Հայաստանում տնտեսական անկումը խորանում է, առաջին անհրաժեշտության ապրանքները շարունակում են թանկանալ, ազգային արժույթը՝ դրամը արժեզրկվում: Այդ ամենին անդրադարձել ենք մեր նախորդ հրապարակումներում:
Դրան զուգահեռ տեղի են ունենում գործընթացներ, որոնք փաստում են տնտեսության այս վիճակի եւ առկա տագնապների մասին:
Դրանցից մեկը Հայաստանից գումարների արտահոսքն է: Հիշեցնենք, որ օտարերկրյա ներդրումները անցած տարվա երրորդ եռամսյակում բացասական ցուցանիշ էին կազմել՝ այսինքն 12,9 մլն դոլար դուրս էր եկել Հայաստանից: Եվ ահա նաեւ Հայաստանի բնակիչների մասնավոր փոխանցումներն են դեպի արտերկիր սկսել գերակշռել արտերկրից Հայաստան մասնավոր փոխանցումներին:
Հայաստանից գումարներ սկսել է հանել նաեւ բնակչությունը
Կարդացեք նաև
Մասնավորապես, ըստ Կենտրոնական բանկի, անցած տարվա նոյեմբերին Հայաստանի պատմության մեջ բացառիկ ցուցանիշ է արձանագրվել՝ ավելի շատ գումար մասնավոր փոխանցումների տեսքով դուրս է եկել Հայաստանից՝ 167 մլն դոլար, քան մուտք գործել՝ 152 մլն դոլար: Այսինքն, արձանագրվել է բացասական զուտ ներհոսքը՝ 15 մլն դոլար: Ի՞նչ է սա նշանակում:
Սա վկայում է այն մասին, որ մարդիկ Հայաստանում ներկայի եւ ապագայի հանդեպ հավատ չունեն եւ իրենց գումարները փոխանցում են արտերկիր՝ իրենց հարազատների կամ իրենց անունով բացված բանկային հաշիվներին: Տրամաբանությունը հուշում է, որ սրան հաջորդելու է իրենց արտագաղթը երկրից, երբ սահմանները բացվեն եւ նման հնարավորություն լինի:
Զուգահեռաբար, ինչպես արդեն նշվեց, շարունակվում է դրամի արժեզրկումը: Այս գործընթացը փոքր-ինչ դանդաղել է, քանի որ Կենտրոնական բանկը շուկայում մեծ ծավալի արտարժույթ է վաճառել: Դրա հետեւանքով աղետալիորեն նվազել են մեր միջազգային պահուստները: Տարեսկզբի համեմատ մեր միջազգային պահուստները նվազել են շուրջ 400 մլն դոլարով: Այսինքն, այդ չափով արտարժույթ ԿԲ շուկա է մտցրել, որպեսզի կանխի դրամի արժեզրկումը:
Այսպես. անցած տարվա սկզբին, 2020 թ.-ի հունվարի 31-ի դրությամբ մեր միջազգային պահուստները 2 մլրդ 671 մլն դոլար էին: Որոշակի փոփոխություններով այս ցուցանիշը պահպանվում էր մինչեւ օգոստոս ամիսը: Սեպտեմբերից սկսվեցին շուկայում արտարժույթային խոշոր ներարկումները, ինչի հետեւանքով նոյեմբերի 30-ի դրությամբ մեր միջազգային պահուստները կազմել են 2 մլրդ 277 մլն դոլար: Տեսնենք, թե այդ ընթացքում, սեպտեմբերի 30-ից նոյեմբերի 1-ը, ինչպես է փոխվել դրամի փոխարժեքը:
Սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ մեկ դոլարի նկատմամբ միջին փոխարժեքը, ըստ ԿԲ-ի, կազմել է 488 դրամ, նոյեմբերի 30-ին՝ 506 դրամ: Այսինքն, չնայած 400 մլն դոլարի ներարկման եւ փոշիացման, այդ ընթացքում դրամը շարունակել է արժեզրկվել: Կարելի է ենթադրել միայն, թե դրամի ի՞նչ կտրուկ արժեզրկում կլիներ, եթե չլիներ ԿԲ-ի նման մեծածավալ միջամտությունը: Այդուհանդերձ, եթե տնտեսությունը շարունակի ներկայիս անկումը, ապա արտարժույթի ներարկումները եւ մեր միջազգային պահուստների նման տեմպերով մաշեցնելը վիճակը չի փրկի:
Մանուկ ԱՐԱՄՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Ազգ» թերթի այս համարում
