ՀԱՍՆԵԼ ԵՎ ԳԵՐԱԶԱՆՑԵԼ 1989-Ի ԱՃԸ Հայաստանի անկախության պատմության մեջ առաջին անգամ այս միտումն արձանագրվել է 2005-ի պետական բյուջեում, որի քննարկումները սկսվեցին երեկ՝ Ազգային ժողովի մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում: Կառավարության բյուջետային ուղերձում նշված է, թե 2005-ի տնտեսական քաղաքականությունը նպատակաուղղված է լինելու «հատկապես սակավ ապահով խմբերի կենսամակարդակի բարձրացմանը, աղքատության հաղթահարմանը, գործազրկության շարունակական նվազեցմանն ու դեռեւս առկա սոցիալական եւ տնտեսական այլ հիմնախնդիրների լուծմանը»: Այս առաջնահերթությունները հիմք դարձան 2005-ի բյուջեն եւս անվանելու «սոցիալական»: Թեեւ վարչապետը հանձնաժողովների համատեղ նիստում նշեց, թե այս առումով 2005-ի բյուջեի նախագիծն առանձնապես չի տարբերվում 2004-ի ֆինանսական գլխավոր փաստաթղթից՝ «իր տրամաբանությամբ, իր ռազմավարական մոտեցումներով»: 2005-ի պետբյուջեով առաջին անգամ կրթության համար նախատեսված ծախսերը գերազանցելու են պաշտպանության ոլորտի հատկացումներին: Կրթությանը նախատեսվում է հատկացնել 55,399 մլրդ դրամ, իսկ պաշտպանությանը՝ 49,962 մլրդ դրամ: Ուսուցիչների աշխատավարձը 2005-ին նախատեսվում է հասցնել 50,5 հազար դրամի: Ավելացվելու է նաեւ բժիշկների աշխատավարձը՝ ներկայիս 33,5-ի փոխարեն 37,5 հազար դրամ: Անդրանիկ Մարգարյանը խոստացավ, թե մեծանալու են նաեւ համայնքներին տրվող հատկացումները: Իսկ ընդհանրապես՝ առաջնահերթ համարվեց, որ փոքրանա ուժային ոլորտների եւ մշակութային հաստատությունների աշխատակիցների վարձատրության միջեւ առկա բեւեռացումը: Ֆինանսների եւ էկոնոմիկայի նախարար Վարդան Խաչատրյանն իր ելույթում նշեց, թե մտադիր են 2005-ի վերջին աղքատությունը նվազեցնել՝ հասցնելով 38%-ը չգերազանցող մակարդակի: «Առավոտը» հետաքրքրվեց՝ սա համարում է ցա՞ծր ցուցանիշ: «Իհարկե՝ ո՛չ,- պատասխանեց պրն Խաչատրյանը:- Ես 1%-ն էլ եմ շատ համարում: Բայց ինչպես ասում են՝ ցանկությունների եւ հնարավորությունների խնդիր կա: Մենք 2007-ի համար էինք նախատեսել, թե պետք է հասնենք 43%-ի մակարդակին: Բայց արդեն 2003-ին հասել ենք 42,9%-ի, իսկ ծայրաստիճան աղքատությունը կազմում է 7%, որին պետք է հասնեինք 2013 թվականին: Ես չեմ ասում՝ շատ է կամ քիչ. ես խոսում եմ կատարված աշխատանքի մասին, որ ավելի արագ տեմպերով ենք ընթանում, քան մեր ընդունած ծրագրերն են»: Վարդան Խաչատրյանը հայտարարեց, թե շուկայական տնտեսության անցնելուց հետո առաջին անգամ հանրապետությունը 7%-ով կգերազանցի 1989-ին արձանագրված աճի ցուցանիշները. «Ըստ ամենայնի, Հայաստանը կդառնա հետխորհրդային տարածքի առաջին երկիրը, որը կգերազանցի 1989-ին գրանցված ՀՆԱ-ն»: Հետաքրքրվեցինք՝ այսինքն հերքո՞ւմ է, թե դրանից հետո էլ է աճ եղել, թեեւ մասնավորապես Հրանտ Բագրատյանի կառավարությունը պակաս թվեր չէր ներկայացնում տնտեսական աճի վերաբերյալ: «1989-ից հետո խորհրդային Հայաստանում ՀՆԱ-ի աճ չի եղել՝ մինչ 1994-ը եղել է միայն իջեցում,- ի պատասխան ասաց նախարարը:- Ես չեմ խոսում Բագրատյանի ժամանակի մասին՝ 1995-ից սկսել է աճ: Բայց 2005-ին նո՜ր կհասնենք եւ կգերազանցենք 1989-ի աճը»: Այս քննարկման ընթացքում բազմիցս շեշտվեց, թե 2000-ից, այսինքն՝ Անդրանիկ Մարգարյանի վարչապետ նշանակվելուց հետո, գրանցվում է պետական եկամուտների շարունակական աճ: «Առավոտը» հետաքրքրվեց, թե ըստ վարչապետի՝ շարքային քաղաքացին այս ցուցանիշների ազդեցությունը զգո՞ւմ է իր կենսամակարդակի վրա: «Իմ կարծիքով՝ անմիջականորեն է զգում,- պատասխանեց պրն Մարգարյանը:- Քանի որ դրա հետեւանքով է, որ, ասենք, ուսուցիչների աշխատավարձը 8-9 հազարից դարձավ 50 հազար, թոշակները 3 հազարից դարձան 9 հազար, բարձրացան նպաստները ու նաեւ այլ ոլորտների աշխատավարձերը: Մենք կարողացանք իրականացնել ծրագրեր՝ խմելու ջրին կամ ճանապարհներին վերաբերող: Իհարկե, տեմպերով ես էլ բավարարված չեմ, բայց միանգամից հնարավոր չէր բոլորի աշխատավարձը բարձրացնել կրկնակի կամ եռակի անգամ: Ամեն դեպքում՝ կան էական փոփոխություններ այն իրական եկամուտների միջեւ, որ ստանում էին 1998-2000-ին եւ կստանան 2005-ին. տարբերությունն արդեն զգալի է: Եվ փորձում ենք անգամ հաշվի առնել սղաճի տոկոսը, որ բարձրացումները ոչ միայն փոխհատուցեն սղաճը, այլ նաեւ փորձենք գնալ մեկ քայլ առաջ»: ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆՀ. Գ. Ի դեպ, եթե սկզբում բյուջետային քննարկումները բազմամարդ էին՝ վարչապետի հեռանալուց հետո մնացին ընդամենը 7 պատգամավոր, որոնց հետաքրքրում էր մեր երկրի հաջորդ տարվա գլխավոր ֆինանսական փաստաթուղթը:
