«ԷԱԿԱՆ ՉԷ՝ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ ԿՓՈԽԵ՞Ք, ԹԵ՞ ՉԵՔ ՓՈԽԻ»

Ասում է Քաղբանտարկյալների իրավական աջակցության ծառայության ղեկավար Արմեն Խաչատրյանը

Քրեական եւ դատական օրենսդրության մեջ փոփոխություններ նախաձեռնելով, ըստ «7»-ի գործով տուժողի շահերի ներկայացուցիչ Արմեն Խաչատրյանի՝ իշխանությունը որոշակի սցենար է նախատեսել. «Ես այն պայմանականորեն կանվանեի երկու ծրագրերի սցենար: Խորհրդարանում այժմ փաստորեն այս ուղղությամբ 3 օրինագիծ է քննարկվում: Մասնավորապես նորից անցում է կատարվում դատական հին՝ եռաստիճան համակարգին, որով լուծվում է Քրեական դատարանը լուծարելու խնդիրը: Մի կողմից՝ զուտ դատաիրավական առումով, կարծես թե հասկացան, որ դատական այդ համակարգն այսօրվա Հայաստանին չի բավարարում, իրեն չի արդարացրել արդարադատություն իրականացնելու առումով: Բայց ինչո՞ւ են հենց հիմա՛, այս պահի՛ն անում: Պատճառն այն է, որ սա հարմար առիթ է «7»-ի գործը փակուղուց հանելու: Բացի այն, որ ամբաստանյալներին կզրկեն դատական նիստերին մասնակցելուց, ինչն իրավունքի սահմանափակում է՝ նաեւ կլուծարեն Քրեական դատարանը եւ գործը կուղարկեն այլ դատարանի ընդդատության: Բնականաբար՝ կուղարկեն Կենտրոն-Նորք-Մարաշ համայնքների դատարան, ու նոր դատավորը կընդունի վարույթ: Ես չեմ բացառում, որ այդ դատավորն էլի կլինի Մնացական Մարտիրոսյանը: Այս անգամ նա ինչ-ինչ խախտումներ կնկատի եւ գործը կուղարկի նախաքննության մարմնին: Սա կլիներ տրամաբանական: Բայց քանի որ կա նաեւ երկրորդ ծրագիրը՝ ՔՕ 225 եւ 300 հոդվածներում փոփոխությունները, նաեւ պատճառն է ակնհայտ դառնում: Դատավորը գործը հետ կուղարկի, որ մեղադրանքը կառուցվի օրենքի փոփոխված դրույթներին համապատասխան: Ես մի քիչ լավատես չեմ, թե իշխանություններն այդ փոփոխություններն անում են, որ ազատ արձակեն քաղբանտարկյալներին: Իմ կարծիքով՝ նրանք ուղղակի ուզում են օրենքը հարմարեցնել, որ մենք նման մեղադրանքներով դատարան մտած գործը չկարողանանք ասել, թե քաղաքական է»:

Քրեական օրենսգրքում փոփոխությունների մշակման նպատակով ստեղծված աշխատանքային խմբի անդամ Արծվիկ Մինասյանն առաջարկել էր ընդհանրապես հրաժարվել «պետական իշխանության յուրացում» արտահայտությունից: Արմեն Խաչատրյանը, սակայն, դեմ է, որ նման փոփոխություն արվի. «Ենթադրում ենք, թե հետայսու Հայաստանում չի՞ լինի մի մարդ կամ մարդկանց խումբ, որոնք կկարողանան պետական իշխանությունն ապօրինի զավթել ու բռնությամբ պահել… Սա Քրեական օրենսգրքում նորմալ ձեւակերպված, շատ լավ մշակված հոդված է»:

Աշխատանքային խմբի մեկ այլ անդամ՝ իրավաբան Հրայր Թովմասյանն էլ «168 ժամ» թերթին տված հարցազրույցում անիմաստ էր համարել 225 հոդվածի 3-րդ մասը՝ սպանություններով զուգորդված զանգվածային անկարգությունների վերաբերյալ. «Պատկերացրեք մի իրավիճակ, երբ, այո, ինչ-որ մեկը կազմակերպել է զանգվածային անկարգություն, եւ դրա ժամանակ ինչ-որ մեկը, որը թշնամանք ուներ մյուսի հետ, այդ պահին այդ սպանությունը գործել է: Կազմակերպիչն ինչո՞ւ պետք է պատասխանատվություն կրի դրա համար, եթե ուղղակի կապ չկա իր գործողությունների եւ այդ սպանության միջեւ»: Քաղբանտարկյալների իրավական աջակցության ծառայության ղեկավար Արմեն Խաչատրյանն այս կապակցությամբ ասաց. «225 հոդվածի մասով՝ ինչ-որ տեղ ընդունելի է այս վեճը: Աշխատանքային խմբի անդամները նաեւ ասում են, թե պարզ չէ՝ ինչ է նշանակում զանգվածային անկարգություն: Բայց մենք գիտենք, որ զանգվածային միջոցառումն այն է, երբ 100 հոգուց ավելի մարդիկ միասին միջոցառում են անում, եւ երբ այն վերածվում է անկարգությունների, եւ դրանք իսկապես ունենում են կազմակերպիչներ՝ բնականաբար, նրանք պետք է պատժվեն: Եթե նրանք հրահրել են սպանություններ՝ բնականաբար, կարող են մեղադրվել նաեւ սպանություններով զուգորդված զանգվածային անկարգությունների համար: Եթե՛: Եթե կա հանցակազմ կամ այդ մարդկանց գործողություններում կա հանցադեպ: Մեր պարագայում ես միշտ ասում եմ, որ «7»-ի գործով մեղադրվողները պետք է արդարացվեն, քանի որ թե՛ Քրեական օրենսգրքի այսօր գործող 225 կամ 300 հոդվածներով, թե՛ վաղը դրանց փոփոխություններով, թե՛ գուցե ընդհանրապես հանված տարբերակներով՝ չկա՛ հանցակազմ: Այսինքն՝ Ալեքսանդր Արզումանյանը կամ Հակոբ Հակոբյանն այսպես թե այնպես չեն կատարել Քրեական օրենսգրքով (այսօրվա կամ վաղվա ցանկացած ձեւակերպմամբ) կանխորոշված որեւէ հանցագործություն: Եվ քանի որ պաշտպանական կողմը վստահ է, թե չկա հանցագործություն՝ դրա համար ասում ենք՝ էական չէ, հոդվածները կփոխե՞ք, թե՞ չեք փոխի»: