«Գայանեն» վերադարձավ Թուրքիայից Ինչպես տեղեկացրել էինք, հունիսի 13-14-ին, Ստամբուլի Աթաթուրքի անվան մշակույթի պալատում կայացան Երեւանի օպերային թատրոնի Ա. Խաչատրյանի «Գայանե» բալետի ներկայացումները՝ թատրոնի գլխավոր դիրիժոր Կարեն Դուրգարյանի ղեկավարությամբ: Երեկ «Առավոտը» կարճատեւ զրույց ունեցավ թատրոնի գլխավոր բալետմայստեր Արմեն Գրիգորյանի հետ: Զրույցի սկզբում Ա. Գրիգորյանը նշեց, որ Ստամբուլ հասնելուն պես, փորձերի համար իրենց տրամադրվել է տեղի հայկական «Մարալ» երգի-պարի անսամբլի փորձատեղին, իսկ 12-ին՝ մինչ ներկայացումը, գլխավոր փորձը անցկացրել են արդեն Աթաթուրքի անվան՝ 1280 հանդիսատեսի համար նախատեսված կենտրոնում: «Նախ մեզ տրամադրվեց «ախրանա», որ ուղեկցում էր հյուրանոցից կենտրոն եւ հակառակ ուղղությամբ: Զարմանալի չէր, որ սկզբում թուրքերը մեզ մի տեսակ էին նայում: Կարծում եմ՝ մանրամասնելու կարիք չկա: Իսկ ներկայացման առաջին փորձը դիտելուց հետո, մեկը մյուսին դիմելով, լսելի ձայնով իրենց զարմանքն էին արտահայտում՝ տես է, ի՜նչ են անում: Դա հասկանալի էր դառնում, քանի որ մենք հատուկենտ բառեր հասկանում էինք»,- հայտնեց բալետմայստերը: Ըստ նրա, ներկայացումներն անցել են փայլուն. «Մենք դեռ չէինք տեսել, որ ներկայացումից հետո 15-20 րոպե հանդիսատեսը կանգնած ծափողջույններով հայտներ իր շնորհակալությունը»: Մեր հարցին՝ «Հասկանալի է, որ հանդիսատեսների մեծ մասը հայեր էին: Հետաքրքիր է, Թուրքիայում ապրող մեր հայրենակիցները կամ փոքրաթիվ թուրք հանդիսատեսը ծանո՞թ է բալետային արվեստին», Ա. Գրիգորյանը պատասխանեց. «Որ հանդիսասրահը լեփ-լեցուն էր, դա արդեն խոսում է բալետի հանդեպ նրանց հետաքրքրության մասին: Ասեմ, որ տեղի բալետային խմբի հետ աշխատում է վրացի ճանաչված բալերոն Նուգզար Մաղալաշվիլին, հետեւապես, նրանց բալետային արվեստը ցածր մակարդակի չէ: Թեպետ վրացի բալերոնը անձամբ ինձ ասաց՝ եթե ես ունենայի այսպիսի բալետային խումբ՝ աշխարհին կներկայացնեի»: Ա. Գրիգորյանը հիշեց ոչ միայն հյուրախաղերը, այլեւ մեր երբեմնի ծաղկուն քաղաքները. «Հայկական հողերը տեսանք՝ Մուշ, Վան, Կարս, Աղթամար կղզի, Անի, մի խոսքով բոլոր հայկական հողերն՝ առանց բացառության»: Նա ցավով փաստեց, որ հայկական եկեղեցիներից ոչ մեկի վրա խաչ չեն տեսել: Հետաքրքրվեցինք՝ բացի հայկական լրատվամիջոցներից («Մարմարա», «Ժամանակ», «Ակոս» եւ այլն) ովքե՞ր են անդրադարձել Ազգային օպերային թատրոնի հյուրախաղերին: Մեր զրուցակիցը մտաբերեց միայն «Հյուրիեթը». «Թուրք լրագրողն ինձ հարց ուղղեց՝ ի՞նչ եք կարծում, հնարավո՞ր է այսօր՝ 90 տարի անց, վերականգնել մեր ժողովուրդների երբեմնի կապը: Ես պատասխանեցի, որ մշակութային կապերը կան եւ պետք է լինեն: Ինչ վերաբերում է քաղաքական ենթատեքստով հարցերի պատասխաններին, ապա դրանք չեք լսի ինձնից»: Հետաքրքրվեցինք նաեւ, թե ինչպե՞ս է վերաբերվում Ա. Գրիգորյանը օրեր առաջ իրենց թատրոնի՝ Թուրքիա կատարած այցի առիթով գրող, հրապարակախոս Ալվարդ Պետրոսյանի հնչեցրած այն մտքին, թե մշակույթը մեծ ուժ ունի, բայց սա այն դեպքը չէ, երբ այն կօգնի հարաբերությունների վերականգնմանը: Թատրոնի գլխավոր բալետմայստերը համակարծիք լինելով տիկին Պետրոսյանի խոսքին, ավելացրեց. «Թուրքերին ներում չկա: Բայց նրանք պետք է տեսնեն, որ մենք կանք, ունենք բարձր մշակույթ: Եվ ինչպես մեր արտիստների դեպքում էր, թող կանգնած ծափահարեն հայ արվեստին»: Ս. ԴԱՆԻԵԼՅԱՆ