«Ուշադրություն չի դարձվել արցախցիներին համայնքներով եւ որպես ամբողջություն վերաինտեգրելուն», – Հայագիտության եւ հետազոտությունների ազգային ասոցիացիայի՝ NAASR-ի՝ «Ժողովրդագրություն, քաղաքականություն, վերաբնակեցում․ արցախցի փախստականները Հայաստանում» թեմայով առցանց կազմակերպված սեմինարի ժամանակ հայտնեց դոկտոր Անդրանիկ Գասպարյանը։ Նա «Թուֆենկյան» հիմնադրամի զարգացման տնօրենն է։
Ըստ Գասպարյանի՝ պետությունը եւ անհատները հոգ են տարել LՂ-ից տեղահանվածների մասին՝ զուտ իբրեւ անհատներ եւ ընտանիքներ։
«Եթե մենք ցանկանում ենք սեղանին պահել նրանց իրավունքների հարցը՝ վերադարձի, ինքնորոշման, փոխհատուցման իրավունքները․․․պետք է արցախցիներ լինեն։ Հետագծի ներկա տեսքով՝ մեկ սերունդ անց Արցախի բնակչությունը կարող է միաձուլվել կամ կիսով չափ միաձուլվել հայաստանյան հասարակության հետ։ Կկորի իրենց սոցիալական միասնությունը եւ ամբողջականությունը», – ահազանգում է Գասպարյանը՝ շեշտելով, որ եթե ցանկանում ենք կենդանի պահել Արցախի հարցը, պետք է պահպանել արցախցիներին՝ որպես միավոր։
Այդ պատճառով, «Մենք սկսեցինք նախագծել գյուղի մոդել, որտեղ կարող են վերաբնակեցվել տասնյակ ընտանիքներ՝ նրանց տրամադրելով ոչ միայն բնակարաններ, այլեւ տնտեսական զարգացման հնարավորություններ եւ համայնքային զարգացման օժանդակություն, որպեսզի վերաինտեգրումը կայանա համայնքների տեսքով», – մանրամասնեց նա։
Կարդացեք նաև
Մասնագետները կանգ են առել Սյունիքի մարզի 100 բնակիչ ունեցող եւ ծերացող բնակչությամբ աչքի ընկնող Սվարանց գյուղի վրա։ Կկառուցվեն նոր թաղամասեր, մինչեւ 25 բնակարան։ Սյունիքը թե՛ աշխարհագրական, թե՛ լեզվական ընդհանրություններ ունի Արցախի հետ, փոխանցեց Գասպարյանը։
Սակայն, ոչ բոլոր արցախցիներն են ուրախությամբ ընդունում սահմանային Սյունիքում վերաբնակվելու հեռանկարը։ Պատերազմական տրավմաների վերքերը մարդկանց հիշողության մեջ դեռ թարմ են։
Գասպարյանի խոսքով՝ կարեւոր է, որ նախագիծը դրական ազդի նաեւ տեղացիների վրա։
Դոկտորը, միեւնույն ժամանակ, ընդունում է, որ 25 ընտանիքների վերաբնակեցումը Սվարանցում չի լուծելու արցախցիների բնակեցման խնդիրը։ «Սա դույլի մեջ մի կաթիլ ջուր է միայն», – խոստովանում է «Թուֆենկյան» հիմնադրամի ներկայացուցիչը, բայց հույս հայտնում, որ պիլոտային այս նախագիծը խթան կհանդիսանա ավելի մեծ ներդրողների կողմից նմանօրինակ նախագծերի կյանքի կոչման համար։
Եզրափակելով՝ Անդրանիկ Գասպարյանը կարծիք հայտնեց, որ Հայաստանի իշխանությունները նման ներդրում չեն կատարի, եւ արցախցիների համայնքային ինտեգրմամբ Կառավարությունը շահագրգռված չէ։
Անդրանիկ Գասպարյանի խոսքն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։
Արսեն ԱՅՎԱԶՅԱՆ
