Հունգարիայում նախատեսված գագաթնաժողովը չեղարկվել է այն բանից հետո, երբ Ռուսաստանը հրաժարվել է դադարեցնել ճակատային գծերի առաջխաղացումը, և քանի որ արտաքին գործերի նախարարների միջև կայացած հեռախոսազրույցն ավարտվել է լարված մթնոլորտում։
Ջո Բարնս
Թրամփի և Պուտինի միջև նախատեսված խաղաղ բանակցությունները չեղարկվել են, քանի որ Ռուսաստանը հրաժարվել է ընդունել Ամերիկայի Միացյալ նահանգների առաջարկած հրադադարի պայմանները Ուկրաինայում։
Կարդացեք նաև
Սպիտակ տունը երեքշաբթի օրը հայտարարեց, որ ԱՄՆ նախագահը «մոտ ժամանակներում» չի հանդիպի իր ռուս գործընկերոջը, այն բանից հետո, երբ Հունգարիայում նախատեսվող գագաթնաժողովի նախապատրաստական հեռախոսազրույցը կողմերի միջև անցել էր լարված մթնոլորտում։
Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը ԱՄՆ պետական քարտուղար Մարկո Ռուբիոյին ասել է, որ Ռուսաստանը չի համաձայնի հրադադարի այն տարբերակին, որը կնշանակեր Ուկրաինայում ճակատային գծերի «սառեցում»։
«Անմիջական հրադադարն Ուկրաինայում կնշանակի միայն մեկ բան՝ դրա մեծ մասը կմնա նացիստական ռեժիմի իշխանության տակ», — հայտարարել է Լավրովը՝ ակնարկելով, որ Ռուսաստանը դեռևս վճռական է Ուկրաինայում վարչակարգի փոփոխության հարցում։
Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին և նրա եվրոպացի դաշնակիցները անմիջապես արձագանքել են Կրեմլի մերժմանը՝ մեղադրելով Պուտինին «ժամանակ ձգելու» մեջ։
Փորձելով օգտվել Ռուսաստանի անհամաձայնությունից, Եվրոպան արագորեն ուղարկել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Մարկ Ռյուտեին՝ Թրամփին ներկայացնելու առանձին 12 կետից բաղկացած խաղաղության պլանի նախագիծը, որը մշակվում է «կամավորների կոալիցիայի»՝ Ուկրաինային աջակցող եվրոպական երկրների խմբի կողմից։
Թրամփ–Պուտին հանդիպման նախապատրաստությունները վերածվել են լարվածության, երբ Մոսկվան չեղարկել է Հունգարիայում Լավրովի և Ռուբիոյի անձնական հանդիպումը։
Փոխարենը երկուսն էլ հեռախոսազրույց են ունեցել երկուշաբթի օրը, որի ընթացքում ռուս նախարարն իր ամերիկացի գործընկերոջը հայտնել է, որ չի պատրաստվում համաձայնել հրադադարին՝ ԱՄՆ-ի առաջարկած պայմաններով։
Վաշինգտոնի և Մոսկվայի միջև բանակցությունների խափանման ֆոնին Սպիտակ տան ներկայացուցիչը երեքշաբթի հայտնել է, որ Ռուբիոյի և Լավրովի միջև հեռախոսազրույցը եղել է «արդյունավետ», ավելացնելով․ «Հետևաբար, անհրաժեշտություն չկա լրացուցիչ անձնական հանդիպման՝ պետական քարտուղարի և արտաքին գործերի նախարարի միջև, և մոտ ժամանակներում Թրամփի և Պուտինի հանդիպում չի նախատեսվում»։
«Ես չեմ ուզում ժամանակ վատնել, այնպես որ կտեսնեմ՝ ինչ կստացվի», — լրագրողներին ասել է Թրամփը Օվալաձև սենյակում։
Թրամփը հավելել է, որ դեռևս «տեսնում է հնարավորություն» Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև հրադադարի հասնելու համար։
Անցած շաբաթ Թրամփը հայտարարել էր, որ հանձնարարել է իր պաշտոնյաներին պատրաստել երկրորդ խաղաղության գագաթնաժողովը Պուտինի հետ՝ ամիսներ անց Ալյասկայում նրանց հանդիպումից, որն անհաջող էր անցել և չէր կոտրել փակուղին։
Սակայն Լավրովը Ռուբիոյին տեղեկացրել է, որ Մոսկվայի առավելապաշտական ռազմական նպատակները՝ ներառյալ Զելենսկու իշխանությունից հեռացումը, չեն փոխվել նախագահների վերջին՝ օգոստոսյան հանդիպումից ի վեր։
«Կուզենայի պաշտոնապես հաստատել․ Ռուսաստանը չի փոխել իր դիրքորոշումը Ալյասկայի գագաթնաժողովում ձեռք բերված ըմբռնումների համեմատ», — հայտարարել է Լավրովը։
Ռուսաստանը վաղուց է պահանջում, որ Ուկրաինան ամբողջությամբ դուրս բերի իր զորքերը Դոնեցկի և Լուգանսկի մարզերից՝ դա հայտարարելով խաղաղության հիմնական նախապայման։
Հինգշաբթի օրը կայացած երկու ժամ տևած հեռախոսազրույցի ընթացքում Պուտինը Թրամփին ասել է, որ ինքը պատրաստ է հրաժարվել Զապորոժիեի և Խերսոնի մարզերի այն տարածքների նկատմամբ պահանջներից, որոնք ռուսական վերահսկողության տակ չեն, փոխարենը՝ Ուկրաինայի կողմից Դոնբասի երկու մարզերի լիակատար հանձնման։
ԱՄՆ նախագահի խաղաղության բանագնաց Սթիվ Ուիթքոֆը, որը պարբերաբար հանդիպումներ է ունենում Պուտինի հետ, հայտնել է Զելենսկուն, թե Ռուսաստանը «սահմանադրական իրավունք» ունի այդ տարածքների նկատմամբ։
Ուկրաինայի նախագահը բազմիցս մերժել է այդ պնդումները՝ շեշտելով, որ չի պատրաստվում զիջել այն հողերը, որոնք ռուսական ուժերի կողմից չեն օկուպացվել և որոնք Պուտինը «կեղծ հանրաքվեներով» հայտարարել է ռուսական։
Նրանց միջև անցած դժվարին հանդիպման ընթացքում՝ ուրբաթ օրը Սպիտակ տանը, Թրամփը, ըստ հաղորդագրությունների, ճնշում է գործադրել Զելենսկու վրա՝ համոզելու նրան զիջել Դոնեցկի մարզը Ռուսաստանին։
Դոնեցկի զիջումը, որը Մոսկվան ի վիճակի չի եղել ամբողջությամբ գրավել դեռևս 2014 թվականից, մնում է կարմիր գիծ Ուկրաինայի նախագահի համար։
Այնուամենայնիվ, բանակցություններից հետո Թրամփը կարծես հետ է կանգնել այդ դիրքորոշումից՝ ընդգծելով, որ ցանկանում է, որպեսզի պատերազմական գործողությունները «կանգ առնեն այնտեղ, որտեղ այժմ են՝ ճակատային գծերի երկայնքով»։
Ռուսաստանը խուսափում է դիվանագիտությունից
Երեքշաբթի օրը Զելենսկին սոցիալական ցանցերում գրել է․ «Ճակատային գիծը կարող է դառնալ դիվանագիտության սկիզբը։ Սակայն մինչդեռ Ռուսաստանը կրկին անում է ամեն ինչ՝ դիվանագիտությունից խուսափելու համար»։
Զելենսկու՝ Սպիտակ տանը կայացած հանդիպման ընթացքում հնչեցրած խնդրանքը՝ տրամադրել երկար հեռահարության Tomahawk հրթիռներ, նույնպես անպատասխան է մնացել Թրամփի կողմից։
Գերմանիայի կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցը նշել է, որ այցը «չի անցել այնպես, ինչպես Զելենսկին էր ակնկալում»։
Սակայն երեքշաբթի եվրոպացիները ոգևորվել են Ռուսաստանի մերժմամբ՝ դա համարելով հնարավորություն՝ Թրամփին վերադարձնելու դեպի Կիև կողմնորոշված աջակցությանը։
Արևմտյան մի պաշտոնյա «The Telegraph»-ին ասել է․ «Ես սա դիտում եմ որպես դրական զարգացում։ Ռուսաստանը հստակ նշեց, որ իր դիրքորոշումը չի փոխվել, այնպես որ՝ ինչի՞ համար է պետք այդ հանդիպումը»։
Երեքշաբթի հրապարակված հայտարարության մեջ Զելենսկին և «կամավորների կոալիցիայի» նրա դաշնակիցները նշել են, որ Պուտինի հետ ցանկացած ապագա խաղաղ բանակցություն պետք է հիմնվի այն սկզբունքի վրա, որ «ներկայիս շփման գիծը պետք է լինի մեկնարկային կետը»։
«Մենք հավատարիմ ենք մնում այն սկզբունքին, որ միջազգային սահմանները չեն կարող փոխվել ուժի կիրառմամբ», — հավելել են նրանք։
Միևնույն ժամանակ նրանք ավարտին են հասցրել 12 կետանոց խաղաղության ծրագիրը, որը նախատեսվում է ներկայացնել Թրամփին չորեքշաբթի օրը։ Ծրագիրը ներառում է այնպիսի պահանջներ, ինչպիսիք են՝ առևանգված ուկրաինացի երեխաների վերադարձը, Ուկրաինայի արագացված ուղին դեպի ԵՄ անդամակցություն, և վերականգնման փոխհատուցումներ։
Այս փաստաթուղթը պահանջում է, որ Մոսկվայի և Կիևի միջև ապագա ցանկացած խաղաղ բանակցության մեկնարկային հիմքը լինեն ներկայիս ճակատային գծերը։
Եվրոպացի պաշտոնյաները մեծ ջանքեր են գործադրել՝ ընդգծելու, որ Ռուսաստանը պատերազմի ավելի քան 1000 օրվա ընթացքում չի կարողացել գրավել Ուկրաինայի տարածքի նույնիսկ 1 տոկոսը։
Աղբյուրների համաձայն՝ Եվրոպայի առաջարկը մշակվել է Թրամփի Գազայի խաղաղության պլանի օրինակով, որը, նրանց կարծիքով, կարող է նոր խթան տալ նրան՝ վերջ տալու Ուկրաինայի պատերազմին։
Մեծ Բրիտանիայի ազգային անվտանգության խորհրդական Ջոնաթան Պաուելին վերագրվում է այն գաղափարը, թե ինչպես կարելի է ազդել ամերիկացի նախագահի ինքնասիրության վրա՝ շահելու նրա աջակցությունը։
Պլանը քննարկվելու է ուրբաթ օրը Լոնդոնում՝ Սիր Քիր Սթարմերի հյուրընկալած «կամավորների կոալիցիայի» հանդիպման ժամանակ, որին Զելենսկին կմասնակցի անձամբ։
Բացի այդ, Եվրամիությունը նախատեսում է հինգշաբթի օրը Բրյուսելում կայանալիք գագաթնաժողովում հաստատել առանձին որոշում՝ €140 միլիարդ եվրոյի վարկ տրամադրելու Կիևին՝ օգտագործելով սառեցված ռուսական ակտիվները։
Երեկոյան հայտնի է դարձել, որ ուկրաինական ուժերը օգտագործել են բրիտանական արտադրության Storm Shadow հրթիռներ՝ հարվածելու Ռուսաստանի Բրյանսկի քիմիական գործարանին։
Գործարանը համարվում է Պուտինի ռազմական մեքենայի կարևոր բաղադրիչ՝ արտադրելով վառոդ, պայթուցիկ նյութեր և հրթիռային վառելիք։
Միևնույն ժամանակ Ռուսաստանին մեղադրում են Դոնեցկի շրջանի Պոկրովսկ կայազորային քաղաքում անմեղ խաղաղ բնակիչների գնդակահարության մեջ։
Մոսկվայի ուժերը ամիսներ շարունակ փորձում են գրավել այդ կարևոր լոգիստիկ հանգույցը, սակայն նրանց հաջողվել է միայն փոքր ներթափանցող խմբերով անցնել քաղաքի պաշտպանական գծերը։
Թշնամու թիկունքում նրանք փորձում են տարածել քաոս՝ սպանելով ում կարողանում են, մինչև իրենք ոչնչացվում են կամ մինչև հասնում են ուկրաինացի ուժերի աջակցական ստորաբաժանումները։
Telegram-ում տարածված անօդաչու սարքով արված տեսագրությունը ցույց է տալիս միայն հարձակման հետևանքները․ մարդկանց մարմինները ցրված են մոտ 100 մետր տարածության վրա։
Մի կին, որը, դատելով տեսագրությունից, վիրավորվել է ոտքերին, հենվում է ճանապարհի եզրին գտնվող խոտածածկ բլրակի վրա՝ փորձելով կանգուն մնալ։
Ուկրաինական անօդաչուն այնուհետև արձանագրում է մի պահ, որը դիտողները անվանել են «սրտառուչ խիզախություն»․ մի երիտասարդ տղամարդ իր գրկում տանում է այդ կնոջը՝ ճանապարհով դեպի անվտանգ տեղաշարժվելով։ Միայն մեկ անգամ է նա կանգ առնում՝ ձեռքերը փոխելու համար։
«Թող Աստված առողջություն տա նրան իր քաջության համար», — գրել է ուկրաինացի կամավոր Դենիս Խրիստովը, ով տարածել է տեսանյութը և խնդրել օգնել նույնականացնել այդ տղամարդուն։
