«Առավոտի» զրուցակիցն է «Միասին շարժման» համակարգող խորհրդի անդամ, Դեմոկրատական կուսակցության փոխնախագահ Նարինե Դիլբարյանը:
–Տիկին Դիլբարյան, Նիկոլ Փաշինյանն իր ուղերձում անիրատեսական համարեց արցախցիների վերադարձի հարցը եւ կրկնեց, որն Հայաստանն առաջնորդելու է «Ղարաբաղյան շարժումը չշարունակելու» տրամաբանությամբ։ Ինչպե՞ս եք սա գնահատում, արդյոք այս հայտարարությունների ու պայմանավորվածությունների միջոցով Արցախի հարցը փակվո՞ւմ է։
-Ես համոզված եմ, որ անհատների կամ անհատների խմբի, նոր ձեւավորված կուսակցության, ինչպիսին է «Քաղաքացիական պայմանագիրը», կամքով եւ ցանկությամբ պատմական իրադարձություններն անհնար է մոռացության մատնել։ Ակնհայտ է, որ Նիկոլ Փաշինյանի մեծագույն «առաքելությունը» Արցախի հարցի փակումն է, ես կարծում եմ նաեւ՝ Հայաստանի ինքնիշխանության, անկախության եւ Հարավային Կովկասում գործոն լինելու իրողության ստվերումն է։ Բայց դա ընդամենն անհատի ցանկություն է։ Եվ իր այդ ուղերձում ինքը սադրիչ հայտարարություններ էր անում, թե՝ «ես ասացի, որ այդ հարցը փակվել է, եթե համաձայն չեք, հեղափոխություն արեք, բայց չարեցիք», ուստի ասաց, որ ինքը կերտել է «նոր ժամանակաշրջան»։
Կարդացեք նաև
Սա ընդամենը խոսում է այն մասին, որ Փաշինյանը եւս վստահ է՝ անհնար է փակել Հայկական հարցը, որի մեկ հանգրվանը Արցախի խնդիրն է։ Պատմությունն ունի իր ընթացքները, եւ գործում է հայտնի տեսությունը՝ դարձ ի շրջանս յուր։ Շատերն են փորձել փակել այդ շրջանը, բայց դա չի հաջողվել։ Նույնը վերաբերում է Ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանը եւ հատկապես Թուրքիայի կողմից ընդունմանը։
Դրանք բացարձակ անօգուտ եւ ճղճիմ ջանքեր են, որոնք պարզապես ցույց են տալիս, թե «Քաղաքացիական պայմանագիրը» որքան է շեղվել 2021 թվականի արտահերթ ընտրությունների իրենց խոստումների վրա հիմնված ՀՀ կառավարության ծրագիր օրենքից, որտեղ ոչ միայն Արցախի հարցի փակման վերաբերյալ որեւէ ակնարկ չկար, այլ ընդհակառակը, խոսվում է այն մասին, որ Հայաստանը դեմ կլինի նաեւ ճանապարհների այնպիսի ապաշրջափակմանը, որը կվնասի Արցախի ժողովրդի շահերին։
Հետեւաբար, նրա վերջին ուղերձն ընդամենը ցույց է տալիս, որ ինքը եւս մեկ անգամ ապացուցում է, որ խախտում է ոչ միայն ՀՀ Սահմանադրությունը, որը հիմնարար օրենք է, այլ նաեւ այն ծրագիրը, որով ինքը 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո պահպանեց իր իշխանությունը։ Հետեւաբար, այն վարչապետը, որը խախտում է իր իսկ կառավարության ծրագիրը, նրա ընդունած որոշումները եւ «դարակազմիկ» մտքերը լոկ մեկ անձի ցանկություններ են։
-ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարման որոշումը ի՞նչ հետեւանքներ կարող է ունենալ հայկական կողմի համար։
-Խիստ բացասաբար կազդի, դա իրենց պատմական եւ իրական հայաստանների կեղծ հակադրումը իրականություն դարձնելու ձգտումից է բխում։ Ավելի ճիշտ՝ դա թելադրված էր թուրք-իսրայելական հիմնական ծրագրերով, քանի որ Մինսկի խումբը հակամարտությունը կարգավորելու միջազգային մանդատ ունեցող կազմակերպություն էր։ Որքան էլ զավեշտալի է, բավական ողբերգական է, «Ազատության արձանով» հայտնի ԱՄՆ-ում Դոնալդ Թրամփի ներկայությամբ մի անձնավորություն՝ Իլհամ Ալիեւը, որը միջազգային հանցագործություններում է մեղադրվում միջազգային դատարաններում, փորձում է համոզել, որ ուժի կիրառմամբ եւ ուժի կիրառման սպառնալիքով ինքը փակել է այնպիսի հակամարտություն, ինչպիսին է ազգերի ինքնորոշման իրավունքի վրա հիմնված Արցախյան հակամարտությունը։
Դա, իհարկե, շատ զարմանալի է։ Պարզապես նկատելի է, որ Թրամփը, լինելով այդ գերհզոր երկրի ղեկավարը, այդ կեղծ տեղեկատվության մեջ մոլորության հորձանուտում է հայտնվել։ Դրա մասին վկայում է իր հայտարարությունը, ես այսօր մի տեսահոլովակ դիտեցի, որտեղ Թրամփն ուզում էր թվարկել, թե ինչպիսի հակամարտություններ է կարգավորել, Ադրբեջան բառը չկարողացավ արտաբերել, իսկ Հայաստանն էլ կոչեց Ալբանիա։
Դա նշանակում է, որ Թրամփին խորությամբ չի ներկայացվել այս հակամարտության էությունը եւ բնույթը։ Իլհամ Ալիեւը դիվանագիտական քծնանքի եւ մոլորության վարպետաց դաս ցույց տվեց, Ալիեւն ասել է, որ դա ինչ-որ տեղ «հիմքերից զուրկ տարածքային հավակնություն» էր, որից Նիկոլ Փաշինյանը հրաժարվել է։
Բայց եւս մեկ անգամ արձանագրենք, որ Արցախյան հակամարտությունը հիմնված չէ տարածքային պահանջների վրա, կա խորքային բովանդակություն, եւ հիմնված է ազգերի ինքնորոշման հիմնարար իրավունքի վրա։ Հետեւաբար, եթե այս պահին Ալիեւին հաջողվել է Թրամփին ապակողմնորոշել, ապա դա երկար չի տեւի։
–Միջազգային հանրությունը կարծես հա՞շտ է այս որոշումների հետ՝ լուծարել Մինսկի խումբը, փակել Արցախի հարցը։
-Ինձ թվում է՝ բոլոր երկրներն ուզում են ապրել հանգիստ։ Քանի որ իրենք ունեն իրենց չլուծված սոցիալ-տնտեսական ու քաղաքական խնդիրները, մնացածների խնդիրներն իրենց հոգնեցնում են։ Հիմա Նիկոլ Փաշինյանը փոթորկվող երկրագնդում փորձում է բոլորին համոզել, որ՝ մենք ձեզ կազատենք ավելորդ գլխացավանքից։ Եվ միջազգային կազմակերպություններն ունեն մի յուրահատկություն՝ նրանք փորձում են ընտրել ամենահեշտ ուղին, ձեւացնել, թե հարցը լուծված ու կարգավորված է։
Բայց դա ընդամենը ժամանակավոր իրողություն է, եւ պայմանավորված է Հայաստանում այս իշխանության գաղափարաբանությամբ։ Իսկ իշխանություններն ընդհանրապես հավերժ չեն, անգամ հզոր կայսրություններն են փլվում, այդպես բոլոր կուսակցությունները հեռանում են։ Եվ երբ գալիս է ազգային, պետական մտածելակերպ ունեցող ուժերի հերթը, ոչ թե դրածոների ու կամակատարների, ապա իրավիճակը փոխվում է։
Բացի դրանից, նույն Միացյալ Նահանգներում եւ ոչ միայն հայկական լոբբի ազդեցությամբ կան շատ մարդիկ, որոնք սատարում են մեզ, դրա մասին վկայում են նաեւ մեր գերիների ազատ արձակման հետ կապված եւ տարբեր շարժումները։ Դա նշանակում է, որ ամեն ինչ կորած չէ։ Գիտեք, թե ինչպես է կորը՝ սկզբում բարձրանում է, հետո իջնում է, հասնում իր նվազագույն անկման կետին, ապա բարձրանում է։ Հիմա մենք այդ կորի իջեցման վիճակում ենք, սակայն Հայաստանում կան շատ քաղաքական ուժեր եւ անհատներ,որոնք իսկապես պայքարում են ազգային ու պետական նպատակների համար։
Ռոզա ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
