Արցախի ժողովրդի հավաքական հայրենադարձության և հիմնարար այլ իրավունքների պաշտպանության հանձնախմբի աշխատանքները համակարգող, ՀՀ արտաքին գործերի նախկին նախարար Վարդան Օսկանյանի ֆեյսբուքյան գրառումը
Փաշինյանի կառավարության որոշումը՝ հանել Արարատ լեռան պատկերը մուտքի և ելքի անձնագրային կնիքներից, իսկ հետո նաև այն հեռացնելու մասին խոսակցությունները Հայաստանի զինանշանից, մեր ազգային պատմության մեջ մտահոգիչ պահ են նշանավորում։ Սա պարզապես ձևավորման կամ խորհրդանիշի հարց չէ․ սա արժանապատվության, պատմության և ինքնության հարց է։
Արարատ լեռը երևում է Երևանից և Հայաստանի տարբեր անկյուններից։ Նրա ձյունածածկ գագաթները տիրում են մեր տեսադաշտին, հիշողությանը և երևակայությանը։ Հայերիս համար Արարատը պարզապես Թուրքիայում գտնվող լեռ չէ․ այն մեր ժառանգության սիրտն է։ Այն պատկերված է Հայաստանի զինանշանի վրա, քանդակված է եկեղեցիների քարերում, նկարված է մեր պատերին և տեղ գտած՝ գրեթե յուրաքանչյուր հայկական տանը աշխարհի տարբեր ծայրերում։ Դա Նոյյան տապանի լեռն է, որտեղ, ըստ Ծննդոց գրքի, մարդկությունը նորից սկսեց իր ընթացքը ջրհեղեղից հետո։ Հայկական ավանդույթում Արարատն այն վայրն է, որտեղից Նոյը իջավ և հաստատվեց այն տարածքում, որն այսօր Հայաստանն է։ Եվ քանի որ Հայաստանը 301 թ․ առաջինն էր աշխարհում, որ քրիստոնեությունը դարձրեց պետական կրոն, չկա որևէ այլ խորհրդանիշ, որը նույնքան կատարյալ միավորի հայ ժողովրդի հավատը, պատմությունը և ինքնությունը։
Այն փաստը, որ այսօր Արարատը գտնվում է Թուրքիայի տարածքում, չի նվազեցնում նրա տեղը հայկական մշակույթում և ինքնության մեջ։ Խորհրդանիշները տարածքային իրավասության մասին չեն, այլ պատկանելիության։ Արարատը մեր պետական փաստաթղթերից ու խորհրդանիշներից ջնջելը նշանակում է կտրել մեզ մեր խորագույն արմատներից։ Իսկ դա անել Թուրքիայի ճնշման տակ, ինչպես ակնհայտ է, վտանգավոր զիջում է։
Կարդացեք նաև
Անտրամաբանական է պնդել, թե Հայաստանի զինանշանի կամ անձնագրային կնիքների վրա Արարատի պատկերի օգտագործումը տարածքային պահանջ է Թուրքիայի նկատմամբ։ Աշխարհում նման օրինակներ շատ կան։ Իռլանդիան, Հունաստանը, Հնդկաստանը և այլ երկրներ օգտագործում են պատկերներ, որոնք խորհրդանշում են իրենց ներկայիս պետական սահմաններից դուրս գտնվող տարածքներ։
Ոչ մի պատասխանատու կառավարություն չպետք է թույլ տա, որ մեկ այլ պետություն՝ առավել ևս Թուրքիան, թելադրի մեր պետական և մշակութային խորհրդանիշները։ Արարատի ներկայությունը մեր զինանշանի վրա և մեր հանրային կյանքում հակադրվելու դրսևորում չէ․ դա ինքնության հաստատում է։ Հայաստանը լիարժեք իրավունք ունի այն պահպանելու, ինչպես աշխարհի յուրաքանչյուր անկյունում ապրող հայերն ունեն իրավունք այն կախելու իրենց սրահներում։
Պարադոքսալ է, բայց նման խորհրդանիշները կարող էին լինել կամուրջներ, այլ ոչ թե պատնեշներ, եթե քաղաքական միջավայրը խոհեմ լիներ։ Թուրքիան կարող էր ընդունել, որ հայերը ունեն հատուկ կապ Արարատի հետ՝ առանց դա սպառնալիք ընկալելու։ Այդ կապի ճանաչումը կարող էր լինել հաշտեցման, այլ ոչ թե բաժանման քայլ։ Բայց հաշտեցումը պահանջում է անկեղծություն, ազնվություն և հարգանք, ոչ թե այն ջնջելը, ինչը հայերի համար ամենաթանկն է։
Ի վերջո, սա միայն անձնագրերի, կնիքների կամ զինանշանների մասին չէ։ Սա այն մասին է, թե արդյոք հայ ժողովուրդը կդիմանա իր ինքնությունը պահպանելու հարցում, թե թույլ կտա, որ ուրիշները խմբագրեն այն։ Կառավարությունը, որ իր ժողովրդին ստիպում է հրաժարվել իրենց ամենաթանկ խորհրդանիշներից դիվանագիտության անունով, առաջնորդ չէ․ այն հանձնվող է։
Արարատ լեռը գտնվում է Թուրքիայում։ Բայց այն միշտ էլ պատկանելու է հայ ժողովրդի հոգուն։ Ոչ մի հրաման, ոչ մի ջնջված կնիք, ոչ մի վերանկարված զինանշան չի կարող փոխել այդ ճշմարտությունը։ Իսկ այն կառավարությունը, որ մոռանում է այս ճշմարտությունը, ոչ թե հարևանին է հանգստացնում, այլ դավաճանում է իր ժողովրդին։
