«Արդարություն»
խմբակցության ղեկավար Ստեփան Դեմիրճյանը՝ ընտրություններին ընդառաջ ձեւավորվող շարժումների
մասին: «Արդարություն» խմբակցության երեկվա նիստում անդրադարձ է եղել ոչ միայն
հետագա ռազմավարությանը, այլ նաեւ ԱԺԴ նախագահի առաջարկած համալիր ծրագրին՝ նպատակաուղղված
ընտրական գործընթացն ազատ ու արդար անցկացնելուն: Արշակ Սադոյանը նախապես բազմացրել
ու բաժանել էր բոլոր կուսակցություններին այդ ծրագիրը, սակայն ինչպես հայտնեց՝ այն
մանրամասն քննարկելու են հաջորդ նիստին: Որքան մեզ հայտնի է, խմբակցության որոշ անդամներ
առանձնակի խանդավառված չեն այս ծրագրով, գերազանցապես նման դրույթների առկայության
պատճառով. «Անմիջական շփման ապահովման նպատակով հանրապետության բնակավայրերում ազգաբնակչության
հետ հանդիպումների անցկացում՝ միջազգային ճանաչում ստացած օտարերկրյա գործիչների
մասնակցությամբ»: Սակայն Ստեփան Դեմիրճյանը լրագրողների հետ զրույցի ընթացքում հրաժարվեց
այս կապակցությամբ մեկնաբանություններից՝ պատճառաբանելով, թե դեռեւս ծանոթ չէ ծրագրին:
Խմբակցության նիստից առաջ «Հանուն օրինական ընտրությունների» քաղաքացիական
շարժման վերաբերյալ իրենց կազմած փաստաթուղթը փոխանցեց նաեւ ՕԵԿ փոխնախագահ Մհեր
Շահգելդյանը: Մեր հարցին ի պատասխան, պրն Դեմիրճյանը հայտնեց, թե նիստի ընթացքում
այդ փաստաթուղթը չի քննարկվել ու նաեւ ներկայացրեց իր դիրքորոշումն այս խնդրի վերաբերյալ.
«Գիտեք, եթե կուսակցություններ կան, որոնք խոսում են արդար ընտրությունների, ջանքերի
համատեղման մասին՝ շատ լավ է, բայց, առաջի՛ն հերթին՝ նրանք պետք է հստակ եւ անաչառ
գնահատականներ տան անցած ընտրություններին: Հստա՛կ՝ եւ ոչ թե լղոզված, քանի որ շատ
այս կարգի «ստանդարտներ» կան, թե «իհարկե եղել են խախտումներ, բայց չեն ազդել»: Իսկ
որոշ կուսակցություններ էլ կիրառում են երկակի չափանիշներ՝ խոսում են խորհրդարանական
ընտրություններում տեղի ունեցած կեղծիքների մասին, բայց աչք փակում նախագահական ընտրությունների
ժամանակ իրականացված ավելի՛ լայնածավալ կեղծիքների վրա: Առհասարակ՝ տարբերվում են
մեր պատկերացումներն արդարության մասին: Եվ եթե իշխանություններն իսկապե՛ս ուզում
են արդար ընտրություններ՝ պետք է ի վերջո պատասխանատվության ենթարկեն կեղծիքներ իրականացրած
անձանց, եթեր տրամադրեն «Ա1+»-ին, պետք է հավասարակշռված լինի ընտրական հանձնաժողովների
կազմը եւ այլն: Այլապես այս վերացական խոսակցություններն ազատ ու արդար ընտրությունների
մասին, կարծում եմ, արդեն վաղուց ձանձրացրել են բոլորիս: Կուսակցություններ էլ կան,
որ իրե՛նք են մասնակից եղել կեղծիքներին կամ առնվազն պատասխանատու են դրանց համար,
բայց այսօր խոսում են ազատ ընտրությունների մասին: Ամեն ինչ պետք է լինի որոշակի
եւ առարկայական»: ՀՅԴ-ն դեռ 2003-ի ԱԺ ընտրություններից առաջ էր բոլոր քաղաքական
ուժերին առաջարկել համատեղ հուշագիր ստորագրել ընտրական գործընթացը միասնական ուժերով
վերահսկելու մասին, սակայն որեւէ կուսակցություն՝ նաեւ ընդդիմադիր, չէր միացել այդ
նախաձեռնությանը: Այժմ ՀՅԴ-ն դարձյալ է պատրաստվում դիմել նույն առաջարկով, որը ենթադրում
է միասնական վերահսկողական շտաբի ստեղծում՝ 2007-ի ընտրությունները վերահսկելու համար։
Փորձեցինք պարզել, թե մերժելո՞ւ են նաեւ այս նախաձեռնությունը: Եվ արդյոք նպատակահարմա՞ր
է սա՝ չէ՞ որ իշխանությանը մաս կազմող ուժերի պատրաստակամությամբ, քաղաքական կամքով
է պայմանավորված ընտրությունների օրինականությունը: Մեր այս հարցադրումներին ի պատասխան՝
Ստեփան Դեմիրճյանը նշեց, թե իր դիրքորոշումը, որ ընտրությունների մասին խոսողները
պետք է նախ հանդես գան ոչ լղոզված գնահատականներով՝ վերաբերում է ոչ միայն ՕԵԿ-ին.
«Առհասարակ՝ արդար ընտրությունների մասին խոսողները պետք է նախ սկզբունքային գնահատական
տան այն ամենին, թե ինչ է եղել: Վերջին հաշվով, հուշագրերով չէ, որ պետք է իրականացվեն
արդար ընտրություններ: Ի՞նչ է նշանակում միանալ արդար ընտրություններին նպատակաուղղված
նախաձեռնություններին: Իսկ ինչպիսի՞ն պետք է լինեն ընտրությունները: ՀԺԿ-ն միշտ էլ
պայքարել ու պայքարելու է, եւ ինչքան շատ ուժեր պայքարեն ու համատեղեն իրենց ջանքերը՝
այնքան ավելի լավ: Բայց ընդգծում եմ՝ հուշագրերով ու հայտարարություններով այդ հարցը
չի լո՛ւծ-վո՛ւմ, թե չէ՝ հա՛ կարելի է հուշագրեր ստորագրել, բայց աչք փակել եղածի
վրա»: Վերջում նշենք, թե «Ընտրական օրենսգրքի» փոփոխությունների նախագծի համահեղինակությունից
«Արդարության» հրաժարվելը կարող էր թվալ տարօրինակ այն պայմաններում, երբ ընդամենն
օրեր առաջ ԱԺ նախագահը պնդում էր, թե միայն 6 հոդվածների վերաբերյալ չկա ընդհանուր
եզրակացություն: Սակայն Ստեփան Դեմիրճյանը պնդեց՝ «Ամենասկզբունքային հարցերի, այն
է՝ 100 տոկոսանոց համամասնական ընտրակարգի եւ հանձնաժողովների ձեւավորման շուրջ չկա
համաձայնություն»: ԱՆՆԱ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ