«Իմ սեփական պարտէզիս մէջ, այլեւս ատելութեան սերմերը չեմ ցաներ: Կեանքը դաժան դաս սորվեցուցած է ինծի (…) որ ատելութիւնը մեզ բոլորս աւելի՛ ապուշ կը դարձնէ»:
Պարզ ու ողջմիտ մտածում մըն է Ուրուկուայի Հանրապետութեան նախկին նախագահ Խոսէ «Փեփէ» Մուխիքայի վերոյիշեալ նախադասութիւնները, որոնք արտասանած է 2020-ին, երբ պաշտօնապէս յայտարարեց, թէ կը հեռանայ քաղաքականութեան աշխարհէն։
․․․Եւ ահաւասիկ հինգ տարի ետք, ճի՛շդ այն օրը, երբ Ռիատի մէջ, բազմահարիւր միլիոնաւոր տոլարի համաձայնութիւններ կը կնքուէին արաբական աշխարհի եւ Ա․Մ․Ն․-ի միջեւ, 13 Մայիսին, Մուխիքա փակեց իր աչքերը եւ առ յաւէտ հեռացաւ աշխարհէն։ Աշխարհ մը՝ որ իր դէմ անխնայ եղած էր, աշխարհ մը՝ որուն դէմ բուռն պայքար մղած էր, վասն ազատութեան եւ արդարութեան։
«Գերսպառողականութիւնը այն բանն է, որ կ’ոչնչացնէ երկիր մոլորակը, յայտարարած էր Մուխիքա, 2012-ին, Ռիոյի մէջ կայացած Երկրագունդի գագաթնաժողովին (Earth Summit): Ըստ երեւոյթին, անոր խօսքերուն կարեւորութիւն տուող չկար. մինչեւ իսկ իր մահուան օրը, անոր աշխարհահայեացքն ու գաղափարաբանութիւնը լուսանցքի վրայ ձգուած էին եւ․․․ ձայն բարբառոյ յանապատի (ճիշդ խօսք՝ ճիշդ պայմաններուն), «փեթրոտոլար»-ներու արժողութեամբ երազային համաձայնութիւններ կնքուած էին։
Եզակի տիպար մըն էր Մուխիքան, չըսելու համար՝ անգտանելի, թանկագին ադամանդ մը։ Անկեղծ, ողջմիտ եւ համեստ։ Անոր իրագործածը՝ նոր դարաշրջանին համատարած դարձած կեղծաւոր, զանազան գոյներով «ներկուած» յեղափոխութիւն չէր. ո՛չ վարդագոյն, ո՛չ նարնջագոյն, ո՛չ վարդերով շպարուած, ո՛չ ալ կեղծիքներով եւ պլըֆիզմներով ծանրաբեռնուած՝ կովկասեան բարձրաւանդակի մեր «թաւշեայ» յեղափոխութիւնը։
Կրկնենք, վերջին տասնամեակներուն Մուխիքային ըրածը յեղափոխութիւն չէր, այլ եղափոխութիւն։ Իսկ եթէ անպայման յեղափոխութիւն եզրոյթով պէտք է արտայայտուիլ, պարզ ու մէկին, անոր կատարածը անգոյն էր, այսինքն՝ թափանցիկ յեղափոխութիւն։ Թափանցիկութիւն մը, որ այսօր գոյութիւն չունի մեր աշխարհին մէջ, ներառեալ կովկասեան բարձրաւանդակի տարածաշրջանի մեր հայրենիքէն ներս, ուր «ջայլամի քաղաքականութիւն» կիրարկող ՔՊ-ականներ չեն գիտակցիր (կամ այդպէս կը խաղան), թէ իրենց բազմախաւ եւ անթափանցելի «թաւիշ»-ին ետին ի՜նչ ահաւոր զեղծարարութիւններ կը կատարուին։
Միթէ նախկին եւ ներկայ (դժբախտաբար նաեւ ապագայ․․․անշուշտ եթէ կայ) ղեկավարներ կրնա՞ն կամ կը բարեհաճի՞ն Մուխիքայի նման իրենց ամսական թոշակին մէկ մեծ մասը տրամադրել բարեգործական միութիւններու, կամ, փոխանակ տասնեակներով ապահովութեան ուժերու ետին պատսպարուած՝ նախագահական համալիր-ամրոցներու մէջ զեխօրէն ապրելու՝ որդեգրեն աւելի համեստ ապրելակերպ, կամ զիջի՜լ անցեալ դարաշրջանէն մնացած պարզ ինքնաշարժով մը շրջագայիլ, վաթսուն տարուան կեանք ունեցող հեծիկով մարզանքի ելլել…։ «Իմ քայլ»-է՞ն սպասել այսպիսի քայլեր։
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Հայրենիք» թերթի այս համարում
