Վերջին գրեթե երկու շաբաթում կաթնամթերքը Հայաստանում կտրուկ թանկացել է։ Օրինակ՝ 670 դրամանոց թթվասերը դարձել է 720 դրամ։ Ընդ որում՝ հատկանշական է, որ արտադրողների մեծ մասի արտադրանքի տեսականին է թանկացել` մածուն, կաթնաշոռ, թթվասեր, կաթ և այլն։ Որոշ խանութներում սպառողները մինչև 100 դրամի թանկացում են նկատել։
Փորձագետները տարատեսակ մեկնաբանություններ և կասկածներ ունեն կաթնամթերքի թանկացումների վերաբերյալ։ Ամենատարածված կարծիքը, թե QR կոդերի կիրառումն է թանկացման հիմքը, փորձագետների մի մասի համար համոզիչ և սպառիչ չէ։ Արտադրողները հրաժարվում են խոսել թանկացումների մասին:
Մրցակցության և սպառողների շահերի պաշտպանության հանձնաժողովը դեռևս ուսումնասիրում է՝ արդյոք շուկայում կա՞ն գերիշխողներ, և լինելու դեպքում միայն կարող է վարույթ հարուցել։
Կաթնամթերք արտադրողների միության նախագահ. «Թանկացման պատճառը QR կոդերի կիրառումն է, հումքի թանկացումը»
Կարդացեք նաև
«Հայ կաթ» կաթնամթերք արտադրողների միության նախագահ Խաչատուր Պողոսյանը վերջին շրջանում կաթնամթերքի թանկացման միանգամից մի քանի պատճառ է նշում։
Դրանցից առաջինն, ըստ նրա, QR կոդերի կիրառումն է, որի նպատակն է վերահսկել ապրանքի իրացման ողջ շղթան։ Կաթնամթերք արտադրողները եկող տարվա հունվարի 1-ից պարտավոր են իրենց արտադրանքի վրա հսկիչ QR կոդեր փակցնել։ Սա Կառավարության որոշումն է, որը ընդունվել է դեռևս 2024-ի օգոստոսին։
Որոշ ընկերություններ արդեն իսկ սկսել են QR կոդեր կիրառել, և նրանց արտադրանքի վրա այդ կոդերը երևում են։
Ըստ Պողոսյանի՝ QR կոդերի կիրառումն ընկերությունների համար լրացուցիչ ծախսեր է ենթադրում։
«1 QR կոդը տնտեսվարողի համար արժենում է 4.6 դրամ՝ 3.6 դրամ իր արժեքն է, գումարած՝ ԱԱՀ-ն։ Այնուհետև տնտեսվարողը տպագրական ծախսեր է անում՝ 1 QR-ի համար 3-3.5 դրամ է։ Արվում են ծրագիրը ներդնելու ծախսեր, սարքավորումներ են ձեռք բերում կոդերը տպագրելու համար և այլն։ Այդ թանկացումները պետք է անդրադառնային մթերքի գնի վրա»,- ասում է Պողոսյանը։
Ըստ նրա, սակայն, միայն այս կոդերի կիրառմամբ չէ պայմանավորված թանկացումը։ Կաթնամթերքի հումքը և ներմուծվող տարաները ևս թանկացել են, որը նույնպես արտացոլվում է գնի մեջ։ Հումքի թանկացումը, սակայն, ավելի վաղ է եղել՝ մինչև վերջին երկու շաբաթվա թանկացումները։ Ընկերությունների համար ծախսային բեռը, Խաչատուր Պողոսյանի խոսքով, պարբերաբար ավելանում է տարբեր ուղղություններով։
Արտադրողները չեն մեկնաբանում թանկացումները
Խանութներում և սուպերմարկետներում մեր կատարած հարցումները ցույց են տալիս, որ կաթնամթերք մատակարարող ընկերությունների առաքիչներն ու մենեջերները հիմնականում չեն նշել, թե որոնք են թանկացումների պատճառները։ Միայն ոմանք նշել են QR կոդերի կիրառումը։
Կաթնամթերքի գների բարձրացման պատճառները հասկանալու համար դիմել ենք արտադրողներից մի քանիսին, սակայն որևէ ընկերությունից մեկնաբանություն չենք ստացել։ Մեր հարցերին ընկերությունների ներկայացուցիչները կա՛մ միանգամից հրաժարվում էին մեկնաբանություն տալ, կա՛մ խոստանում ավելի ուշ կապ հաստատել, սակայն մինչև նյութը հրապարակելու պահը որևէ արձագանք չկա։
Քաղաքացին, որն աշխատում է շուկայի առաջատար կաթնամթերք արտադրող ընկերություններից մեկում և չի ցանկանում, որ իր անունը հրապարակենք, նշեց, որ սեպտեմբերից իրենց արտադրանքում որակական փոփոխություն են արել, նվազեցրել են կաթնայուղի փոխարինիչի տոկոսը։ Սակայն, ըստ նրա, դա ևս չէր կարող վերջին երկու շաբաթվա ընթացում կաթնամթերքի կտրուկ թանկացման պատճառ լինել, քանի որ այդ փոփոխությունը երկու ամիս առաջ է արվել։
Սեդա ՀԵՐԳՆՅԱՆ
Նյութն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքում
Գլխավոր լուսանկարն արվել է 19 հկտ 2025-ին՝ 09:15-ի դրությամբ
