Երրորդ հանրապետության քաղաքացին հերթական անգամ սեփական մաշկի վրա է զգում գլոբալ օրակարգի ազդեցությունը։ Նկատի ունենք՝ անմիջապես առնչվում է այն խնդրի հետ, որի մասին երկար տարիներ լսում է հեռուստացույցով՝ Գրենլանդիայի, Վանուատույի, Կանադայի, Միացյալ Նահանգների, Ավստրալիայի եւ տասնյակ այլ երկրների բնակիչների եւ պաշտոնյաների շուրթերից։
Խոսքը գլոբալ ջերմացման եւ նրա ազդեցության մասին է։ Առաջին անգամ է, թերեւս, որ կլիմայի գլոբալ փոփոխության խնդիրը դառնում է հայաստանցիների առտնին քննարկման առարկա։ Իհարկե, դեռ փաստ չէ, որ այս տարվա սաստիկ շոգերը կրկնվելո՞ւ են նաեւ հաջորդ տարի, բայց բարձր ջերմային ֆոնի այսպիսի աննախադեպ տեսականությունը բնական անհանգստություն է առաջացնում։
Երկրագնդի ջերմոցային էֆեկտը նվազեցնելը հիմա արդեն ավելի ու ավելի հաճախ է քննարկվում միջազգային եւ միջպետական տարբեր ֆորմատներում, եւ այստեղ հիմնական անելիքը, իհարկե, խոշոր արդյունաբերական երկրներինն է, որոնք պետք է լրջագույն քայլեր ձեռնարկեն ածխաթթու գազի արտանետումները նվազեցնելու համար, որովհետեւ հիմա արդեն բազմաթիվ գիտնականներ ապացուցված փաստ են համարում, որ կլիմայի գլոբալ փոփոխության պատճառը ածխաթթու գազի արտանետումներն են, որոնք երկրագնդի մթնոլորտում թանձր շերտ են գոյացրել, ստեղծելով ջերմոցային էֆեկտ։ Բայց կան նաեւ գիտնականներ, ու բավականին լուրջ գիտնականներ, ովքեր այս վարկածը կասկածելի են համարում, հիմնվելով այն փաստի վրա, որ երկրագնդի գոյության ողջ ընթացքում կլիմայի անընդհատ փոփոխություններ են արձանագրվել, եղել է գլոբալ սառեցում, հետո՝ գլոբալ տաքացում՝ դեռեւս տասնյակ հազար տարիներ առաջ։ Ապացուցված փաստ է, որ վերջին մի քանի հազար տարում օվկիանոսի մակարդակը բարձրացել է, այսինքն՝ եղել է գլոբալ ջերմացում՝ նույնիսկ առանց ածխաթթու գազի արդյունաբերական արտանետումների։ Բայց գոնե այս պահի դրությամբ պաշտոնական վարկածն այն է, որ գլոբալ ջերմացումը ածխաթթու գազի արտանետումների հետեւանք է։
Ամեն դեպքում՝ անկախ պատճառներից, կլիմայի փոփոխությունը փաստ է, եւ այս կոնտեքստում Հայաստանին սպառնացող մեծագույն վտանգն անապատացումն է։ Վերջին 25 տարվա ընթացքում մեր երկրում հազարավոր հեկտարների անտառներ են հատվել ու կանաչ տարածքներ են վերացվել, գետերի էկոհամակարգերը հէկերի կառուցման արդյունքում խախտվել են, մսխվել է Արարատյան դաշտի արտեզյան ավազանը, իսկ նոր ջրամբարներ չեն կառուցվել, կառուցված ջրամբարներն էլ հաճախ չեն լցվում սակավաջրության պատճառով:
Կարդացեք նաև
Հոդվածն ամբողջությամբ կարող եք կարդալ «Հայկական ժամանակ» թերթի այսօրվա համարում
