Գրեթե մինչեւ վերջերս եւ նույնիսկ օրեր առաջ` կային ժամանակներ, որ ես իմ երազներում թռչում էի, թռչելը քիչ է` ես նույնիսկ սավառնում էի հանդ ու դաշտերի վրայով, անտառների ու ջրերի վրայով:
Եվ հիմա, այս օրերին, որ ես, ցավոք, այլեւս չեմ կարողանում թռչել երազներիս մեջ, հիշում եմ անցած օրերի թռիչքիս ծփանքը, թեթեւությունը մարմնիս: Եվ թռիչքիս պահին տարօրինակն այն էր, որ ես ոչ միայն վերեւից տեսնում էի իմ մտերիմներին, հարազատներին, տեսնում էի նաեւ ինձ` երկրին կառչած, անթռիչք ու հողեղեն` իր խեղճության մեջ բախտավոր…
Այս ամենը ես վերհիշեցի, երբ մի օր ինձ հրավիրեցին թատերական համալսարան, որ ուսանողներին ներկայացնեմ Վահան Տերյան: Եվ ես ուսանողների դիմաց նստած` սկսեցի իմ դասախոսությունը շատ անսովոր.
Թե ինչպես վաղուց, գրեթե շատ վաղուց, երբ ես ութերորդ դասարանում էի, հայրս Գյումրի քաղաք էր գնացել եւ իր հետ բերել էր Վահան Տերյանի 1956թ. հրատարակված հատորյակը, Հեգելի Փիլիսոփայության ներածությունը եւ մի պրիմուս:
Հիշում եմ, ձմեռ էր: Ու ձմեռվա կապույտ իրիկվա մեջ պրիմուսը վառվում էր կապույտ բոցով, եւ պրիմուսի ու մեր գյուղի ձմռան իրիկնալույսը ներդաշնակ էին:
Եվ, Տեր Աստված, ե՞րբ կորցրինք այդ ներդաշնակությունը… Եվ ո՞վ երազեց այդքան դաժան, որ ուզում էր կտրել-փակել Թռչկանի ջրվերժը՝ հանուն ինչ-որ քստմնելի եկամտի, եւ ինչպես կարելի էր մեր մեծ ազգի, բայց առայժմ փոքր երկրի փխրուն ու գերզգայուն ներդաշնակությունը խաթարել, եւ ինչու սկսեցինք գործել ընդդեմ եւ ոչ թե հանուն:
Իսկ Տերյանը Սիբիրի ցրտերից հոգնած ասում էր` ինձ մեր դաշտերը տարեք, տարեք տուն` հույսով, որ կգտնի իր հոգու եւ մարմնի ներդաշնակությունը: Եվ Հյուսիսի երկրի տաք խոստումների եւ անհոգի սառնությունից հուսախաբված, հիվանդ շուրթերով կրկնում էր` մեզ մի խառնեք ձեր վայրի արջի ցեղերին…
Վա՜խ, Տերյան ջան, փնտրում էիր քո ժամանակների դառը ներկայի եւ քո երազ երկիր Նաիրիի ներդաշնակությունը… Հիմա ի՞նչ անենք մենք, ձեր զավակները, ի՞նչ անենք քո ու մեր բոլոր մեծերի համար, որ երազեցին մեզ, այսինքն՝ այն երկիրը, որ բախտը մեզ տվեց ստեղծելու: Այսինքն՝ պատասխանատուն մենք ենք ձեր եւ ձեր երազած զավակների առջեւ, որ երաշխավորում է դեպի Հավերժը գնացող ճանապարհի ներդաշնակությունը:
ՄԵՐՈՒԺԱՆ ՏԵՐ-ԳՈՒԼԱՆՅԱՆ
Կարդացեք նաև
«Առավոտ» օրաթերթ
12.02.2016
էս ինչ լավ ու պատկերավոր գրիչ ունեք պարոն Տեր-Գուլանյան: Ես միշտ կարդում եմ Ձեր գրածները: