Շուրջ 4 տարի է՝ Հայաստան ներմուծվող եւ արտահանվող ապրանքների առաջին թոփ 25-ն անփոփոխ են, այսինքն` 2008-2011 թվականներին նեմուծվող եւ արտահանվող 25 անուն ապրանքների մեջ նորերը չեն հայտնվում: Սակայն, ինչպես այսօր «Նոյյան Տապան» մամուլի ակումբում ասաց Հայաստանի գործատուների հանրապետական միության նախագահ Գագիկ Մակարյանը, դրանց ծավալների փոփոխություն նկատվում է: Միությունը, հիմնվելով առեւտրի համաշխարհային կազմակերպության տվյալների վրա, ներկայացրեց հետեւյալ ցուցանիշները: Առաջին 25 անուն ապրանքները կազմում են ամբողջ ներմուծման 50 %-ը: Գազի ներմուծման ծավալը 2008-2011-ը 252 միլիոն դոլարից աճել է 411 միլիոնի: Գազին հաջորդում է նավթամթերքը, հետո`խառը ապրանքները, որոնք 4 տարվա ընթացքում 2.9 միլիոն դոլարից դարձել են 131 միլիոն դոլար: Ըստ պարոն Մակարյանի, սրան հաջորդում է ադամանդը, ոսկեղենը, հացահատիկը, էլեկտրական սարքավորումներն ու տարբեր այլ ապրանքներ: 2011 թվականին ներմուծման ապրանքների մեջ դեղորայքը 81 միլիոն դոլարից հասել է 91 միլիոնի, իսկ հացահատիկը 4 տարվա ընթացքում 88 միլիոնից աճել է 90 միլիոնի:
Միության նախագահի ներկայացմամբ` թոփ 25 ապրանքների մեջ արտահանման ծավալով առաջին տեղերում պղինձն է, որը 101 միլիոն դոլարից աճել է 260 միլիոն դոլարի: Ալկոհոլային խմիչքների արտահանման ծավալը 4 տարվա ընթացքում նվազել է` 141 միլիոնից դարձել է` 131 միլիոն: Իսկ ցեմենտի արտահանման ծավալը 38 միլիոն դոլարից դարձել է 6 միլիոն. Սրա պատճառը, ըստ Գագիկ Մակարյանի, Վրաստանում ցեմենտի նոր գործարանի բացումն է, իսկ Վրաստանը մեր արտահանման հիմնական շուկան էր: Գագիկ Մակարյանի խոքերով` այս 4 տարիների ընթացքում թոփ 25 անփոփոխ մնացող ապրանքների արտահանումն աստիճանաբար հասել է 88%-ի, որի մեջ հանքարդյունաբերական ապրանքները մոտ 70%- են կազմում, իսկ գյուղմթերքները` մոտ 13%:
Մշտապես նույն ապրանքների արտահանումն, ըստ պարոն Մակարյանի, խոսում է այն մասին, որ միայն խոշոր գործարարներն են կարողանում արտահանել, իսկ միջինները զուրկ են այդ հնարավորությունից: Այս երեւույթի պատճառն էլ, ըստ մասնագետի, այն է, որ մեր երկրում պետական մակարդակով հստակ ու մանրամասն տեղեկատվություն եւ աջակցութոյւն չի տրամադրվում միջազգային շուկաների մասին, որպեսզի միջին ձեռնարկության ներկայացուցիչները գաղափար կազմեն, թե ինչպես պետք է աշխատեն եւ ինչ է անհրաժեշտ իրենց արտադրանքն արտահանելու համար: Այս առումով, գործատուների միությունը, ինչպես վստահեցրեց Գագիկ Մակարյանը, պատրաստ է մանրամասն խորհրդատվություն տրամադրել գործարարներին:
Կարդացեք նաև
Քանի որ որոշակի պոտենցիալ կա հայաստանյան գյուղմթերքների արտահանման առումով, պարոն Մակարյանը նաեւ նշեց, որպեսզի եղածն էլ չվերացնենք, պետք է լուրջ ուշադրություն դարձնել հանքերի շահագործմանը, որպեսզի գյուղացիները չզրկվեն էկոլոգիապես մաքուր դաշտերից. «Պետք է գնահատել, թե որ ապրանքը որտեղ աճեցնել, որպեսզի հանքերի թունավորումից հեռու լինեն, որովհետեւ կգա մի օր, որ ծանր մետաղների առկայույթունն այնքան շատ կլինի մթերքների մեջ, որ իրավունք չեն ունենա գյուղմթերքներ, հյութեր եւ այլ նման ապրանքներ արտահանել»:
Նելլի ԲԱԲԱՅԱՆ
