Եղեռնի հարյուրերորդ տարեդարձին ընդառաջ
Այս հոդվածում մտադիր եմ առաջարկել նոր մտքեր, համոզված լինելով, որ դրանք փորձառու փորձագետների կողմից ընդունվելու է մեծ քննադատությամբ, քանի որ իրենք գտնում են, որ ամեն մարդ պետք է զբաղվի իր գործով: Սակայն ինձ մխիթարում է այն փաստը, որ նոր մտքերը միշտ տվել են ոչ մասնագետները:
Առաջին քայլ` գտնում եմ, որ ճիշտ կլիներ սփյուռքահայ խոշոր գաղթօջախներում և Հայաստանում սկսել մեծամասշտաբ քննարկում՝ Սևրի պայմանագրով թուրքական 6 նահանգները, հայկական ճանաչված տարածքների մեծ մասը Սփյուռքի և ՀՀ-ի կողմից վերաճանաչելու որպես նոր ստեղծվելիք Քրդական Դեմոկրատական Հանրապետության տարածքներ: Քանի որ այդ հարցի արդեն իսկ քննարկումը կարող է ստանձնել այն կայծի դերը, որը նոր ուժ կտա 37 միլիոն քուրդ բնակչությանը, արաբական գարունը տեղափոխելու թուրքական Քրդստան և վերջապես ունենալու իր անկախ պետությունը, որովհետև վերջին հարյուր տարում եղեռնից հետո այդ տարածքները տիրապետել և դե ֆակտո յուրացրել է հենց քուրդ բնակչությունը, դա մեզ հայերիս համար կլինի մեկ քայլ ետ, սակայն մենք կարող ենք Թուրքիայի փոխարեն ունենալ նոր հարևան` ի դեմս Քրդական Դեմոկրատական Հանրապետության, որը կկատարի բուֆերի դեր Հայաստանի և թուրքիայի միջև և դրանով իսկ կբացառի թուրքիայի կողմից նոր կոտորածների հնարավոր կրկնումը, որը չի կարելի բացառել, քանի որ Թուրքիան չի ճանաչում 1915 թվականի եղեռնը:
Երկրորդ քայլ` արդեն մոտավորապես 50 տարի է, ինչ կառուցվել է Ծիծեռնակաբերդի եղեռնի հուշարձանը և արդեն 50 անգամ ապրիլի 24-ին մեկ միլիոնից ավելի մարդիկ այցելում են հուշահամալիր` հարգելով զոհերի հիշատակը: Դա մի քանակական ահռելի կատեգորիա է, որը իրավունք ունի տալ նոր որակ այդ կամավոր շարժմանը: Այդպիսի որակի արտացոլում իմ կարծիքով կարող է լինել եթե կազմակերպվի կամավոր խոշորամասշտաբ զորավարժություններ յուրաքանչյուր տարի, որը սկսվի ապրիլի 24-ին եղեռնի հուշարձան այցելելուց հետո և ավարտվի մայիսի 28-ին՝ Սարդարապատի ճակատամարտի հաղթանակի օրը: Այս զորավարժությունները պետք է կրեն ամենամասսայական և կամավոր բնույթ և ընդգրկեն մինչև 400-500 000 մարդ: Այս զորավարժությունները մեզ համար օբյեկտիվ անհրաժեշտություն են մի շարք պատճառներով, որոնցից մի քանիսը ուզում եմ շեշտադրել`
Կարդացեք նաև
- Նկատի ունենալով ռուս-վրացական կարճատև պատերազմի դասերը` չպետք է բացառել Թուրքիայի կողմից նմանատիպ կարճաժամկետ պատերազմի սանձազերծումը և այդ դեպքում, նկատի ունենալով մեր պետության տարածքային փոքրիկ չափերը և Երևանի սահմանամերձ գտնվելը Թուրքիայի սահմանին, մենք պետք է ունենանք արագ և ճկուն զորահավաքի-մոբիլիզացիայի ընդունակություն: Այս զորավարժությունները բոլովին նպատակ չպետք է ունենան կանխելու Ադրբեջանի կողմից հնարավոր հարձակումը Լեռնային Ղարաբաղի վրա, քանի որ համոզված եմ, որ մեր այսօր գործող բանակը Արցախի բանակի հետ միասին ի զորու է կանխելու և արժանի հակահարված տալու թշնամուն:
- Այս զորավարժությունները անհրաժեշտ են Թուրքիայի կողմից հնարավոր կարճաժամկետ պատերազմ սկսելու դեպքում Հայաստանի բնակչության խուճապի մատնվելու հնարավորության բացառման համար:
- Ռուսական զորակայանի առկայությունը Հայաստանի տարածքում անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայման է Թուրքիայի կողմից կարճաժամկետ պատերազմ սկսելու համար, քանի որ, ինչպես ասում է ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը. «Ամենահայասեր օտարերկրացիները չեն կարող ավելի հայ լինել, քան հենց հայերը»:
- Թուրքիայի կողմից կարճաժամկետ պատերազմ սկսելու համար կարող է առիթ ծառայել նաև քրդերի անկախության պայքարի մասշտաբների մեծացումը և ակտիվացումը:
- Հայաստանը գտնվում է արևելքի և արևմուտքի, հյուսիսի և հարավի շահերի բախման կիզակետում և միակ կայունություն դրսևորող պետությունն է այս անկայուն տարածաշրջանում և Թուրքիայի կողմից կարճաժամկետ պատերազմի սկսվելը հնարավոր է նաև Ադրբեջան-Պարսկաստան կոնֆլիկտի սկսման դեպքում և այլն:
Երրորդ քայլ` երկրորդ քայլում նշված խոշորամասշտաբ զորավարժությունները իրականացնելու համար կպահանջվեն մեծ ֆինանսական ծախսեր՝ մինչև մեկ միլիարդ ԱՄՆ դոլար: Առանց այդպիսի խոշոր հիմնադրամ ունենալու հնարավոր չի լինի իրականացնել մեծամասշտաբ զորավարժություններ մեկ ամիս տևողությամբ, որը կընդգրկի մոտ կես միլիոն մարդ:
Եվ դրա համար մենք պետք է դիմենք համաշխարհային հանրությանը, սփյուռքահայ լոբբիստական կազմակերպություններին յուրաքանչյուր տարի հայթայթելու վերը նշված դրամագլուխը: Հնարավոր և ռեալ դոնորներ կարող են ծառայել Միացյալ Նահանգները, Եվրո Միությունը, Չինաստանը և ինդուստրիալ 20 երկրների մյուս մասնակիցները, եթե նրանք իրենց տարեկան պետական բյուջեում նախատեսեն համապատասխան գումար և տրամադրեն այն անհատույց Հայաստանի կառավարությանը այնքան ժամանակ, քանի դեռ Թուրքիան չի ճանաչել 1915 թվականի եղեռնը:
Այս երեք քայլերի կիրառումը դրականորեն կանդրադառնա Հայաստանի համար մեծաթիվ, կենսունակ հարցերում, այդ թվում Հայաստանի ինքնանկախ լինելու գործում:
Աբրամ Աբրամյան
