Մրցակցային փուլ՝ բանկային համակարգում 2001 թվականին «Հայէկոնոմբանկը» ճանաչվել է ՀՀ կառավարության ներքին պարտքի սպասարկման լավագույն գործակալ: Ներկայացնելով 2001թ. բանկի տարեկան հաշվետվությունը, վարչության նախագահ Աշոտ Օսիպյանը ընդհանուր գնահատականներով 2001 թվականը բանկի համար զարգացման տարի բնութագրեց. «Ակտիվներն աճել են միջինը 30%-ով՝ 1,5% եկամտաբեր ակտիվների հաշվին, 900 մլն-ով աճել է վարկային փաթեթը, պարտատոմսերի շուկայում բանկն առաջնային դիրք է պահպանել՝ 16 մլրդ դրամին համարժեք պարտատոմսերի ծավալով։ Բանկի ընդհանուր կապիտալն աճել է 186,5 մլն դրամով, որից 100-ը կանոնադիր կապիտալի ավելացումով, 86,5-ը՝ շահույթի հաշվին»։ Բանկի առաջիկա հիմնական ծրագրերից է լինելու մանր եւ միջին բիզնեսի վարկավորումը, ավելանալու են սպառողական վարկերի ծավալը, անշարժ գույքի վարկավորումը։ Մինչեւ տարվա վերջ ակնկալվում է կապիտալի եւս 300 մլն դրամի աճ։ Ըստ ԿԲ նախագահ Տիգրան Սարգսյանի, «Հայէկոնոմբանկը» համակարգում առանցքային բանկ է, որի «կոնսերվատիզմն ուղղված է ռիսկերի գրագետ կառավարմանը եւ չի վտանգում սեփականատերերի ունեցվածքը»։ Բանկի «բարգավաճմանը»՝ ԿԲ նախագահի հավաստմամբ, «նպաստում է ԿԲ-ի այն քաղաքականությունը, որով արգելվում է խիստ ռիսկային գործունեությամբ զբաղվող բանկերի գործունեությունը»։ Դաշտի մաքրումը եւ «արդար խաղի կանոնների» ստեղծումն, ըստ ԿԲ նախագահի, համակարգը գրավիչ է դարձնում օտարերկրյա ներդրումների համար։ Իսկ դա էլ, իր հերթին, նշանակում է, որ «համակարգում մրցակցությունն ուժեղանալու է»։ Դա հիմնականում պայմանավորվելու է բանկերի մենեջմենթով՝ ՀՀ-ում գոյություն ունեցող ռիսկերի ճիշտ գնահատմամբ եւ համապատասխան ծրագրերի մշակմամբ։ Այդ առումով Տ. Սարգսյանը գտնում է, որ «Հայէկոնոմբանկին» հաջողվել է «խնդիրը լուծել» եւ զերծ մնալ գրպանային բանկ դառնալու հեռանկարից։ Սակայն ԿԲ-ն չի բավարարում բանկի կապիտալի մակարդակը եւ այսօրվա մրցակցային դաշտում անհրաժեշտություն է տեսնում «կտրուկ ավելացնել հիմնական կապիտալը եւ մտածել նոր տեխնոլոգիաների ներդրման մասին»։ Ի դեպ, Եվրոպական բանկը մասնակցելու է «Հայէկոնոմբանկի» հիմնադիր կապիտալի ավելացմանը, որն ըստ ԿԲ նախագահի, կբարձրացնի բանկի վարկանիշը ոչ միայն ՀՀ-ում եւ նոր հնարավորություններ կբացի։ Առաջիկա ամիսների ընթացքում մեր երկրում իրենց գործունեությունը կսկսեն երեք բանկեր՝ ամերիկյան կապիտալով, շվեյցարական կապիտալով եւ ՀՀ-ի ռեզիդենտ երկրների կողմից հիմնադրվող բանկը։ Այս «նախնական համաձայնության արժանացած իրատեսական առաջարկները», սակայն, ըստ ԿԲ նախագահի, «վկայում են, որ «Հայէկոնոմբանկը» զարգացման ռազմավարություն պետք է մշակի, իմանալով, որ այդ նոր բանկերի հայտնվելը համակարգում նշանակում է, որ ավելի էժան ռեսուրսներով սուբյեկտներ են հայտնվելու, եւ պայքարը մրցակցային դաշտում ուժեղանալու է»։ 2003-ից ԿԲ-ն «Հայէկոնոմբանկի» հետ համատեղ կսկսի աշխատեցնել բանկային ռեգիստրի ծրագիրը։ Վերջինիս կմասնակցեն բոլոր առեւտրային բանկերը եւ վարկային կազմակերպությունները։ Այն ենթադրում է բոլոր վարկերի վերաբերյալ ինֆորմացիայի հավաքագրում եւ, ըստ Տ. Սարգսյանի, «ռիսկերի նվազեցում կունենաք»։ 2003-ի հունիսից կսկսվի եւ 2005-ի հունիսին կավարտվի դեպոզիտների հավաքագրման համակարգի ներդրումը, որը, ԿԲ նախագահի վստահեցմամբ, «մի քանի անգամ կավելացնի դեպոզիտների ծավալը համակարգում»։ Վերջինիս կարծիքով, «այսօր 400 մլն-ին համարժեք գումար բարձերի տակ է»։ Դրա պատճառները երկուսն են՝ «սուբյեկտը չի ցանկանում՝ ինֆորմացիա լինի իր ունեցվածքի վերաբերյալ եւ համակարգի նկատմամբ վստահություն չկա»։ Կապիտալի դեպոզիտների հավաքագրման համակարգը պետք է ապացուցի ՀՀ-ում բանկային գաղտնիքի լիակատար գործունեությունը։ Իսկ համակարգի նկատմամբ վստահությունը Տ. Սարգսյանն է ներշնչում, վստահեցնելով, որ «7 բանկերի սնանկացման այսօրեական փուլում մենք սոցիալական խնդիր չունենք։ Պետությունն ունի բավարար մակրոտնտեսական կայունություն եւ համախառն արտաքին ակտիվներ, որպեսզի ՀՀ-ին զերծ պահի ֆինանսական կատակլիզմներից»։ Եվ, այնուամենայնիվ, ըստ ԿԲ նախագահի, «մեր հիմնական խնդիրը հանրապետության սոցիալական խնդիրն է»։ ՆԵԼԼԻ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ