Զարմանալի է, որ որոշ շրջանակներ հույս են փայփայում, որ Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսի միջնորդությամբ կարող է կարգավորվել ՀՀ իշխանությունների և Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու հարաբերությունները։ Նման բան չի կարող պատահել, ըստ իս, երկու պատճառով։
Նախ, թող ների ինձ Արամ Ա կաթողիկոսը, սակայն ես կարծում եմ, որ Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսությունը ՀՀ իշխանություններ – Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին առճակատման պայմաններում իրեն ավելի կոմֆորտ է զգում, թերևս թաքնված հույս փայփայելով, որ սփյուռքում կարող են նոր թեմեր հիմնել ու եղածներն էլ ավելի ամրապնդել։
Զգայուն հարց է, սակայն սրա մասին պետք է իմանալ։ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին–Անթիլիաս փոխհարաբերություններում դեռևս բավականին բաց հարցեր կան, որոնց մասին խոսելն այս փուլում նախ ժամանակավրեպ է և երկրորդ՝ սրանք փակ քննարկման հարցեր են, ինչը վաղ թե ուշ պետք է տեղի ունենա։
Երկրորդ պատճառն այն է, որ ներկա փուլում Արամ Ա կաթողիկոսի միջնորդությամբ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսության և ՀՀ իշխանությունների միջև չեն կարող հարաբերությունները կարգավորվել, որովհետև իշխանությունները հատել են բոլոր կարմիր գծերը և անդառնալիորեն զրոյացրել են հարաբերությունները կարգավորելու հնարավորությունները։
Կարդացեք նաև
Արամ Ա կաթողիկոսը եթե անգամ անկեղծորեն ցանկանա դրանք կարգավորել, ապա միևնույն է ոչինչ չի ստացվի։ Կարծում եմ հարցը կարող է լուծվել երեք ճանապարհով։
Առաջին տարբերակն այն է, եթե Հայաստանում վարչապետին անվստահություն հայտնելու եղանակով տեղի ունենա իշխանափոխություն և իշխանության գան ազգային ուժերը։ Այս տարբերակը ավելի քան հնարավոր է հաշվի առնելով իշխանությունների կողմից հակաեկեղեցական արշավում վերջին օրերում կատարվող անկանոն շարժումներն ու ջղաձգումները, ինչպես նաև ընդդիմադիր դաշտում միասնության պատրաստակամության մասին հաճախացած ակնարկները և վարչապետին անվստահություն հայտնելու գործընթացի շարունակականությունը։
Երկրորդ տարբերակը Վեհափառի հրաժարականն է։ Այս տարբերակը անիրատեսական է, որովհետև Գարեգին Երկրորդ Ամենայն Հայոց Հայրապետը երբեք չի ընկրկի դժվարությունների առաջ։ Վեհափառը առաջնորդվում է քրիստոնեական սկզբունքներով և բավարար չափով կամք ու համբերություն ունի դիմագրավելու իշխանությունների ճղճիմ ոտնձգություններին։
Երրորդ տարբերակն այն է, եթե Ադրբեջանի հոգևոր առաջնորդը փոխի իր կարծիքը Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու մասին և հայտարարի, որ Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին աշխարհի ամենախաղաղարար քրիստոնեական կառույցն է աշխարհում։
Այս դեպքում, կարծում եմ, վարչապետը հանուն խաղաղության, ֆեյսբուքում գրառում կաներ առ այն, որ ինքը մինչ օրս Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու մոլորյալ հետևորդ է եղել, հիմա արդեն ճշմարիտ հետևորդ է և Գարեգին Երկրորդ Ամենայն Հայոց Հայրապետը իր հոգևոր հայրն է։ Գրառման տակ հինգ րոպե հետո 5000- ից ավելի հավանում ու պոզիտիվ մեկնաբանություններ կհայտնվեին, իսկ հաջորդ օրը բոլոր ՔՊ անդամները նույնը կկրկնեին ու վերջ, հարցը կլուծվեր։
Այլ խոսքով, ըստ իս, հարցի լուծման երկու բանալիներից մեկը գտնվում է Հայաստանից դուրս, բայց ոչ Արամ Ա կաթողիկոսի ձեռքում, իսկ մյուս բանալին ընդդիմության ձեռքում է։
Գենադի Մնացականյան
