ՎԱՇԻՆԳՏՈՆ. ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի անդամներ Դինա Թիթուսը (դեմոկրատ, Նևադա) և Գաս Բիլիրակիսը (հանրապետական, Ֆլորիդա) ներկայացրել են Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցների վերանայման 2025 թվականի օրենքը (H.R.5369), որը երկկուսակցական օրենսդրություն է, որը հանձնարարում է Թրամփ-Վենսի վարչակազմին վերանայել «Գլոբալ Մագնիտսկու մարդու իրավունքների հաշվետվողականության մասին» օրենքի պատժամիջոցների կիրառելիությունը պատերազմական հանցագործությունների, մարդու իրավունքների խախտումների և հայ ռազմագերիների ու քաղաքացիական գերիների շարունակական անօրինական ազատազրկման համար պատասխանատու Ադրբեջանի պաշտոնյաների նկատմամբ:
Օրինագծի եզրակացություններում նշվում է Ադրբեջանի վայրագությունների մասին, այդ թվում՝ 2020 թվականի պատերազմի, 2023 թվականի Արցախի ցեղասպան էթնիկ զտումների, ինչպես նաև հայ գերիների նկատմամբ շարունակվող անօրինական բանտարկության, խոշտանգումների և կեղծ դատավարությունների մասին, նշելով. «Ադրբեջանի կողմից ռազմագերիների և գերի վերցված քաղաքացիական անձանց նկատմամբ շարունակական կալանավորումը, խոշտանգումները, դատական արդարադատությունից դուրս մահապատիժները և մարդու իրավունքների այլ լուրջ խախտումները լուրջ կասկածի տակ են դնում նրանց հանձնառությունը մարդու իրավունքներին և արդար, երկարատև խաղաղության կարգավորման շուրջ բանակցելու կարողությունը»։
«Լաչինի միջանցքի ապօրինի, մեկ տարի տևած շրջափակումից հետո Ադրբեջանը զենք դարձրեց սնունդը և սովամահ արեց Արցախի 120,000 հայերից շատերին», – նշել է ներկայացուցիչ Թիթուսը։ «Ալիևի կառավարությունը մերժել է միջազգային հանրության կոչերը՝ նահանջելու և լարվածությունը մեղմելու վերաբերյալ, և հարձակում է սկսել Արցախում հայ համայնքի վրա։ Տարածքի նկատմամբ վաղեմի իրավունքներ կամ պահանջներ ունեցող մարդիկ համակարգված կերպով վտարվել են ագրեսորի կողմից. երեխաներին զրկել են սննդից և ջրից և չեն կարողացել դպրոց գնալ. իսկ քրիստոնեական հուշարձանները պղծվել են։ Ժամանակն է գին սահմանել նախագահ Ալիևի և նրա կողմնակիցների վրա՝ նրանց ռազմական աջակցությամբ և ներդրումային գործարքներով պարգևատրելու փոխարեն»։
ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Բիլիրակիսը համաձայնեց՝ նշելով. «Չնայած անցյալ ամիս Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հայտարարված պատմական խաղաղության հռչակագիրը կարող է առաջընթացի նշան լինել, քաղաքական և մարդասիրական ճգնաժամը շարունակվում է՝ պայմանավորված տարածաշրջանում Ադրբեջանի շարունակական ագրեսիայով»։
Կարդացեք նաև
Բիլիրակիսը շարունակեց. «Ես հպարտ եմ վերականգնել օրենսդրությունը, որը կպահանջի, որ նախագահը որոշի, թե արդյոք Մագնիտսկու պատժամիջոցները պետք է կիրառվեն այն բարձրաստիճան ադրբեջանցի պաշտոնյաների նկատմամբ, որոնք պատասխանատու են Արցախի հայերի էթնիկ զտման և Ադրբեջանում քաղաքական ընդդիմության դեմ բռնաճնշումների քաղաքականության իրականացման համար։ Ամերիկյան հարկատուների դոլարները չպետք է օգտագործվեն դաժան ռեժիմի անդամներին աջակցելու համար, հատկապես, երբ այդ ռեսուրսները կարող են ավելի լավ ծախսվել այստեղ՝ երկրում, հրատապ առաջնահերթությունների լուծման վրա»։
Օրենսդրությունը պահանջում է, որ նախագահը 180 օրվա ընթացքում որոշի, թե արդյոք 50-ից ավելի նշված ադրբեջանցի պաշտոնյաները, այդ թվում՝ բարձրաստիճան զինվորական հրամանատարներ, անվտանգության պետեր, դատախազներ և դատավորներ, համապատասխանում են «Գլոբալ Մագնիտսկու» կամ Պետական հատկացումների մասին օրենքի 7031(գ) բաժնի համաձայն պատժամիջոցների չափանիշներին։
Քանի որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության բանակցությունները չեն կարողացել արդարադատություն ապահովել կամ ապահովել անօրինական կերպով կալանավորված հայ բանտարկյալների ազատ արձակումը, այս օրենսդրությունը կարևոր քայլ է ներկայացնում՝ ապահովելու համար, որ Ալիևը և նրա հանցակիցները իրական հետևանքների ենթարկվեն ԱՄՆ օրենսդրության համաձայն: «Մագնիտսկու գլոբալ պատժամիջոցները» հզոր գործիք են վստահություն կառուցելու, վստահությունը վերականգնելու և ադրբեջանական հետագա ագրեսիան կանխելու համար, որտեղ միայն բանակցությունները ձախողվել են։
Ամերիկայի Հայ Դատի Հանձնախմբի (ANCA) հաղորդագրություն
