիւնը սատար կը կանգնի Ցեղասպանութեան ճանաչման։ Այս դիրքորոշումը հակասահմանադրական եւ հակապետական ընթացքի մէջ կը դնէ վարչախումբը, յանցագործութեան սահմանները հատելու ծանր պատասխանատուութեամբ։
Աւելի՛ն, ան յղի է վտանգաւոր հետեւանքներով։ Այնպէս ինչպէս Արցախի քաղաքական եւ ռազմական թատերաբեմին վրայ կատարուեցաւ ազգային իրաւունքներու պարտուողական նահանջ, երկար ժամանակէ ի վեր նոյնը կը փորձուի գործադրել ցեղասպանութեան հարցին մէջ։ Նոր իշխանական գաղափարախօսութիւնը՝ «իրական Հայաստան» արհեստածին վարկածը, բացայայտօրէն կը միտի խզել հայրենիքի ու սփիւռքի կապերը։ Սփիւռքահայութիւնը՝ որ երկար տասնամեակներէ ի վեր կարողացաւ Ցեղասպանութեան յիշողութիւնը վերածել համաշխարհային օրակարգի, այսօր կը դադրի հայ ժողովուրդի պահանջատիրութեան իրաւատիրոջ դերին մէջ ձայն ունենալէ։ Այս մերժողականութիւնը մէկ կողմէն կը կտրէ ժողովուրդի կէսէն աւելիի ձայնը, միւս կողմէն կը խարխլէ այն հսկայական աշխատանքը, որով Ցեղասպանութեան ճանաչման գործը հասաւ միջազգային ատեաններուն առջեւ։ Այն սերունդները, որոնք զոհաբերութիւն կատարեցին Ցեղասպանութիւնը համաշխարհային օրակարգին վրայ բերելու համար, այսօր կը տեսնեն իրենց ջանքերու արդիւնքները քայքայուելու վտանգի եզրին։
Հարկ է ընդունիլ, որ Հայաստանի ներկայ դրութիւնը բարդ է՝ երկիրը գտնուելով երկու թշնամական պետութիւններու շրջափակումին մէջ։ Սակայն, այս իրականութիւնը չի կրնար արդարացնել ազգային արժէքներէ հրաժարումի քաղաքականութիւնը։ Երբ Անգարայի եւ Պաքուի նախապայմաններուն առջեւ յանձնուողական դիրք կ՚ընդունուի, անխուսափելիօրէն կը կորսուին դիւանագիտական հնարաւորութիւնները, ինչպէս նաեւ հող կը տրամադրուի թրքական եւ ատրպէյճանական ժխտողականութեան նոր արշաւներուն։
Կարդացեք նաև
Մինչ թուրք-ատրպէյճանական զինակցութիւնը կը ջանայ զոհը վերածել դահիճի, Երեւան կը յայտարարէ, թէ Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչումը «չի բխիր Հայաստանի շահերէն»։ Այսպիսով, հայկական պետութիւնը կ՚ընկրկի իր պատմական պարտաւորութենէն եւ կը դառնայ սեփական ժառանգութեան ուրացողը։
Խմբագրականն ամբողջությամբ՝ «Ազատ օր»-ում
