ԱՄԵՐԻԿԱՅՈՒՄ ԷԼ ԹԵՐԹ ՉԵՆ ԿԱՐԴՈՒՄ «Վաշինգթոն փոստի» բիզնեսի գծով խմբագրի տեղակալ Քեյթլին Լալիի համոզմամբ՝ շուտով հավանաբար թերթեր կմատուցվեն միայն առավոտյան սուրճի հետ: «Հայ լրագրողները, ի տարբերություն ամերիկացիներից շատերի, առավելապես էնտուզիազմով են աշխատում: ԱՄՆ-ում լրագրությունը զարգացնելու համար 200 տարի ժամանակ ենք ունեցել, հայաստանցիներդ՝ ավելի քիչ: Սակայն ամերիկյան լրագրությունը հայկականի հետ համեմատելիս՝ այսօր ես էական բովանդակային տարբերություն չեմ տեսնում, բացառությամբ տնտեսականը»,- այս կարծիքին է Քեյթլին Լալին: Նա Հայաստան էր եկել մասնակցելու IREX-ի (Միջազգային հետազոտությունների եւ փոխանակման խորհուրդ) կազմակերպած «Լրագրություն» աշխատանքային հանդիպմանը: Սա փոխխմբագրի երրորդ այցն էր: Առաջին անգամ նա Հայաստանում եղել է 90-ականների սկզբին, այնուհետեւ 1999-ի հոկտեմբերի 27-ի հայտնի դեպքերից անմիջապես հետո: Եվ գտնում է, որ դրական առումով այս տարիներին ահագին բան է փոխվել Հայաստանում: Երբ Քեյթլինը հետաքրքրվեց, թե ինչ եղանակներով են Հայաստանում ինֆորմացիա ստանում (երբեմն ստիպված են լինում պոկել որոշ գերատեսչություններից) եւ ինչպիսի արգելքների են հանդիպում լրագրողները, իր խոսքով ասած՝ «շոկ» ապրեց: «Գիտեմ, որ Հայաստանում լրագրողները վատ են վարձատրվում, այն դեպքում, երբ մեզ մոտ տարեկան $35000-45000 ենք ստանում: Համոզված եմ, որ հայ լրագրողները աշխատում են ավելի վատ պայմաններում, քան այլ զարգացող երկրների իրենց գործընկերները, բայց, այնուամենայնիվ, դուք ավելի շահեկան վիճակում եք, քան նրանք: Այլ երկրներում հանրային պաշտոնյաները նույնիսկ հարկ չեն համարում պատասխանել լրագրողների հարցերին՝ մոռանալով որ դա պարտավոր են անել օրենքով»: Ք. Լալին նշեց, որ ամերիկացի լրագրողների հանդեպ ճնշում, մեծ հաշվով, չկա: «Ճնշում» ԱՄՆ-ում կարող է կիրառվել միայն ինֆորմացիան թաքցնելու տեսքով, եւ ի տարբերություն հայերի, իրենց լրագրողներին չեն սպառնում ծեծ ու ջարդը, «քաղմաս» տանելը եւ այլն: Լալին զուգահեռ տարավ Տիգրան Նաղդալյանի եւ ԱՄՆ-ում 20 տարի առաջ մաֆիայի գործունեությունն ուսումնասիրող ամերիկացի լրագրողի սպանության դեպքերի միջեւ ու ասաց, որ իրենց մոտ հազվադեպ է նման բան պատահում: Անդրադարձ եղավ նաեւ ամերիկացի երիտասարդության ընթերցասիրության պակասին: Քեյթլինն ափսոսանքով ասաց. «Երեւի կգա ժամանակ, երբ Ամերիկայում թերթ կարդալը կդառնա պարզապես գեղեցիկ ավանդույթ, որը կմատուցվի առավոտյան սուրճի ու քաղցրավենիքի հետ»: Ըստ «Վաշինգթոն փոստի» խմբագրի տեղակալի, թերթ չկարդալու պատճառներից մեկն էլ ինտերնետն է. «Այսօր ԱՄՆ-ում լույս տեսնող թերթերն ունեն ինտերնետային անվճար տարբերակներ, եւ դրանց ի հայտ գալուց հետո տպագիր ԶԼՄ-ների վաճառքը մոտ 10 տոկոսով իջել է: Օրինակ, «Նյու Յորք թայմսը», որը ուներ 850 հազար տպաքանակ, վերջին 10 տարիների ընթացքում լույս է տեսնում 800 հազար օրինակով: Շատ խմբագրություններ միտում ունեն ինտերնետային տարբերակը նույնպես վճարովի դարձնել, սակայն վախենում են, որ դա կբարկացնի ժողովրդին»: Ընդ որում, ԱՄՆ-ում գրեթե բոլոր թերթերը ունեն անվճար տարբերակներ՝ ավելի սեղմ նյութերով, որոնք ուղղակի բաժանվում են: Մի հանգամանք եւս. այստեղ, այսպես թե այնպես, թերթերը շատ էժան են՝ 20-30 ցենտ: «Թերթերի վաճառքից ստացված հասույթը նույնիսկ տպագրական ծախսերը չի փոխհատուցի: Մենք եկամուտներ ենք ստանում միայն գովազդից: Օրինակ, «Վաշինգթոն փոստում» նյութերի 60%-ը գովազդ է եւ միայն 40%-ը՝ լուրեր, վերլուծություններ, մեկնաբանություններ»: Թեեւ Քեյթլինը նշեց, որ միայն գովազդն է իրենց եկամտի հիմնական աղբյուրը, բայց հետո էլ ավելացրեց, որ ոչ բոլոր գովազդներն են ընդունվում. «Մենք երբեք չենք տպագրում կասկածելի ապրանքների գովազդներ: Չենք ընդունում նաեւ անճաշակ գովազդները»: ՀՐԱՉՈՒՀԻ ԵՐԱՆՈՍՅԱՆ ԼՈՒՍԻՆԵ ՕՀԱՆՅԱՆ