Սկիզբը՝ այստեղ:
Հերթական սուտը, որը չդիմացավ իրականության ճնշմանը։ 2018-ին ներկայացվեց խոստում, որը շատերի սրտին մոտ էր․ «Սա սիրո և համերաշխության հեղափոխություն է»։ Սակայն անցած տարիներն ապացուցեցին հակառակը։ Հայ հասարակությունը ոչ միայն չդարձավ ավելի միավորված, այլ ենթարկվեց պատմական խորը պառակտման, փոխադարձ ատելության, անվստահության ու թշնամանքի։
Ատելության մթնոլորտ. երբ «սերը» իր տեղը զիջեց հայհոյանքին։ Պաշտոնյաների խոսքից մինչև սոցիալական մեդիա՝ բոլոր մակարդակներում ձևավորվեց «թույլատրելի» հայհոյանքի մշակույթ։ Քաղաքական ուղերձները հաճախ ուղեկցվում էին բացահայտ վիրավորանքներով, անարգանքներով և ընդդիմացողներին արժեզրկող խոսքերով։ Սոցիալական հարթակներում իշխանությանը քննադատող ցանկացած քաղաքացի սկսեց ստանալ կազմակերպված հարձակումներ, հայհոյանքներ, սպառնալիքներ։ «Սեր» բառը դարձավ ձևական՝ փոխարենը տարածվեց բևեռացված ու նյարդային մթնոլորտ։
Այն, ինչ պետք է լիներ համերաշխություն, վերածվեց անընդհատ բորբոքվող հակասությունների, որտեղ յուրաքանչյուրն իր քաղաքական տեսակետի համար սկսեց ընկալվել «թշնամի»։
Կարդացեք նաև
Բազմաթիվ են օրինակները, երբ բարեկամները, ընկերները, գործընկերները պարզապես խզում են տարիների հարաբերությունները քաղաքական հայացքների պատճառով․ քաղաքականությունը նույնիսկ ամուսինների է բաժանել։
Հեղափոխությունից հետո հասարակությունը բառացիորեն բաժանվեց 2 ճամբարի․ «սևեր» և «սպիտակներ», «նախկիններ» և «ներկաներ», «հեղափոխականներ» և «հակահեղափոխականներ»։ Սա այլևս քաղաքական բանավեճ չէ։ Դա վերածվեց հասարակական թշնամանքի, որը մտավ ընտանիքներ, ընկերական շրջապատներ, աշխատավայրեր։ Մարդիկ դադարեցին իրար ողջունել։ Գործատուները հաճախ ստիպում էին աշխատակիցներին հրապարակային դիրքորոշում հայտնել։ Երկիրը, որը «սիրո հեղափոխության» ժամանակներում պետք է ապրեր, փաստացի դարձավ պառակտված հասարակություն՝ մշտական լարումով ու անվստահությամբ։ Քաղաքականությունը դարձավ մարդկանց բարոյական չափման գործիք։
Եթե մարդը չի համաձայնում իշխանության հետ, նրան անմիջապես պիտակավորում են՝ «նախկինների ծառա», «հակահեղափոխական», «ռեժիմի մնացորդ»։ Քաղաքացիները սկսեցին վախենալ արտահայտել իրենց կարծիքը՝ ճնշման ենթարկվելու, աշխատանք կորցնելու կամ հասարակական հարձակումների վտանգով։
Բայց իրականում ժողովրդավարության հիմքը այլ կարծիքի հանդուրժողականությունն է, ոչ թե նրա ճնշումը։ Ատելության խոսքը դարձավ պետական գործիք։ Պետական մակարդակով շարունակաբար տարածվեց թշնամանքի լեզու՝ ընդդեմ նախկին իշխանությունների, այն մարդկանց, ովքեր չեն պաշտպանում գործող իշխանությանը, մտավորականների, ովքեր համարձակվում են քննադատել։
Այս ամենը ոչ թե հաշտեցրեց հասարակությանը, այլ ավելի խորացրեց պառակտումը՝ վերածելով քաղաքական հակասություններն անձնական թշնամանքի։
Սիրո խոստում, բայց թշնամական իրականություն։ Ոչ մի սիրո հեղափոխություն չի կարող լինել իրական, եթե հասարակությունը բաժանված է «լավերի» և «վատերի», մի մասը դիտարկվում է որպես «պակաս հայրենասեր», մյուս մասը՝ որպես «դավաճան», մարդիկ վախենում են արտահայտել կարծիք, հանրային երկխոսությունը դարձել է վիրավորանքներով հարուստ «պատերազմ»։
«Սիրո հեղափոխությունը» փաստացի դարձավ ատելության ու բևեռացման հեղափոխություն, որի հետևանքներն այսօր զգացվում են բոլոր ոլորտներում։
Շարունակելի
Տաթև ԹԱԴԵՎՈՍՅԱՆ
ՀՀԿ խորհրդի անդամ
«Առավոտ» օրաթերթ
04.12.2025
