Սովորեցինք, թե ինչ է ժողովրդավարությունը «Համաշխարհային ուսուցում» եւ USAID կազմակերպությունների նախաձեռնությամբ վերջերս լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների համար կազմակերպվել էր երկօրյա սեմինար՝ «Զանգվածային լրատվության միջոցներն ու ժողովրդավարությունը» թեմայով։ «Ժողովրդավարության հին սահմանումը պարզ է։ Այն գալիս էր հին հունարեն «դեմոկրատյեն» բառից, եւ դա իսկապես երկու բառ էր՝ «դեմոս»-ժողովուրդ եւ «կրատյեն»- կառավարել։ Այսպիսով, ունենք՝ ժողովուրդը կառավարում է»,- այսպիսի պաթոսով սկսեց իր դասախոսությունը ԱՄՆ-ից հրավիրված փորձառու լրագրող Պոլ Ռայանը։ Եվ հենց դա եղավ ժողովրդավարությանը վերաբերող միակ արտահայտությունը, որ լսեցինք։ Դրանից հետո նա սկսեց հանգամանորեն բացատրել, իր խոսքերով, լրագրողական աշխարհում շատ հայտնի 5W+H բանաձեւը (որտեղ W-ն եւ H-ը համապատասխանաբար who, whon, whoro, what, why, how-ով, երբ, որտեղ, ինչ, ինչու, ինչպես բառերի սկզբնատառերն են)։ Չափազանց կարեւորելով ու ընդգծելով, որ յուրաքանչյուր ինֆորմացիա պետք է հիմնականում բավարարի այդ բանաձեւին, պրն Ռայանը 3 ժամ անընդհատ կրկնեց այդ բանաձեւը, համապատասխան օրինակներ բերեց, նորից կրկնեց ու նորից օրինակներ գրեց գրատախտակին… Արդեն մոռացել էինք, որ դասախոսությունը ժողովրդավարության թեմային է վերաբերում, ու հիշեցի այժմ շատ մոդայիկ հեռուստասերիալները, որտեղ նույն բանը հարյուր անգամ ասվում ու նույն կադրը հարյուր անգամ կրկնվում է։ Ժողովրդավարությանն առնչվող հարցերի քննարկման հույսով հավաքված լրագրողներս 5W+H բանաձեւն ու դրան վերաբերող օրինակները հարյուր անգամ կրկնեցինք։ Իսկ վերջում էլ սովորածը «ավելի ամրապնդելու համար» մի ֆիլմ դիտեցինք, որը կրկին նույն բանաձեւի արտահայտումն էր. խմբագրության տնօրենը հանձնարարում է մի թեմայի վերաբերյալ լրատվություն պատրաստել։ Վերջինս էլ դա անում է 5W+H բանաձեւին հավատարիմ մնալով (արդեն ակնհայտորեն բթացել էի)։ Ի դեպ, ողջ ընթացքում, յուրաքանչյուր 30 րոպեն մեկ, հայտարարվում էր ընդմիջում, որի ընթացքում հնարավորություն ունեինք օգտվելու բավականին առատ քաղցր սեղանից։ Ընդ որում, ընդմիջման ժամանակ թարգմանչուհին (դասախոսությունն անգլերեն էր՝ հայերեն համընթաց թարգմանությամբ) շատ մեծ հոգատարություն ցուցաբերելով, արգելում էր լրացուցիչ հարցեր տալ պրն Ռայանին, «որովհետեւ նա հոգնում էր դասախոսության ընթացքում»։ Սեմինարը հաջորդ օրն ավարտվեց։ Ու, ինչ խոսք, լավ էլ հասցրինք սովորել, թե ինչ է ժողովրդավարությունը, ինչպիսի բացատրություն ունի՝ հունարենից թարգմանաբար։ Ս. ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ