ՄԻ ԲԱՆ Է ԽՈՐՀՈՒՐԴՆԵՐ ՏԱԼԸ, ԱՅԼ ԲԱՆ՝ ԴՐԱՆՔ ԸՆԴՈՒՆԵԼԸ

Հանրային խորհրդի աշխատանքի արդյունավետությունը, ըստ Արշակ Սադոյանի, մեծապես կախված է հանրային ուշադրությունից:

– Պարոն Սադոյան, չնայած Հանրային խորհրդի նախաձեռնող խմբում ակտիվ մասնակցությանը, Ձեր անունը չկար ՀՀ նախագահի կողմից օրերս նշանակված խորհրդի տասներկու անդամների շարքում: Ո՞րն է պատճառը:

– Հանրային խորհրդի անդամների մեկ երրորդին նշանակում է նախագահը, մնացած անդամներն ընտրվում են: Քանի որ, համենայնդեպս, իմ իմիջը մի քիչ տարբերվում էր արդեն իսկ նշանակված խորհրդի սկզբնական կազմի անդամների իմիջից, ինձ ուղղակի հասկացնել տվեցին, որ հետագայում կընդգրկեն:

– Այսինքն՝ ի՞նչ առումով է այն տարբերվում:

– Նկատի ունեմ՝ որպես երկարատեւ ընդդիմադիր գործունեություն ունեցած մարդ, բնական է, որ մի քիչ էլ այդ տեսակետից երեւի դժվար ընկալելի կլիներ, եթե առաջին իսկ փուլում ես նշանակվեի եւ ոչ թե ընտրվեի:

– Այդ դեպքում, ըստ Ձեզ, որքանո՞վ է ընկալելի Վազգեն Մանուկյանի նշանակումը:

– Վազգեն Մանուկյանը եղել է ՀՀ նախկին վարչապետ, ինչպեսեւ խորհրդի մեկ այլ անդամ՝ Խոսրով Հարությունյանը, այդտեղ է նաեւ Վլադիմիր Մովսիսյանը: Այսինքն՝ ՀՀ նախագահն աշխատել է իր կողմից նշանակվող մարդկանց ընտրությամբ ցույց տալ նաեւ այդ մարդկանց ունեցած դերը Հայաստանի անկախ պետության ձեւավորման գործում:

– Բայց, ի տարբերություն Խ. Հարությունյանի եւ Վ. Մովսիսյանի, Վազգեն Մանուկյանը տեւական ժամանակ եղել է ընդդիմադիր դաշտում, եւ այս առումով նրա նշանակումը տարբեր մեկնաբանությունների տեղիք տվեց:

– Ես այդ նշանակման դեմ կարծիքները ուղղակի չարախոսություն եմ համարում: Ինչպես, օրինակ, 2007 թ. հոկտեմբերին Տեր-Պետրոսյանի ճամբարի անդամների կողմից արված փորձը՝ կեղծ օրագրեր հրապարակելու միջոցով ներկայացնելու Վազգեն Մանուկյանին իբրեւ դավաճան: Հիմա այդ ուժերը շարունակում են վարկաբեկման իրենց փորձերը:

– Նկատենք, որ նույն այդ ընթացքում Վազգեն Մանուկյանի հասցեին վարկաբեկիչ արտահայտություններ էին հնչում ոչ միայն Ձեր նշած ուժերի, այլեւ հենց Սերժ Սարգսյանի կողմից, ինչի արդյունքում այդ երկու գործիչները միմյանց «իդիոտ» անվանեցին:

– Նախ հիշենք, որ համապատասխան արտահայտությունն առաջինն արել էր Վ. Մանուկյանը, իսկ Ս. Սարգսյանը պատասխանել էր: Եվ այստեղ ես ուզում եմ նշել, որ եթե, ինչպես չարախոսում էին ոմանք, այդ ժամանակ լինեին ինչ-ինչ գործարքներ Ս. Սարգսյանի եւ Վ. Մանուկյանի միջեւ, գործը չէր հասնի նման վիրավորանքների փոխանակման:

– Այսօր Ս. Սարգսյանն ու Վ. Մանուկյանը միմյանց չեն վիրավորում, ավելին, Սերժ Սարգսյանը Վ. Մանուկյանին նշանակում է Հանրային խորհրդի անդամ եւ առաջարկում այն նախագահել: Կարելի՞ է այսպիսով արձանագրել, որ Վ. Մանուկյանի եւ Սերժ Սարգսյանի միջեւ քաղաքական գործարքը կայացել է:

– Որեւէ գործարք չկա: Պարզապես, եթե Սերժ Սարգսյանը ուզում է, որ հնչեն իրեն հակադիր կարծիքներ էլ եւ դրա համար նույնիսկ Վազգեն Մանուկյանին է ընդգրկում այդ խորհրդում, դա նշանակում է, որ նա իսկապես ուզում է ինչ-որ բան ստեղծել: Թեպետ, ես կասկածում եմ այդ իսկապեսի մեջ:

– Իսկ ինչո՞ւ եք կասկածում:

– Հանրային խորհրդի նախաձեռնող խմբի շրջանակներում մենք ժամանակին առաջարկեցինք համաներում իրականացնել, այսպես կոչված, քաղբանտարկյալների նկատմամբ, սակայն դա չընդունվեց: Եվ դա մենք ընկալեցինք որպես կոշտ դիրքորոշում: Իսկ Հանրային խորհրդի դերն ավելի ազդեցիկ կլիներ հասարակության մեջ, երբ նկատելի լիներ նրա գործնական մտահոգությունը երկրում ժողովրդավարության ընթացքի, փոխհամաձայնության մթնոլորտի ստեղծման հարցում: Ուստի, եթե Հանրային խորհուրդը լինելու է խորհրդատվական մարմին, ապա ես կասկածում եմ, թե որքանով լուրջ կլինի այն իբրեւ այդպիսին: Քանի որ՝ մի բան է խորհուրդ տալը, այլ բան է, թե որքանով ընդունելի կլինի այդ խորհրդատվությունը:

– Անցած ամռանը Դուք ավելի լավատես էիք, ի՞նչ փոխվեց:

– Ես հիմա ավելի լավատես եմ: Ես հիմա նույնիսկ մտածում եմ, որ այդ մարմնի դերն ավելին կլինի, քան պարզապես խորհրդատվականը:

– Բայց Դուք հակասում եք ինքներդ Ձեզ: Չէ՞ որ ասացիք, որ կասկածում եք, որ այդ խորհուրդներն ընդունելի կլինեն:

– Ոչ, ես հիմա արդեն, տեսնելով խորհրդի ընթացքը, կարծում եմ, որ այն կլինի ոչ թե միայն խորհուրդներ տվող, այլեւ՝ առաջարկություններ անող մարմին:

– Չե՞ք կարծում, որ առաջարկությունների ներկայացման եւ խորհրդատվության մեջ էական տարբերություն չկա, եթե երկու դեպքում էլ դրանք կարող են չընդունվել:

– Երբ Հանրային խորհրդի ներկայացրած առաջարկություններն ի սկզբանե լինեն հանրության ուշադրության կենտրոնում, դրանից հետո շատ դժվար կլինի դրանք չընդունել:

– Պարոն Սադոյան, կարեւորելով հանդերձ խորհրդի մտահոգության արտահայտությունը Հայաստանում ժողովրդավարության ընթացքի վերաբերյալ, Դուք Ձեր խոսքում օգտագործեցիք «այսպես ասած քաղբանտարկյալներ» արտահայտությունը: Այսինքն, Դուք համարում եք, որ այսօր Հայաստանում քաղբանտարկյալներ չկա՞ն:

– Ես համարում եմ, որ, օրինակ, Պետրոս Մակեյանը, Սմբատ Այվազյանը, նույնիսկ Ալիկ Արզումանյանը եւս, քաղբանտարկյալներ են: Կդժվարանայի Գագիկ Ջհանգիրյանին այդ ցուցակում նշել, որովհետեւ ինձ քաջ հայտնի է նրա անցյալը՝ որպես ամենակոպիտ ընտրակեղծիքների հեղինակ: Այսինքն՝ իմ նշած մարդկանց ես համարում եմ քաղբանտարկյալներ եւ շատ ափսոսում եմ, որ նրանք խաբվեցին Տեր-Պետրոսյանի սին խոստումներին:

– Եթե Դուք այդպես եք կարծում, ապա ինչո՞ւ եք այդքան պասիվ, ինչո՞ւ չեք Ձեզ հատուկ ակտիվությամբ պայքարում քաղբանտարկյալներին ազատ արձակելու համար: Ի վերջո, Դուք այսօր ընդդիմությո՞ւն եք, թե՝ ոչ:

– Ես ավելի քան վեց-յոթ ամիս է՝ այդ մասին հայտարարում եմ: Ուղակի ես այժմ չունեմ իմ կարծիքն արտահայտելու բավարար հնարավորություններ, ինչպես ունեի ԱԺ-ում: Եթե ես այսօր չեմ հայհոյում ինչ-որ մարդկանց, դա չի նշանակում, որ ես ընդդիմադիր չեմ:

– Այսօր շատերը քննադատում են Ձեր նախկին զինակցի՝ Տիգրան Սարգսյանի ղեկավարած կառավարության գործունեությունը: Կիսո՞ւմ եք այդ քննադատությունը:

– Առայսօր ես նորմալ եմ համարում կառավարության գործունեությունը: Ամեն դեպքում հակաճգնաժամային քայլեր արվում են: Եվ դրանց թվում կուզենայի նշել նաեւ արտախորհրդարանական կուսակցությունների հետ ՀՀ նախագահի հանդիպման կարեւորությունը:

– Տեսակետ կա, որ այդ հանդիպման բուն դրդապատճառը ոչ թե ճգնաժամն էր, այլ Երեւանի քաղաքապետի առաջիկա ընտրությունները:

– Բայց իշխանություններն այդ ընտրություններում որեւէ խնդիր չունեն, որ հատուկ այդ նպատակով կուսակցությունների ղեկավարների հետ հանդիպեն:

– Իսկ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի մասնակցությունն արդյո՞ք խնդիր չէ իշխանության թեկնածուի համար:

– Ոչ միայն խնդիր չէ, այլեւ իշխանությունները երջանկության գագաթնակետին են: Տեր-Պետրոսյանն այդ ընտրություններին մասնակցելով՝ ծիծաղելի վիճակում է հայտնվում:

– Մի՞թե:

– Միանշանակ: Առավելեւս, որ «Ժառանգություն» կուսակցությունը մեկ միասնական ընդդիմադիր ցուցակով հանդես գալու առաջարկությամբ դիմել էր բոլոր ընդդիմադիր կուսակցություններին, այդ թվում՝ ԱԺԴ-ին, եւ, ընդ որում, ցուցակում առաջին դեմքը լինելու էր Ր. Հովհաննիսյանը: Այսինքն՝ ՀԱԿ-ը դիտմամբ ամեն ինչ արեց, որ քանդվի միասնական ընդդիմադիր դաշտի ձեւավորումը:

– Ո՞րն էր կոնգրեսի շահը:

– Եթե քաղաքապետի ընտրություններին ՀԱԿ-ը թույլ տար, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը լիներ միասնական ընդդիմադիր ցուցակի առաջին տեղում, ապա այդ դեպքում ՀԱԿ-ի՝ ընդդիմադիր դաշտը գրավելու նպատակը չէր հաջողվի: Ի վերջո, Կոնգրեսն այսօր հո չի՞ մտածում, որ հաղթելու է ընտրություններում: ՀԱԿ-ը առավելագույնը կարող է հավաքել 10-15% ձայն: Ես նաեւ ցավում եմ, որ իմ կողմից շատ հարգված մասնագետ Արտյոմ Քուշկյանը առաջադրվել է: Չեմ հասկանում, թե նա ո՞նց կարող է աշխատել քաղաքապետ:

– Փաստորեն, դուրս է գալիս, որ Դուք Բեգլարյանի կողմի՞ց եք:

– Համենայնդեպս, նա տարիներ շարունակ եղել է Երեւանի կենտրոնի թաղապետը եւ չի հայտարարել, թե առողջապահության կամ մշակույթի ոլորտի մասնագետ է:

– Իսկ ԱԺԴ-ն մասնակցելո՞ւ է ընտրություններին:

– Այսօր քաղաքականությունը գերշուկայականացվել է, եւ որեւէ ընտրության մասնակցելու համար անհրաժեշտ են շատ մեծ գումարներ, որոնք ԱԺԴ-ն չունի: