«Առավոտի» հարցազրույցը Մամուլի ազգային ակումբի նախագահ Նարինե Մկրտչյանի հետ
– Հայաստանի քաղհասարակության ներկայացուցիչները մեկնեցին Բաքու՝ պետության հովանավորությամբ։ Ինչպե՞ս եք վերաբերվում այդ նախաձեռնությանը։ Որակումներ տարբեր եղան, նրանց հիմնականում Ադրբեջանի եւ Թուրքիայի «ազդեցության գործակալներ են համարում»։
– Նախ, ես միշտ այն համոզմանն եմ եղել, որ Հայաստանում քաղաքացիական հասարակությունը չի կայացել. չի կայացել երեկ, չի կայանում այսօր, այսպես որ շարունակվի՝ երկար դեռ չի կայանա։ Այս առումով Բաքու մեկնած այդ խմբակին «քաղհասարակություն» որակելը իրականության ակնհայտ խեղաթյուրում է։ Սա՝ առաջին։ Երկրորդ։ Բաքվի այցի նախաձեռնության ոգեշնչողը, պետք է ենթադրել, որ ՀՀ վարչապետն է, որը պետական բյուջեից 17 մլն 550 հազար դրամ՝ 45700 ԱՄՆ դոլար է հատկացրել այս «պատմական» այցը կազմակերպելու համար։ Մինչդեռ, ըստ պաշտոնական տվյալների՝ Հայաստանում աղքատությունը 27.1 տոկոս է, նվազագույն կենսաթոշակը՝ 36 հազար դրամ։ Եվ այս աղքատության ֆոնին Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը խախտած, Արցախը էթնիկ զտմամբ դատարկած, հայկական մշակութային ժառանգությունն ավերող պետության՝ Ադրբեջանի մայրաքաղաք մեկնելու համար այսպիսի գումարներ են ծախսվում պետբյուջեից։
Լավ, մեկնեցին Բաքու, բարձրացրեցի՞ն Արցախում հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացման, հայ ռազմագերիների իրավունքների պաշտպանության, ամեն օր Հայաստանի տարածքը «Արեւմտյան Ադրբեջան» որակելու անթույլատրելիության հարցերը։ Իհարկե՝ ոչ, նրանք Փաշինյանի «խաղաղության» ավետաբերների պես թռան- հասան Բաքու, որ վարչապետի ուղերձները փոխանցեն եւ Բաքվով հիացած վերադառնան։ Նրանք քաղհասարակություն չեն, նրանք Փաշինյանի աղետաբեր իշխանության աջակիցներն են եւ Բաքու մեկնել էին Փաշինյանի ուղերձները փոխանցելու եւ հատկապես Ալիեւի ուղերձները բերելու, մենք այդ ուղերձներն ամեն օր լսում ենք. «Արեւմտյան Ադրբեջան», «Զանգեզուրի միջանցք», Սեւանի ադրբեջանականացված անվանումներով։
Կարդացեք նաև
Կարո՞ղ էին նրանք չմեկնել Բաքու։ Իհարկե։ Բայց Փաշինյանը իր քաղաքականությանը եւ ծրագրերին հպատակեցնելու երկու ճանապարհ է ընտրել. առաջինը՝ պարգեւատրում է ֆինանսներով եւ արտոնություններով, երկրորդը՝ սպառնում է կոմպրոմատներով։ Չգիտեմ, սրա՞նք են աշխատել, թե՞ այդ մարդիկ նաեւ երրորդ երկրի (կամ՝ երկրների) շահերն են ներկայացնում։ Դա պարզելը իմ խնդիրը չէ, այլ պետության, իսկ պետությունը զբաղված է Հայաստանն ադրբեջանականացնելով։ Այնպես որ, խմբակի այցը Բաքու պետք է դիտարկել այս տիրույթներում։
– Հայ հասարակական գործիչները Ադրբեջանից հայ հանրությանը բերել էին Ադրբեջանի նախագահի օգնական, արտաքին քաղաքականության բաժնի ղեկավար Հիքմեթ Հաջիեւի ուղերձը՝ մոտավորապես այսպես՝ «պատերազմ չի լինելու հանգիստ ապրեք»։ Աշխարհաքաղաքական զարգացումների, Ադրբեջանի բարձրագույն ղեկավարության կողմից ամեն օր հնչող տարբեր զավթողական եւ նվաճողական հայտարարությունների, Ադրբեջանում վարվող հայատյաց քաղաքականության, Ադրբեջանում գտնվող Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարների խայտառակ դատավարության եւ այլ գերիների առկայության ֆոնին ինչպե՞ս եք ընկալում Ադրբեջանի այս ուղերձը։
– Ես նկատել եմ, որ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը ինքնախաբեությունը հասցրել է պետական մակարդակի։ Սակայն ինքնախաբեության վտանգներն ու վնասները անչափելի են. դրա ավերները մենք տեսնում ենք։ Սակայն եթե Փաշինյանը ինքնախաբեությամբ է զբաղվում, արդյունքում՝ փորձում է ապակողմնորոշել նաեւ հասարակությանը, ապա Ալիեւը բացահայտ կեղծիքով է առաջնորդվում։ Թե՛ Փաշինյանի ինքնախաբեությունը, թե՛ Ալիեւի խաբեությունն ու կեղծիքներն ուղղված են հայ ժողովրդին։ Այնպես որ, Ալիեւի ուղերձի համար կարիք չկար այդքան գումար ծախսել եւ խմբակին գործուղել Բաքու։
– 1992 թվականին ԳԽ պատգամավոր Աշոտ Բլեյանն էր մեկնել Բաքու՝ սեփական նախաձեռնությամբ, կհիշեք հավանաբար, մեծ աղմուկ եղավ այն ժամանակ։ Իրավիճակների, նպատակների միջեւ զուգահեռներ կամ հակազդեցություններ տեսնո՞ւմ եք։
– Հիշում եմ այդ ժամանակները եւ Բլեյանի այցը Բաքու, դրան հաջորդած հասարակական աղմուկն ու մերժումը։ Բլեյանն իր նախաձեռնությամբ եւ Մոսկվայում ՀՀ մշտական ներկայացուցչի աջակցությամբ էր մեկնել Բաքու, որտեղից վերադառնալուց հետո գրում էր, թե «հայերի նկատմամբ չարություն չզգացի»։ Սումգայիթյան ոճրից անցել էր ընդամենը 4 տարի։ Գրել էր, թե «դրկիցության, համագործակցության կամուրջներն այրել ենք», որ «հայերս ենք սկսել եւ խորացրել»։
Հայաստանում երկու վտանգավոր հոսանք կա. մեկը՝ զորիբալայանիզմն է, մյուսը՝ բլեյանիզմը։ Զորիբալայանիզմը հայերի անվտանգության, հայերի գոյատեւման, Արցախի ազատագրման հույսը կապում է Ռուսաստանի հետ եւ Բակունցի Արթին պապի պես «ռուսաց թագավորին» նամակներ էր գրում։
Երկրորդ վտանգավոր հոսանքը բլեյանիզմն է, որը Հայաստանում միշտ հատուկենտ հետեւորդներ է ունեցել։ Ընդհանրապես, հայկական իրականության մեջ բլեյանիզմը նույնականացվում է կա՛մ մարտնչող պացիֆիզմի, կա՛մ պարտվողականության, կա՛մ դավաճանության հետ։ Նիկոլ Փաշինյան լրագրողի հասարակական հայացքները ձեւավորվել են Բլեյանի ազդեցության տակ։ Փաշինյանը բլեյանիզմի հետեւորդն է, որը, դժբախտաբար, հնարավորություն է ստացել դառնալ Հայաստանի պետության ղեկավարը։ Հիմա բլեյանիզմը պետական մակարդակի վրա է։ Հետեւանքներն ակնառու են՝ Հայաստանի աղետալի պարտությունների շղթան անվերջ ավելանում է, փորձ է արվում կոտրել հայ ժողովրդի դիմադրողականությունը, ոչնչացնել ազգային ինքնության հիմնասյուները, որ ոչինչ եւ ոչ ոք չխանգարի Հայաստանի ադրբեջանականացմանը։
Զրույցը՝ Նելլի ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԻ
«Առավոտ» օրաթերթ
28.11.2025
