Մեր հասարակական-քաղաքական բառապաշարում կա բավականին տգեղ, բայց, իմ կարծիքով, շատ դիպուկ մի բառ՝ «աբիժնիկ»: Խոսքը ոչ թե սովորական նեղացած մարդու մասին է, այլ այնպիսի մի անձնավորության, որը նեղացածությունը դարձնում է կյանքի նշանաբան, դրոշ, հավատամք:
Բոլոր մարդկանց կյանքում լինում են տհաճ պահեր: Մեկին հանում են աշխատանքից, մյուսին զրկում են իշխանությունից, երրորդին ստորացնելով պաշտոնանկ են անում: Լինում է, որ մարդը մանկության տարիներին ծնողական ջերմության պակաս է զգացել: Կամ՝ դպրոցում նրան ծեծել են ավելի ուժեղ կամ ավելի «դուխով» տղաները: Կամ՝ չուզողները խոչընդոտել են կարիերային: Հազար ու մի բան է պատահում: Մարդկանց մի մասն այդ նեղվածությունը հաղթահարում է, մյուսն անընդհատ փորփրում է վերքը եւ վրեժխնդրությունը դարձնում է կյանքի իմաստ:
Հակված եմ մտածելու, որ քաղաքական գործիչների մեծ մասը «աբիժնիկներ» են: Նրանք ձգտում են իշխել հնարավորինս շատ մարդկանց վրա՝ անցյալում իրենց այս կամ այն նեղվածությունից «մուռ հանելու» համար: Լինում են, իհարկե, բացառություններ: Օրինակ, Նելսոն Մանդելայի սիրտը չկարծրացավ՝ 27 տարի բանտում անցկացնելուց եւ ստորացումներ կրելուց հետո: Նա ջերմ հարաբերություններ հաստատեց նաեւ իրեն խոշտանգողների հետ:
Բայց դա ստանդարտից դուրս է: Իսկ ստանդարտն այն է, ինչ մենք տեսնում ենք, մասնավորապես, հայաստանյան իշխանության եւ ընդդիմության տեսքով:
Կարդացեք նաև
Սակայն «աբիժնիկության»’ ինձ համար ամենաանընդունելի ձեւն է, երբ մարդիկ, որոնք ասելիք ունեն, հիասթափվում են սեփական հասարակությունից, նեղվում են անհասկացողությունից, վիրավորանքներից, գուցե նաեւ՝ քարկոծումներից եւ մտնում են սեփական պատյանի մեջ: Հպարտորեն փակվում են իրենց «փղոսկրյա աշտարակում» եւ հրաժարվում են «խոզերի առաջ մարգարիտներ շաղ տալուց»՝ ասպարեզը թողնելով թերուսներին, տհասներին եւ տգետներին, որոնք իրենց այդ թերությունները փոխհատուցում են ագրեսիվությամբ:
Եթե կիրառելի է այսօր առավել հաճախ հնչող բառը, ապա հենց նման պահվածքն է, որ կարելի է դավաճանություն անվանել: Դավաճանություն’ սեփական կոչմանը:
…13-րդ դարի ֆրանցիսկյան վանական Անտոնիոսը Պադուայից մտնում է Ռիմինի քաղաք, որի իշխանությունները խստիվ հրահանգել էին բնակիչներին ոչ մի դեպքում չշփվել Անտոնիոսի հետ, չլսել նրա քարոզները, որպեսզի «ուղեղները չպղտորվեն»: Վանականը, ամեն տեղ մերժում ստանալով, դուրս է գալիս քաղաքի արվարձան եւ մոտենում է գետին: Նա որոշում է Աստծո խոսքը փոխանցել ձկներին:
Եվ տեղի է ունենում հրաշքը՝ հարյուրավոր ձկներ դուրս են գալիս ջրի մակերես ու լսում են քարոզը: Աստիճանաբար մարդիկ նույնպես հավաքվում են Անտոնիոսի շուրջը:
Արամ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Սկզբունքային հարց դնենք՝ ժողովուրդը համաձա՞յն է Սահմանադրության երկրորդ հոդվածի հետ, որտեղ ասվում է, որ Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին: Եթե համաձայն է, էլ ի՞նչ ենք սրան նրան մեղադրում արած չարածների համար, իշխանությունը պատկանում է ժողովուրդին, ժողովուրդն էլ պատասխանատու է այդ արած չարածների համար: Երբ մեղադրում ենք բացի ժողովրդից էլի ինչ որ երեւույթների, դրանով մենք ժողովրդի պատասխանատվությունը դնում ենք այդ երեւույթների վրա, ստացվում է իրական իշխանությունը ժողովուրդինը չէ, այլ այդ ինչ որ երեւույթներինը: Կամ ժողովուրդը պատրաստ է կրթվել եւ դառնալ սուբյեկտ եւ քննությունը դրական հանձնելուց հետո պետություն կառավարելու ՝վարորդական՝ իրավունք ձեռք բերի կամ էլ Սահմանադրության այդ երկրորդ հոդվածը գրվելու է որպես Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանությունը չի պատկանում ժողովրդին, այլ պատկանում է ազգային ժողովին կամ վարչապետին կամ էլի ինչ որ դրսի ուժերին: Ժողովուրդը դեռ չի պատկերացնում , թե ինչ հաճելի է սեփական պետություն ունենալը, լավ է դու քո սեփական ավտոմեքենայով երթեւեկես, քան սրա նրա ավտոբուսով: Այսպիսով, խնդիրը ժողովրդին դաստիարակել կրթելն է որպես սուբյեկտ, ինստրուկտորը քեզ պետք է միայն կրթվելու եւ քննություն հանձելու ժամանակ, մնացած ժամանակ դու վարում ես ինքնուրույն որպես սուբյեկտ եւ դու էլ պատասխանատու ես քո արած չարածների համար: Շենքը կառուցում են հզոր ֆունդամենտի վրա, մեր պետությունը պետք է կառուցվի ներքեւից՝ սուբյեկտ մարդ, սուբեկտ ընտանիք, սուբյեկտ համայնք, հետո նոր սուբյեկտ պետություն: Ճանապարհային երթեւեկության կանոնների նման ստեղծում ենք մարդ, ընտանիք, համայնք, պետություն կառավարալու կանոններ:
Չուխուլների և ձկների տարածք:
Կբ այգի առանց վանդակների։