«ԻՇԽԱՆՈՒԹՅԱՆԸ ՉԻ ՀԱՋՈՂՎԻ ԱՆԸՆԴՀԱՏ ՁԳԵԼ» Ասում է «Արդարություն» խմբակցության անդամ Ստեփան Զաքարյանը – Ընդդիմադիր գործիչները շարունակ շեշտում են, որ ժողովրդի վստահության քվեն հարկավոր է հարգել: Ինչպե՞ս եք հարգում այդ քվեն: – Ժողովրդի վստահության քվեն խոշոր իմաստով կեղծվեց, եւ այդ պատճառով մեզ այսօր չի հաջողվում իրականացնել այն, ինչ մտադրվել էինք, որովհետեւ մենք փոքրամասնություն ենք ԱԺ-ում: Այս պայմաններում մենք չենք դավաճանում այն սկզբունքներին, որոնք մեր առջեւ դրել է ժողովուրդը: Մենք, իհարկե, սթափ ենք գնահատում իրականությունը, եւ երբ ասում ենք, որ ժողովրդի համար կարեւոր հարցերի քննարկումներին կմասնակցենք, հենց ժողովրդի քվեն հարգելով ենք նման որոշում կայացրել: Երբ ապրում ես մի երկրում, որտեղ չի գործում օրենքը` կամ պիտի թողնես այդ երկիրն ու գնաս, կամ էլ պիտի, ուզած-չուզած, գործես որոշակի կանոնների շրջանակներում, անկախ այն հանգամանքից՝ իշխանությունները լեգիտի՞մ են, թե՞ ոչ: – Ձեր կարծիքով, այսօր Հայաստանում կա՞ իշխանափոխության պահանջ: – Իհարկե, կա: Ուրիշ հարց է, թե այդ պահանջն ինչպես է արտահայտվում: Եթե այդ պահանջը հեղափոխական դրսեւորումներ չի ունենում, չի նշանակում, որ պահանջը չկա: Իշխանափոխության պահանջը կա, որովհետեւ տնտեսության մեջ եւ ժողովրդի կյանքում որեւէ դրական տեղաշարժ չկա: Ամեն ինչ չի ավարտվում այսօր կամ՝ չի ավարտվել երեկ: Գործընթացները շարունակվում են, իրավիճակը փոխվում է թե աշխարհում, թե մեր տարածաշրջանում, թե Հայաստանում: Ես, իհարկե, չէի ասի, որ ե՛ւ հասարակության, ե՛ւ ընդդիմության համար ամեն ինչ ցանկալի հունով է ընթացել ու փոխվել: Բայց նաեւ կշեշտեի, որ այս իշխանությունը սպառում է իր լիմիտը: Եվ եթե այս ոչ լեգիտիմ իշխանությունը Ղարաբաղի հարցում զանազան պայմանավորվածություններ ուներ եւ խոստումներ էր տվել, որը նրան օգնեց առայժմ մնալ իշխանության, ապա այդ պայմանավորվածություններին տրված ժամկետի լիմիտն էլ է սպառվում, եւ դա երեւում է ամեն ինչից: Ես չեմ կարծում, որ նրանց կհաջողվի անընդհատ ձգել: Հայաստանի եւ Ղարաբաղի վարկի փրկությունը կլինի այս իշխանությունների հեռացումը: Չեմ կարծում, որ նրանք այդքան ազնիվ են, որ ինքնուրույն հեռանան՝ հանուն երկրի շահերի, բայց անկասկած է, որ նրանց հեռացումը դառնում է Արցախի հարցի հայանպաստ, եթե լուծման չասենք, գոնե, հայանպաստ դադարի համար: – Այսօր ընդդիմության ներսում բավականին հետաքրքիր իրավիճակ է. փաստորեն ընդդիմադիր բոլոր կուսակցությունները հայտարարում են, որ ունեն նախագահի իրենց թեկնածուն, եւ որոշ ընդդիմադիր գործիչների հետ զրուցելիս այնպիսի տպավորություն է, կարծես նախագահական ընտրությունները տեղի են ունենալու վաղը չէ մյուս օրը: Այս իրավիճակում ո՞նց եք պատրաստվում հանդես գալ որպես համախմբված ընդդիմություն: – Ես զարմանում եմ, որ անընդհատ այս մասին խոսում են: Եթե նկատել եք, ՀԺԿ-ի կողմից ընդհանրապես այդպիսի արտահայտություններ չեն արվել: Այդ կարգի հայտարարությունները ես համարում եմ էժանագին քայլեր, իբր՝ հասարակությանն ակտիվացնելու համար: Կարծում եմ, ինչ-որ տեղ այս ամենը իշխանությանն է ակտիվացնում, որովհետեւ գրեթե բոլոր լրատվամիջոցներն իրենց ձեռքում են: Եթե ուշադիր նայեք, նույնն էլ իշխանության ներսում է տեղի ունենում: Կախված նրանից, թե սահմանադրական շոուն ինչպես կավարտվի, եւ եթե երեւա, որ հիմքեր չեն նախապատրաստվում Ռ. Քոչարյանի՝ երրորդ անգամ մնալու համար, ապա նույն իշխանական կուսակցություններն էլ իրենց թեկնածուներին առաջ կմղեն: Սա ընդհանրապես քաղաքական դաշտին է վերաբերում, ոչ թե ընդդիմությանը: – Կարծիք կա, որ ուկրաինական եւ վրացական տարբերակները Հայաստանում չգործեցին, որովհետեւ այստեղ միատարր ժողովուրդ է ապրում, այսինքն՝ միայն հայեր են: Համաձա՞յն եք այս կարծիքին եւ որքանո՞վ եք կարեւորում հզոր պետությունների ազդեցությունը Հայաստանում հնարավոր զարգացումների վրա: – Հայաստանը մենակ չի աշխարհում, եւ ես ծիծաղելի եմ համարում Վ. Օսկանյանի պնդումը, որ իբր հարյուր տարի էլ կարող ենք ապրել միայնակ: Եթե պարոն Օսկանյանը ճգնավորական մղումներ ունի, դա չի կարելի փաթաթել մի ամբողջ ժողովրդի վզին, էն էլ՝ 21-րդ դարում: Միջնադարը վաղուց անցել է: Սա ես համարում եմ անառողջ մոտեցում, եւ մեր դժբախտությունների պատճառը նաեւ այդ մոտեցումն է: Ես համաձայն չեմ, որ գերտերությունները որեւէ բան չեն կարող փոխել Հայաստանում, որովհետեւ մենք միատարր ենք: Իրական պատճառն այն է, որ Հայաստանը նրանց հետաքրքիր չէ: Հարցազրույցը՝ ՄԱՐԳԱՐԻՏ ԵՍԱՅԱՆԻ
