Հայրիկյանը ավանտյուրա՞ է անում Լեզվաբանները առաջարկում են համաժողովրդական հանրաքվե «Հայերեն երկու ուղղագրություններն էլ (արեւելահայերեն եւ դասական) թող լինեն, երկուսն էլ մերն են, բայց դեմ ենք այդ երկուսի մերձեցմանը»,- երեկ Ժուռնալիստների միությունում հրավիրված ասուլիսում այդպես արձագանքեց լեզվաբան Լեւոն Եզեկյանը՝ ի պատասխան Պարույր Հայրիկյանի Լեզվի պետական տեսչությանը դատարան հրավիրելու նախաձեռնությանը: Նա ասաց, որ ժողովրդին պետք է բացատրել, թե ինչ է նշանակում դասական ուղղագրության անցնելը, որովհետեւ շատերը տեղյակ չեն: Այդ խնդիրը շատ խոր արմատներ ունի եւ մարդիկ չգիտեն, թե ինչպես այդ լեզվով պետք է գրեն ամբողջ պաշտոնական, պետական գրագրությունը, գեղարվեստական գրականությունը: Այդ փորձերը ժողովրդին տանում են բացահայտ անգրագիտության: Ըստ լեզվաբանի, եթե մենք աշխարհում ունենք 9 մլն ժողովուրդ, ապա դրանից 8,5-ը գրում է ներկայիս ուղղագրությամբ, մնացածն էլ հավանաբար եւ ցավոք սրտի, տասը տարի հետո չի գրի, որովհետեւ Սփյուռքում մեր հայերի 40 տարեկանից ցածր գրեթե ոչ մի երիտասարդ հայերեն չի գրում, չի կարդում: Ուստի հարց է ծագում՝ եթե փոխենք այդ ուղղագրությունը, ո՞ւմ համար ենք փոխելու եւ ինչո՞ւ: «Մանավանդ որ, մատչելիության եւ մանկավարժական առումով դժվար է դասական ուղղագրությունը, որովհետեւ աշակերտը պետք է գրի այն, ինչն ինքը լսում է: Բայց աշակերտին ասում են գրի «յոդուած, լոյս», կարդա՝ «հոդված, լույս»: Ինչո՞ւ: Մի անեկդոտ կար. աշակերտին սովորեցնում են՝ գրի «շ-ի-շ», ապա հարցնում են՝ ի՞նչ եղավ: Աշակերտը պատասխանում է՝ «բութիլկա»,- միտքը շարունակում է օրվա բանախոսը: Պարույր Հայրիկյանի՝ լեզվի միասնականացմանը անցնելու նախաձեռնությունը դուր չի գալիս Լ. Եզեկյանին եւ նա խորհուրդ է տալիս քաղաքական գործչին՝ զբաղվել քաղաքականությամբ կամ, եթե սպառել է իրեն այդ ասպարեզում, ապա թող զբաղվի այլ գործերով, բայց՝ ոչ ուղղագրության խնդիրներով: «Ուղղագրությունը լուրջ հարց է, գիտնականները, գրողները, մտավորականները պետք է զբաղվեն այդ խնդրով: Այն չի կարող լուծել ոչ կառավարությունը, ոչ Ազգային ժողովը եւ ոչ էլ ՀՀ նախագահը: Այն պետք է լուծվի համաժողովրդական հանրաքվեի միջոցով»,- ասաց Լ. Եզեկյանը: Դոցենտ Սերժ Հովսեփյանն էլ «Առավոտին» հայտնեց իր զայրույթը եւ Հայրիկյանի ձեռնարկած քայլը որակեց «բացարձակ ավանտյուրա», որովհետեւ մեր լեզուն մեր ամբողջ ժողովրդինն է եւ ոչ թե մի մարդու կամ մի ավանտյուրիստի. «Այդ հարցը ժողովուրդը պետք է լուծի. ի՜նչ դատարան, ի՜նչ օրենսդրություն: Մենք պետք է նպաստենք հայ ժողովրդի երկու զանգվածների մերձեցմանը եւ ոչ թե երկու ուղղագրությունների: Մաշտոցյան լեզուն մենք չենք մերժում. դա էլ է մերը: Մի պահ որոշեցինք հրաժարվել ռուսերեն բառերից, այդ թվում՝ պրոպագանդայից, եւ դրա փոխարեն օգտագործենք «քարոզ» բառը: Բայց հետո պարզվեց, որ «պրոպագանդան» միջազգային տերմին է եւ ոչ թե ռուսերեն, իսկ «քարոզ» բառը ասորերենից է գալիս»: ԼՊՏ պետ Լավրենտի Միրզոյանն էլ կրկին շեշտեց, որ հայերենի ուղղագրության միասնականացման հարցը դատարանի խնդիրը չէ, ժողովրդի խնդիրն է եւ «չեմ կարծում, որ դատարանը կպարտադրի մեզ կատարել «Լեզվի մասին» օրենքի պահանջը («Հայաստանի Հանրապետությունը նպաստում է հայերենի ուղղագրության միասնականացմանը»): Այդ դրույթում ժամկետ էլ չկա: Միգուցե 30 տարվա մասին է խոսքը»: ԷԼՄԻՐԱ ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ