Նկատելի է, որ իր խոսույթում Փաշինյանը ելնում է այն մտքից, թե Հայաստանի և հայերի բոլոր դժբախտությունների մեջ մեղավոր են հենց Հայաստանը, հենց հայերը։ Թե իբր հայերը վատ են պահել իրենց հարևանների հանդեպ, իրենց տան պատերին «սխալ» նկարներ են կախել, «սխալ» հայրենասիրության մոդել են ընդունել, չեն ցանկացել մոռանալ իրենց պատմությունը։ Իսկ «խեղճ ու ճնշված» հարևանները՝ թուրքերը և ադրբեջանցիները, պարզապես «ստիպված են եղել պաշտպանել» իրենց «վատ» հայերից՝ էթնիկ զտումներով, պատերազմներով, ցեղասպանությամբ, սպառնալիքներով ու շանտաժով։
Հոգեբանության մեջ այն, ինչով զբաղվում է Փաշինյանը, կոչվում է «զոհի մեղադրանք» (victim blaming)։ Դա այն երևույթն է, երբ բռնության զոհին մեղադրում են իր հանդեպ կատարված հանցագործության համար։Փոխանակ կենտրոնանալու հանցագործի մեղքի վրա, սկսում են քննարկել ու դատապարտել հենց զոհի վարքը։
Փաշինյանը «զոհի մեղադրանքը» կիրառում է բառացիորեն իր յուրաքանչյուր ելույթում, նույնիսկ երբ Ամանորի շնորհավորանք է հղում ժողովրդին։ Առաջարկում ենք վերանայել նրա տոնական ուղերձները. դրանցից յուրաքանչյուրում նա համառորեն փորձում է համոզել հայ հասարակությանը, թե խնդիրը ոչ թե թուրքերի չարամտությունն է, այլ հենց ձեր մեջ է, և պատասխանատվությունն էլ ձերն է։ Դուք պետք է փոխվեք, փոխեք ձեր հայացքները և վարքը, մոռանաք անցյալը, հարմարվեք օտարի շահերին։ Թուրքերին ու ադրբեջանցիներին մեղադրելու բան չկա, իսկ հայերը պետք է ուշադիր լինեն, որ «հարևանների մոտ էմոցիաներ չառաջացնեն»։
Հակառակ դեպքում, հարևանները նորից կմտնեն քանդած պատով՝ իրենց ահաբեկչությամբ ու ցեղասպանությամբ։ Իսկ ո՞նց մեղադրես նրանց, չէ՞ որ իրենք «իրավունք ունեն», հայերն են «սադրել»՝ «վտանգավոր մեսիջներով»՝ Արարատը կնիքների վրա են դրել, Ցեղասպանության տարելից են նշում: Շնորհավոր Նոր տարի, սիրելի՛ հայեր, և հիշե՛ք՝ ամեն ինչում դուք եք մեղավոր։
Կարդացեք նաև
Մոտ մեկ շաբաթ առաջ Փաշինյանը բացատրում էր, որ Հայաստանը վերջապես պետք է սովորի ինչ-որ «ճանապարհային երթևեկության կանոններ»։ Այսպիսով, Թուրքիան՝ իր Ցեղասպանությամբ, և Ադրբեջանը՝ իր էթնիկ զտումներով, կախարդական կերպով ագրեսորներից վերածվում են երթևեկության բծախնդիր կարգավորողների, անշահախնդիր տեսուչների, որոնք «արդարացիորեն» պատժում են իրավախախտին։ Նույնը վերաբերում է նաև Փաշինյանի վերջին բացատրություններին՝ ազգային խորհրդանիշերից հրաժարվելու վերաբերյալ։ Թե իբր ամեն ինչ արվում է, որպեսզի «Հայաստանը դրվի ճիշտ աերոդինամիկայի վրա»։ Եվ նորից՝ Հայաստանը, նրա պատկերացմամբ, սխալ է, շեղ թռչող, պատրաստ է ընկնել ու կործանվել, ընդ որում՝ ոչ թե ագրեսորի ձեռքով, այլ սեփական մեղքով՝ վատ աերոդինամիկայի պատճառով։
Փաշինյանի թիմն էլ կրկնում է իր հետևից։ Օրինակ՝ ԱԺ նախագահի աղմկահարույց ելույթը, որտեղ նա ջերմորեն պաշտպանում է Բաքվի իրավունքը՝ Հայաստանը կոչելու «Արևմտյան Ադրբեջան» և պահանջելու երեք հարյուր հազար ադրբեջանցու վերաբնակեցում մեր երկրում։ Թե իբր դա բնական արձագանք է արցախցիների՝ տուն վերադառնալու ցանկության մասին խոսակցություններին։ Կամ հենց այն՝ արդեն մեմ դարձած արտահայտությունը ԱԽ քարտուղարի կողմից. «Եթե տուն եք կառուցում, չարժե պատերին կախել նկարներ, որոնք հարևանների մոտ էմոցիաներ են առաջացնում»: Սա ասված էր ազգային խորհրդանիշերից հրաժարվելու և Ցեղասպանության թեմայի նսեմացման համատեքստում։
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Փաստ» թերթի այսօրվա համարում
