Հայաստանում դոնորությունը շատ ցածր մակարդակի վրա է: Այսօր «Հենարան» ակումբում նման կարծիք հայտնեց Հայաստանի գլխավոր արյունաբան Սմբատ Դաղբաշյանը` հեմոֆիլիայի միջազգային օրվա առիթով հրավիրված ասուլիսին:
Ներկայումս Հայաստանում 238 հեմոֆիլիկ կա, որից 45-ը մինչեւ 18 տարեկաններն են, հիվանդների 70%-ը հաշմանդամ են: Այս հիվանդներից 30-ը այս պահին վիրահատության կարիք ունեն:
Ասուլիսին ներկա հեմոֆիլիայով հիվանդների հայկական ընկերության նախագահ Տանյա Խաչատրյանի ներկայացմամբ` հեմոֆիլիայի համաշխարհային ֆեդերացիայի հետ պայմանավորվածությամբ, դեռեւս 2006-ին ստեղծվել է բուժման կենտրոնը, սակայն համապատասխան դեղորայքով ապահովելիությունը շատ ցածր է: Ըստ տիկին Խաչատրյանի` այսօր մենք պետք է ունենայինք մինիմում 1 միլիոն 200 հազար դեղամիջոց, որպեսզի հնարավոր լիներ իրականացնել մինիմալ բուժում. «Ըստ համաշխարհային ցուցանիշների, 1 շնչին ընկնող դեղաքանակի չափը եթե 0,10 միավորից ցածր է, ուրեմն այդ երկրում հեմոֆիլիայով բուժումը նորմալ չի իրականացվում: Մինչ օրս մեզ մոտ 0,02, Վրաստանում ` 1, Ադրբեջանում`1.5, Ռուսաստանում 3, իսկ եվրոպական երկրներում` 4 եւ ավելի: Մեր խնդիրն է հասնել 1 միավորի, որպեսզի կարողանանք վերացնել հաշմանդամությունը Հայաստանում»:
Տիկին Խաչատրյանի խոսքերով, ներկայումս երբեմն միջազգային կառույցները մեր հիվանդների համար տրամադրում են անհրաժեշտ միավորով դեղորայքը, սակայն դա շատ թանկարժեք է, եւ, Խաչատրյանի խոսքերով` հնարավոր է մի օր այլեւս չօգնեն, արդեն պետք է կառավարությունը արտերկրից գնի այդ դեղորայքը: Գլխավոր արյունաբանն էլ միջամտեց եւ նշեց, քանի որ այդ դեղորայքը մեկ հիվանդի համար 40-50 հազար դոլար արժե, եւ կառավարությունը չի կարող այդքան մեծ բյուջե տրամադրել, ուստի պետք է Հայաստանում բարձրացնել դոնորության մակարդակը.«1000 մարդուց պետք է ունենանք 40 դոնոր, սակայն 1-2-ն էլ արյունատվության չի գալիս, հետեւաբար Հայաստանում այս ֆակտորի հետ կապված խնդիրը ոչ միայն նախարարությանն է, այլեւ` հասարակությանը: Հիմա այդ արյունը խնդրում ենք այլ երկրներից»: Ընդ որում, միայն դոնորության մակարդակը բարձրացնելը բավարար չէ, ըստ տիկին Խաչատրյանի, անհրաժեշտ է գործարան, որտեղ արյան պլազմայից կստացվի անհրաժեշտ ֆակտորը` դեղորայքը: Այս առնչությամբ էլ, պարոն Դաղբաշյանն ասաց, որ մենք կարող ենք Իրանի պես խնդիրը լուծել. Համապատասխան արյան քանակն ուղարկել եվրոպական դեղագործական ընկերություն, որտեղ էլ կստանան դեղորայքն ու կուղարկեն Հայաստան: Ըստ բժշկի, վիրահատությունն ու բուժումը պետպատվերով է, սակայն. «Վիրահատության համար պետք է կատարվի 70-100 հազար միավոր ֆակտորների ներարկում, եւ եթե չունենք, այդքան ֆակտորի ներարկում, ապա որեւէ բժիշկ չի գնա վիրահատության, որովհետեւ կարող ենք կորցնել հիվանդին: Այդ ֆակտորի շուկայական արժեքը 50 հազար դոլար է, սա 1 հիվանդի վիրահատության դեղորայքի գինն է»:
Կարդացեք նաև
Պարոն Դաղբաշյանի խոսքերով` 40-50 հազար արյան դոնոր է անհրաժեշտ, որպեսզի այս պրեպարատի խնդիրը լուծվի. «Իսկ մենք 15 հազար դոնոր ունենք, այն էլ` տարբեր հիվանդություներին ներարկելու համար»:
Հարցին, թե ինչո՞ւ ակտիվ քարոզչություն չեն անում,որպեսզի ստացվի համապատասխան քանակը դոնորի, պարոն Դաղբաշյանն ասաց, որ լավ էլ քարոզում են. «Ամենաակտիվ դոնորները Հանրապետական կուսակցության անդամներն են, պատգամավորներ, երիտասարդներ»:
Aravot.am-ի այն հարցին, թե բարձրաստիճան հանրապետականներից ովքեր են ակտիվ դոնորներ, պարոն Դաղբաշյանը նշեց ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին, իսկ մեր այն հարցին էլ, թե մեր վարչապետի արյան որակն ինչպիսի՞ն է, արդյոք համապատասխան դոնոր է, գլխավոր արյունաբանն ասաց. «Շատ լավ, շատ ընտիր արյուն ունի»:
Նելլի ԲԱԲԱՅԱՆ