«Հրապարակ»-ի զրուցակիցը ՀՀ ոստիկանության պետի նախկին տեղակալ, ոստիկանության գեներալ-մայոր Սամվել Հովհաննիսյանն է:
– Փարաքարի սպանությունը ցնցել է հասարակությանը: Սկսել են հրազենով հարցեր լուծել:
– Երբ լռության արժեքն ավելի բարձր է, քան խոսքի արժեքը, ավելի լավ է լռել: Սրանից մի քանի ամիս առաջ ես հարցազրույց եմ տվել, նշել եմ, թե ինչ պետք է անել, բայց դա որեւէ հետեւանք չի ունեցել: Գիտե՞ք, երբ իրենք ասում են, որ ամեն ինչ գիտեն, էլ ի՞նչ ասես: Շատ ցավալի է, որ պետական պաշտոնյա է սպանվել, որ ոստիկանության ծառայող է սպանվել: Ես էլ եմ ոստիկանության ծառայող, շարքային ոստիկանից հասել եմ գեներալի աստիճանի եւ այսօր առավոտից շատ ծանր վիճակում եմ, երբ իմացա, որ զոհվածներից մեկը ոստիկանության ծառայող է: Ես չգիտեմ՝ ի՞նչ բարեփոխում են արել, իմ հարցազրույցներում ասել եմ՝ ցանկացած բարեփոխման տակ պետք է լինի վերլուծություն, թե ինչի հետ է կապված այդ բարեփոխումը, թե այն ինչի կհանգեցնի եւ որ պետությունում է իրականացվում: Ես 1991 թվականին դարձել եմ շարքային սպա, 91 թվականից ոստիկանությունում բարեփոխում են անում, ե՞րբ պետք է վերջանա այդ բարեփոխումը, ե՞րբ պետք է ոստիկանությունը հասկանա, որ անընդհատ աշխատանք է պետք, ոչ թե բարեփոխում: Կա ոստիկանություն, կան ծառայողներ, որոնք իրենց պարտականությունները պետք է կատարեն՝ սահմանված կարգով, ի՞նչ բարեփոխում: Մարդիկ չգիտեն՝ ինչով պետք է զբաղվեն, ես հաճախ նմանեցնում եմ ավագ դպրոցին, որ մինչեւ այսօր դասագիրք էլ չունեն, չեն հասկանում՝ այդ ավագ դպրոցը վերջը իրենից ի՞նչ է ներկայացնում: Ցավ եմ ապրում, որ համայնքի ղեկավար է սպանվել, ոստիկանության ծառայող, դա շատ վատ երեւույթ է:
– Այդքան գումար են ներդնում, սեմինարներ անում, բայց հանցավորությունն աճում է, օրը ցերեկով քաղաքի կենտրոնում կրակոցները մեր կյանքի անբաժան մասն են դարձել, անգամ անչափահասներն են հրազենով հարցեր լուծում, թմրամիջոցները դպրոց են հասել: Գուցե պատճառն այն է, որ իրավապահ համակարգն ուրի՞շ խնդիրներ է լուծում:
Կարդացեք նաև
– Երբ ես Խորհրդայինի՝ ներկայիս Նոր Նորքի ոստիկանության բաժնի պետի տեղակալն էի, մենք ուժեղ էինք բաժնով, որովհետեւ ՆԳՆ բաժնի պետն իր ենթակայության տակ ուներ օպերատիվ քրեական հետախուզության բաժանմունք, ուներ թաղայիններ, որոնք հետո համայնքային ոստիկանություն դարձան, ուներ թույլտվության համակարգ, պարեկապահակային ծառայության վաշտ, պահպանության բաժին, այսինքն՝ լուծվում էր տարածքի օպերատիվ բաշխվածության խնդիրը, այսինքն՝ մի ծառայությունը մյուսով փակվում էր: Ես ծառայության գծով տեղակալ եմ եղել, երբ տարեկան միասնական ուժերի տեղաբաշխման տեղադիրն էի պատրաստում, տեսնում էի, որ այս գործարանում պահակակետ կա տեղակայված, ուրեմն իմ պարեկապահակային ծառայության վերակարգի երթուղին դնում էի դրանից 100 մ առաջ, որովհետեւ գիտեի՝ օբյեկտը 150 մ շառավղով փակված է, օպերատիվ խումբը բերում էր օպերատիվ ինֆորմացիա՝ սպասարկվող տարածքի վերաբերյալ, համայնքային ոստիկանությունն օպերատիվ բաժանմունքին օգնում էր ծանր հանցագործություններ բացահայտելու ժամանակ՝ իր ունեցած ինֆորմացիայով: Հիմա ի՞նչ են արել. սարքել են համայնքային ոստիկանության բաժին, ասում են՝ ոստիկանությունը 4 հենասյուն ունի: Ոչ, ոստիկանությունը պետք է ունենա ուժեղ բաժին, ոստիկանության ուժեղ բաժնի պետ, որի ենթակայության տակ կլինեն ստորաբաժանումներ, ոչ թե ասեն՝ գիտե՞ք, էս իմ գործը չի, պարեկային ոստիկանության գործն է կամ մարզային քրեական ոստիկանության գործն է, իմ գործը համայնքայինն է: Այդպես չի լինում:
– Իրավապահ համակարգը քաղաքական օրակարգ է սպասարկում, օրվա իշխանության հրահանգով գործեր կարելով: Այս վիճակը նաեւ սրանով չէ՞ պայմանավորված:
– Ես քաղաքական գնահատական չեմ տա, բայց նորից եմ ասում՝ ցանկացած պարագայում պետք է լինի գաղափարախոսություն, մասնագիտական մոտեցում, խնդիր: Մենք համակարգն աշխատեցնում էինք հետեւյալ սկզբունքով․ փողոցի երթեւեկելի գոտին տվել էինք ՃՈ-ին, ասել էինք` ճանապարհային երթեւեկության պատասխանատուն դու ես, եւ քեզնից ենք պահանջելու, պարեկապահակային ծառայության գնդին տվել էինք փողոցները, հրապարակները, զանգվածային միջոցառումների անցկացման վայրերը, համայնքային ոստիկանությանը՝ թաղայիններին, տվել էինք բակն ու շենքը, ասել էինք՝ էս քեզ բակը, էս քեզ բնակիչը, ճանաչիր քո բնակչին, հասկացիր նրա խնդիրները, քրեական հետախուզությունն իր խնդիրն էր կազմակերպում, ոստիկանությունում կային հետաքննության բաժիններ, որոնք զբաղվում էին թեթեւ ու միջին հանցագործություններով՝ թեթեւացնելով քննիչների բեռը: Էսօր քննիչներն իրենց վրա վերցրել են հանրապետությունում բոլոր հանցագործությունների քննությունը, ինչի՞ համար, դուք հիմա տեսեք, թե մի քննիչի մոտ քանի քրեական վարույթ կա, անասելի թիվ է, իսկ այդ թվի մեջ որակով նախաքննություն, նախաքննության արդյունքներով համապատասխան եզրակացություն, դրա հիման վրա միջնորդագիր, որը կգնա ոստիկանության բաժին, չի կարող լինել: Մենք 6 ամիսը մեկ վերլուծում էինք, վերակարգերի տեղաբաշխում կազմակերպում՝ այս փողոցում հանցագործություն չի եղել, տանում էինք այնտեղ, որտեղ հանցագործությունները շատ էին, քրեական հետախուզությունը վերլուծում էր, թե ինչպիսի հանցագործություններ են գլուխ բարձրացրել, սկսում էր դրա դեմ պայքարել։ Այդ ամբողջը կայացվում էր համապատասխան միջնորդությունների քննարկման ու վերլուծության արդյունքում: Մի փողոցում մի երթեւեկության սխեմա փոխելու համար անգամ իմ էլփոստն էի տալիս քաղաքացիներին, որոնք առաջարկություններ էին անում, դրանք տանում էինք ՃՈ, քննարկում էինք: Հասկանո՞ւմ եք՝ բոլորը չեն կարող լինել ամենագետներ եւ ամենակարողներ, հիմա այդ բանն է կտրված: Համայնքային խորհուրդներ գոյություն ունեին, հանդիպում, լսում էինք իրենց, մարդիկ խնդրում էին, օրինակ, Սյունիքում, Գեղարքունիքում մի ակումբ կառուցել, մասնագետ ուղարկել՝ երեխաներին երգել, նվագել սովորեցնել, զբաղվածության խնդիր լուծել, որովհետեւ մարզերում մարդիկ 16:00-ից հետո չգիտեն ինչ անեն: Այսինքն՝ խնդիրը խորքային է, համակարգային: Այսօր մարզերում մի լողավազան, մի հրաձգարան թող կառուցեն, ի վերջո, դա նաեւ հնարավոր սպառնալիքի դեպքում շատ արագ կարելի է շտաբ կառուցել, հրաձգարանը՝ զորանոց: Գիտե՞ք, թե որքան բան կարելի է անել: Այսօր, երբ ասում ենք՝ կառավարության կազմ, այդ նախարարությունները միմյանց փոխլրացնող են:
Մարիաննա ՂԱՀՐԱՄԱՆՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հրապարակ» օրաթերթի այսօրվա համարում:
