Նման կասկածի տեղիք է տալիս
մեր խմբագրություն ուղարկած նրանց գրությունը
Իրավապահների հետ մեր շփումները թեւակոխեցին նամակագրության ժանրի փուլը: Հանրաքվեին հաջորդած երեք օրերի ընթացքում նրանց հետ հեռախոսով էինք շփվում, որի ընթացքում իրավապահները զանազան պարզաբանումներ էին խնդրում քվեարկության վերաբերյալ մեր հրապարակումների մասին, բացատրություն տալու կանչում դրանց հեղինակներին եւ այլն: Սկզբում, երբ աշխատանքը շատ-շատ էր, այդ զանգերը փոքր-ինչ նյարդայնացնում էին: Հետո սկսեցինք հերթական քննիչին հայտնել, որ ինքն, ասենք, յոթերորդը կամ ութերորդն է: Լինում էին նաեւ այնպիսի արտառոց զրույցներ, ինչպիսին էր, օրինակ, Մալաթիայի բաժնի մի ներկայացուցչի հետ երկխոսությունը:
– Դուք դեկտեմբերի 6-ին հրապարակել եք մի գրություն՝ «Լուսանկարը «Մեդիա» կենտրոնի»: Պատրա՞ստ եք պատասխանել դրա վերաբերյալ հարցերին:
– Եթե դժվար չէ՝ հեղինակին կասե՞ք:
Կարդացեք նաև
– Անուշ Մաթեւոսյան: Կտա՞ք նրա հեռախոսահամարը:
– Գիտեք, նա «Մեդիա» կենտրոնում կայացած ասուլիսն է լուսաբանել: Ընդ որում, քանի որ այդ օրը շատ ծանրաբեռնված էր, ու իրադարձությունները բազմաթիվ էին, անգամ այդ ասուլիսին անձնապես ներկա չի եղել, տեսագրությամբ է հետեւել եւ հրապարակում պատրաստել:
– Այսինքն՝ դուք եք այդ տեսագրությունը տեղադրել:
– Ոչ, մենք չենք տեղադրել, «Մեդիա» կենտրոնն է տեղադրել: Տեսագրությունն առկա է համացանցում:
– Կտա՞ք «Մեդիա» կենտրոնի հեռախոսահամարը:
– Այն կա համացանցում: Բայց կներեք, այդ կենտրոնն ուղղակի կազմակերպել է ասուլիսը՝ գուցե ավելի ճիշտ կլիներ, որ պարզաբանումներ վերցնեիք այն մարդուց, որն այդ ասուլիսի ընթացքում արե՞լ է տվյալ պնդումները:
– Հայաստանի Հելսինկյան կոմիտեի նախագահ Ավետիք Իշխանյանն է: Կտա՞ք նրա հեռախոսահամարը:
– Հայաստանի Հելսինկյան կոմիտեի հեռախոսահամարը կա համացանցում:
Կարճ վերաշարադրված, բայց իրականում բավական երկար տեւած այս զրույցի ընթացքում թվաց, որ վերջապես հնարավոր է եղել միտքը տեղ հասցնել քննիչին, քանի որ նա վերջում նորմալ փաստարկ հնչեցրեց, թե մեզ կներգրավի, եթե պարզվի, որ «Առավոտի» հրապարակածի եւ Ավետիք Իշխանյանի ասածների միջեւ հակադրություն կա: Բայց չէ՝ հետո մեկ է, զանգել էր լրագրողին, ու երբ վերջինս ասել էր, որ «առցանց» է հետեւել՝ հետաքրքրվել էր. «Ընչա՞նց», խնդրել, որ ձայնագրությունը ներկայացնի, թեեւ լրագրողն էլ էր ասել, որ տեսագրությունը կա համացանցում եւ այլն:
Իսկ դեկտեմբերի 9-ին էլ նույն հրապարակման վերաբերյալ գրություն ստացանք Ոստիկանության Կենտրոնականի բաժնի Մարաշի բաժանմունքից: Քանի որ այն հասցեագրված է Aravot.am թերթի գլխավոր խմբագիր Ա. Աբրահամյանին, թերեւս հարկ է իրավապահներին տեղեկացնել, որ նման թերթ չկա՝ կա «Առավոտ» օրաթերթը եւ նրա առցանց տարբերակը՝ Aravot.am-ը:
Ասուլիսում Ավետիք Իշխանյանի արած պնդման համար, թե ռուսական անձնագրերով քվեարկում են, ոստիկանությունը մեզնից է բացատրություն խնդրում. «Խնդրվում է հայտնել, թե ինչն է հիմք հանդիսացել հոդվածի հրապարակման համար, առկա են գործի համար կարեւոր նշանակություն ունեցող այլ տեղեկություններ, եթե այո, ապա խնդրվում է տրամադրել դրանք»: Դե, ինչ պատասխանենք այս գրությանը,… որ հրապարակման համար հիմք է հանդիսացել այն, որ լուսաբանել ենք այդ ասուլի՞սը: Այլ որեւէ նախադասություն մտքով չի անցնում:
Սակայն անգամ նման որեւէ նախադասություն չես պատկերացնում, թե ինչ կարելի է պատասխանել արդեն սիրելի դարձած ոստիկանության Մալաթիայի բաժնին, որը դեկտեմբերի 8-ին մեզ ուղարկել է հետեւյալ գրությունը. «Հայտնվում է Ձեզ, որ ոստիկանության Մալաթիայի բաժնում «Առավոտ» օրաթերթի 8.11.2015թ.-ին «ԹԻՀԿ. Ինչպե՞ս է օգտագործվում վարչական ռեսուրսը հանրաքվեի նախապատրաստման գործընթացում» հրապարակումը նյութի կապակցությամբ կատարվում է հետաքննություն: Խնդրվում է Ձեզ հնարավորինս սեղմ ժամկետում ոստիկանության Մալաթիայի բաժին ապահովել հրապարակման հեղինակին կամ լիազորված անձի՝ նշված հրապարակման փաստով պարզաբանումներ տալու համար»:
«Առավոտ» օրաթերթում նման վերնագրով հրապարակում չկա. եւ ընդհանրապես՝ այդ օրը մեր թերթն ընդհանրապես լույս չի տեսել, քանի որ նոյեմբերի 8-ը կիրակի էր: Նման վերնագրով հրապարակում չկա նաեւ կայքում: Փոխարենը կայքում զետեղել ենք «Քաղաքացի դիտորդ» նախաձեռնության երկու հաղորդագրություններ, որոնցից եւ ոչ մեկը ոստիկանության մատնանշած օրը չի հրապարակվել: Առաջին ամփոփագիրը՝ վարչական ռեսուրսի ակնհայտ կամ հնարավոր օգտագործման վերաբերյալ, հրապարակվել է նոյեմբերի 4-ին, երկրորդը՝ նոյեմբերի 20-ին:
Եվ ոստիկանության հնարած, եւ իրականում մեր հրապարակած նյութերի վերնագրերից էլ ակնհայտ է, որ դա լրատվամիջոցի հեղինակային հրապարակումը չէ, այլ ուղղակի մամուլին ուղարկված հաղորդագրություն:
Հիմա ինչ՝ պետք է ամփոփագրի հեղինակների փոխարեն պարզաբանումնե՞ր տանք: Կամ ինչպե՞ս ենք ապահովելու «Քաղաքացի դիտորդ» նախաձեռնության կամ թեկուզ նրանց մաս կազմող ԹԻՀԿ-ի ներկայությունը ոստիկանությունում, ի՞նչ է՝ պիտի ընկերաբար խնդրենք, որ ինքնակամ ներկայանա՞ն, թե՞ պետք է ձեռնաշղթաներ հագցնենք ու բերման ենթարկենք:
Ու վերջին հարցը՝ նման ձեւով քննության համար նյութեր նախապատրաստելը ոչ իրազեկության ու, մեղմ ասած, ոչ բավարար մասնագիտական պատրաստվածությա՞ն հետեւանք է, թե՞ ուղղակի նման թափթփված ու անգրագետ եղանակով ձեւ է արվում, թե հետաքննում են խախտումների վերաբերյալ ահազանգերը:
ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
15.12..2015
