Միջազգային կազմակերպությունների լռությունը տարակուսելի է թե՛ հանրության, թե՛ հասարակական ու քաղաքական գործիչների համար։ Մինչև 2018 թվականը մեկ նման դեպքը կարող էր բազմաթիվ զեկույցների և Հայաստանին ուղղված նամակների առիթ դառնալ։ «Լիովին կիսում եմ այս մոտեցումը։ Ինքս եղել եմ պետական տարբեր ծառայությունների, պետական համակարգի աշխատակից և, այո՛, տեսել եմ, որ այսօրվա քաղբանտարկյալների և մեր քաղաքական ակտիվիստների հետ տեղի ունեցած իրադարձությունների հետ անգամ մոտավոր աղերս չունեցող դեպքերում ինչպիսի արձագանք էր գալիս միջազգային կառույցներից։ Ինչ հեղափոխությունը տեղի է ունեցել, արձանագրել ենք այն հանգամանքը, որ միջազգային կառույցներն ու գործընկերներն ավելի մեղմ են վերաբերվում, ավելի բարյացակամ հարաբերություններ ունեն այս իշխանության հետ, բայց պետք է անել մի արձանագրում, որ իրենք հաստատ ունեն կարմիր գծեր, որովհետև արդեն նժարին ու զոհասեղանին իրենց ընդհանուր կառույցների ստեղծման, գոյության հիմնական արժեքներն են դրվում։
Ավելի պասիվ արձագանքի երկրորդ պատճառը մեր մեղքն է, որովհետև ավելի հետևողական չենք ներկայացրել մեզ հետ տեղի ունեցող գործընթացները։ Համոզված եմ՝ այդ հետևողականությունն ու պրոֆեսիոնալ ներկայացումը դրսևորելու պարագայում կունենանք արձագանքներ»,- ասում է «Պառլամենտարիզմի զարգացման միջազգային կենտրոնի» համահիմնադիր, իրավապաշտպան-սահմանադրագետ Գոհար Մելոյանը։
Ի՞նչ վնաս է տեղի ունեցողը հասցնում մեր պետության վարկանիշին։ «Ամենամեծ ցավն այն է, որ այս իշխանության, քաղաքական ուժի հետևանքները բոլորս ենք կրելու։ Ունենք Հայաստանի Հանրապետություն, որն իր կարգավիճակին հասել էր շատ տարբեր մարդկանց սրտացավության, փութաջան աշխատանքի շնորհիվ։ Ամեն մեկս մեր տեղում եղել ենք, ինչու ոչ, նաև նվիրյալներ, շատերն իրենց գործառույթի շրջանակում փորձել են լավագույն կերպով իրականացնել իրենց աշխատանքը։ Բայց եկավ մի ուժ ու ոտքի հարվածով փլուզում է կառուցված պատերը, որոնք կառուցվել են փոքրիկ քարերը իրար վրա դնելով։ Միայն Սամվել Կարապետյանի դեպքը եթե առանձին ուսումնասիրենք, մարդու հիմնարար՝ քաղաքական, անձնական, տնտեսական իրավունքների խախտումների մի խումբ է։ Ունենք միջազգային արբիտրաժի որոշումը, միջազգային գործընկերների արձագանքը, Սամվել Կարապետյանի գործով ներգրավված միջազգային իրավունքի հեղինակավոր իրավաբաններն ապշած են իրավունքի՝ այս չափի ու տեսակի խեղաթյուրումից ու պետության, քաղաքական ուժի և իրավապահ մարմինների հակաիրավական գործելաոճից՝ անգամ մեզ համադրելով աֆրիկյան պետությունների գործելաոճի հետ։ Սա բոլորիս ամոթն է, որովհետև մենք այլ կարգավիճակ ու աշխարհընկալում ենք ունեցել գործընկեր-պետությունների կողմից։ Բոլոր ասպեկտներով է սա հետևանքային լինելու։
Միջազգային արբիտրաժը, Ստոկհոլմյան դատարանն այն պարագայում, երբ ունենք վավերացրած կոնվենցիա, «Հայ-կիպրական ներդրողների իրավունքների պաշտպանության մասին» երկկողմանի համաձայնագիր, ընդունում է որոշում և ասում, որ այս՝ ծայրաստիճան հակաիրավական, ներպետական ու միջազգային նորմերի խախտումներով օրենքները, որոնք ՀԷՑ-ի «ազգայնացման» նպատակով ընդունվեցին, չպետք է կիրառվեն, բավարարում է հայցի ապահովումը, ասում՝ պետությունը պետք է դադարեցնի ՀԷՑ-ի հետ կապված գործընթացները, իսկ իրենք արհամարհում են, անգամ կառավարության իրենց պատասխանատուին են աշխատանքից հեռացնում հակառակ կարծիքի համար։ Սա, բնականաբար, թե՛ մեր միջազգային վարկանիշը, թե՛ մեր հանդեպ վերաբերմունքն է փոփոխելու, այդ մասին կատարվում ու կատարվելու են արձանագրումներ։ Էլ չասենք, որ այդ պրոցեսի արդյունքում ռազմավարական նշանակության օբյեկտի լիցենզիան դադարեցնում են, մյուս կողմից՝ պարզվում է, որ այդ «ազգայնացման» գործընթացն այդքան էլ ազգայնացում, պետականացում չէր։ Հիմա էլ մասնավոր ներդրող են փնտրում։ Սահմանադրական դատարանը ՀԷՑ-ի հետ կապված օրենքների սահմանադրականության վերաբերյալ դիմումն է վարույթ ընդունել, Սահմանադրական դատարանի որոշման քննության օր է նշանակված, ու այս պարագայում, երբ պետք է զուգահեռ բոլոր գործընթացները դադարեցվեին, այսպիսի խայտառակ իրավիճակ ունենք։ Այս ամենի համար վճարելու է Հայաստանի Հանրապետության հարկատու քաղաքացին, այս ամենի հետևանքները կրելու է Հայաստանի Հանրապետության բնակչությունը մեր պետության հեղինակության վարկանիշի անկման և ընդհանրապես մեր պետության՝ միջազգային մի շարք սանդղակներում դիրքերի նահանջի տեսքով»,-եզրափակում է Գոհար Մելոյանը։
Կարդացեք նաև
Լուսինե ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
