Ստորև ներկայացնում ենք «Հայոց ցեղասպանությունը վրաց պարբերական մամուլում 1914-1918 թթ» գրքի հերթական` 11-րդ հատվածը: Այս մասում տեղ են գտել «Վրաստան» եւ «Հայրենիք» վրացալեզու թերթերում, 1915 թվականի սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին հրապարակված հոդվածների հայերեն տարբերակները:
Հայրենիք 1915/10/28 #208
Ի՞նչ են մտածում հայերը
«Բաքու» թերթում հոկտեմբերի 24-ին հրապարակվել է հայերի այժմյան տրամադրվածության վերաբերյալ նամակ (նման նամակ ավելի վաղ հրապարակվել է “Кавк, слово”-ում): Ներկայացնում ենք նամակի թարգմանությունը:
«Հայերի շրջանում խիստ արձագանք այլևս չկա: Այլևս չկա այն հիացմունքը, ինչպես անցյալ տարի, մասնավորապես ռուսների` Օսմանյան կայսրության դեմ արշավի ժամանակ: Ժողովրդի մեջքը կոտրվել է և քարացել է իր համար սպառնալիք հանդիսացող ճակատագրի առջև ու սպասում է ավելի շատ փորձությունների:
Կարդացեք նաև
Ցավոք, հուսահատության ալիքը ուժեղ ազդեցություն է ունեցել հայ մտավորականների և բուրժուազիայի մի մասի վրա, որոնց համար հայերի կոտորածը Օսմանյան Հայաստանի քաղաքական տեսլականի մահն է:
«Ինչի՞ է ունակ ազատ Հայաստանը, երբ այնտեղ հայեր չեն մնացել»: Անվերջ բացականչում են` հուսահատներ և փոքրոգիներ: Մնացել է միայն մեկ քայլ անել, որպեսզի ամբողջովին հրաժարվեն այն ճանապարհից և հնարավորությունից, ինչի օգնությամբ հայերը ցանկանում են անկախություն ձեռք բերել:
Այս ուղղության շարժիչը «Մշակ» թերթն է, որը հայ հասարակական շարժման ղեկավարների դեմ շեշտադրված քարոզով է զբաղվում: Թերթն ամեն ինչի մեղավոր է տեսնում հայկական քաղաքական գործիչներին ու քաղաքականությունը:
Եթե ուշադիր կարդանք այն, ինչ ամեն օր հրապարակվում է հայկական թերթերում, կտեսնենք, որ հայ հանրության գիտակից ներկայացուցիչներն այսօր երկու թեմայի շուրջ են վիճում։
Առաջինը. որքանով են հայերի ղեկավար կազմակերպությունները պատասխանատու հայերի դժբախտ վիճակի համար և որքանով են նրանք կարողանալու տնօրինել հայ ժողովրդի ճակատագիրը:
Երկրորդը. ինչպիսին պետք է լինի հայերի քաղաքականությունը հայերի կոտորածից հետո:
Մենք արդեն գիտենք, թե ինչպես են գերմանացիները և երիտթուրքերը իրականացնում հայերի «մաքրման» գործը: Գիտենք, որ հայերի կոտորածն անհրաժեշտ էր մեր թշնամիներին: Այդ պատճառով, այժմյան պատերազմի պայմաններում, հայերի վիճակի վրա չէր կարող ազդեցություն ունենալ որևէ հայկական կազմակերպության քաղաքականությունը:
Հոդվածն ամբողջությամբ` սկզբնաղբյուր կայքում:
