Հանցագործությունների բուն էությունը, այսինքն` հիմնական իմաստը, այդպես էլ անճանաչ կմնա հանցագործին, քանի որ նա գործում է կենդանական բնազդով եւ իրեն չի տեսնում հեռվից:
Այդպես պատահեց նաեւ մեր աջ ու ձախ հարեւան թուրքերի հետ: Երբ մոնղոլական հեծյալ ղոշունները սրարշավ անցան Չինաստանից Պարսկաստան եւ ռուսական հողերից մինչեւ Եվրոպա` իրենց հետեւից թողնելով արյան եւ այրված քաղաքների խանձահոտ, թուրքերը դեռ չկային: Նրանք հետո եկան:
Չհայտնվեցին մոնղոլների նման, այլ դանդաղ, իրենց կարա-կոյունլու եւ ակ-կոյունլու ոչխարների հոտերն արածացնելով՝ աննկատ եկան-հասան հին աշխարհի սրբազան մեր կողմերը` թողած Ալթայն ու Սիբիրը, ուր իրենց մրոտ չումերից սոված աչքերով նայում էին ունեւոր աշխարհին: Նրանք հայտնվեցին մոնղոլների հետքերով` ճանապարհին ուտելով ու արածելով մոնղոլների թողած թերմացքը:
Այդպես հայտնվեցին նրանք:
Կարդացեք նաև
Հետո, սակայն, իրենց երկար ճանապարհին սովորելով ուրիշներից` միավորվեցին, բանակներ ստեղծեցին եւ դարձան ուժ, որին արդեն սոսկ արածելը քիչ էր` իշխանություն էր պետք:
Եվ տարօրինակն այն է, որ առաջին ճակատամարտում նույն ցեղի երկու մեծ ճյուղերը` սելջուկներն ու օղուզները, իրար դեմ ելան: Ու օղուզների Օսման սուլթանը ջախջախեց իրենց իսկ ցեղի սելջուկներին, քանզի իշխանությունն ավելի թանկ էր, քան ցեղային պատկանելությունը:
Այդ ժողովուրդը այդպես էր մտածում…
Եվ հիմա է, որ ուրիշների հայրենիքներում այդ երկու ցեղերը պետության տեր դարձած` իրենց հռչակում են եղբայրներ, մեկը` մեծ, մյուսը` փոքր: Եվ հույսը մեծ եղբոր ուսին` փոքր եղբայր ազերին հայտարարում է, թե Երեւանից Ստեփանակերտ թռչող ինքնաթիռը իրենք օդում կխփեն: Ինչ տխուր է ուրիշների հայրենիքները սեփականացրած այս ցեղի ոչ մի կերպ չբուժվող հին հիվանդությունը, երբ աշխարհը վաղուց սկսել է ազատագրվել այդ ախտից…
Ու ես հիմա ուզում եմ ըստ արժանվույն գնահատեմ մեր երկրի նախագահի՝ ժամանակին հնչեցրած խոսքը, թե` այդ առաջին թռիչքի ուղեւորը ես եմ լինելու: Եվ իր այդ խոսքը հնչեցնելով` մեր նախագահը, թերեւս, գուցե ենթադրում էր, որ իր հետ միասին նույն չվերթով տասնհինգ միլիոն հայ է վայրէջք կատարելու Ստեփանակերտում, քանզի մենք ազգովի մեր հայրենիքն ենք վերադառնում… ինչը աշխարհի աչքի առաջ տեղի ունեցավ Ապրիլի 24-ին, եւ ապրիլի 25-ից շարունակվում է…
ՄԵՐՈՒԺԱՆ ՏԵՐ-ԳՈՒԼԱՆՅԱՆ
«Առավոտ» օրաթերթ
05.06.2015
