ԱՄՆ նախկին փոխպետքարտուղար Ջեյմս Օ’Բրայենը, որը Ջո Բայդենի նախագահության շրջանում ամերիկյան արտաքին քաղաքական գերատեսչությունում համակարգում էր Եվրոպայի և Եվրասիայի հետ կապված հարցերը, զրուցել է Forbes-ի հետ, որտեղ մանրամասներ է ներկայացրել, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» վերաբերյալ Վաշինգտոնի մոտեցման նոր ասպեկտների մասին։
Ի թիվս այլ հարցերի, Օ’Բրայենն ընդգծել է նաև տարածաշրջանում ամերիկյան արտաքին քաղաքականության հիմնարար սկզբունքները, ինչը ներառում է Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի և Իրանի ազդեցության թուլացման ձգտումը։ Ըստ նրա՝ այս ռազմավարության շրջանակներում Միացյալ Նահանգներն ակտիվացրել է հայ-ադրբեջանական բանակցային գործընթացը՝ Պանամայի ջրանցքի նման առաջարկելով «Զանգեզուրի միջանցքի» կառավարման միջազգային մեխանիզմի ներդրման հնարավորություն։
Forbes-ի հոդվածի համաձայն՝ 43 կիլոմետրանոց այդ ճանապարհով տարանցումը կարգավորող միջազգային վարչակազմի ստեղծման գաղափարը քննարկվել է դեռ մինչև Սպիտակ տուն Թրամփի վերադարձը։ Ընդ որում, ի սկզբանե նման նախաձեռնությամբ հանդես է եկել Եվրոպական միությունը։ Սակայն բրյուսելյան բանակցությունների ձևաչափից Ադրբեջանի դուրս գալուց և հայ-ադրբեջանական երկխոսությունը ամերիկյան դիվանագիտական հարթակ տեղափոխելուց հետո այդ առաջարկը կրկին արդիական է դարձել։
Ըստ դիվանագիտական աղբյուրների՝ ամերիկյան առաջարկի էությունը նրանում է, որ Հայաստանի տարածքով անցնող ճանապարհի կառավարումը երկարաժամկետ կտրվածքով փոխանցվի անկախ օպերատորի, որը պետք է լինի երրորդ երկրից մասնավոր ընկերություն։
Կարդացեք նաև
Ենթադրվում է, որ այս լուծումը թույլ կտա բավարարել անարգել տարանցման վերաբերյալ Բաքվի սկզբունքային պահանջները՝ միաժամանակ պահպանելով Հայաստանի անվանական ինքնիշխանությունը իր տարածքի այդ հատվածի նկատմամբ։ Այսպիսով, ամերիկյան կողմի տեսանկյունից Պանամայի ջրանցքի նմանությամբ այս մոդելը կարող է վերարտադրվել նաև Հարավային Կովկասի պարագայում։
Լուսանկարը՝ AP գործակալության
Արմեն ՄԻՐԶՈՅԱՆ
Նյութն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքում
