Մարտի 25-ը Իտալիայի կառավարության կողմից հաստատվել է որպես «Dantedì»՝ Դանթե Ալիգիերիին նվիրված ազգային օր: Aravot.am-ը թեմայի վերաբերյալ զրուցել է դանթեագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, Վենետիկի համալսարանի պրոֆեսոր Սոնա Հարությունյանի հետ, որն արդեն երկու տասնամյակ է՝ հետազոտում է հայ դանթեագիտությունը:
«Դանթեն ստույգ ժամանակագրական տեղեկություն չի տալիս իր անդրշիրիմյան ճամփորդության մասին: Սակայն «Աստվածային կատակերգության» մեջ առկա որոշ տարրերից գիտնականներն եզրակացրել են, որ Դանթեն` Վիրգիլիոսի ուղեկցությամբ դեպի Դժոխք իր ուղևորությունը սկսել է 1300 թվականի մարտի 25-ին: Ահա այս փաստի վրա հիմնվելով Իտալիայում մարտի 25-ը հայտարարվել է Դանթեի օր»,- նշեց տիկին Հարությունյանը:
Սոնա Հարությունյան
Նրա խոսքով. «Դանթեագիտության մեջ հայերս մեր կարևոր ասելիքն եւ հպարտանալու տեղ ունենք, քանի որ ասիական բոլոր և եվրոպական մի շարք լեզուներից առաջ Դանթեի «սրբազան պոեմը» թարգմանվել է հայերեն, շնորհիվ Վենետիկի Մխիթարյան միաբանների` սկսած Ալիշանից, Բագրատունուց, մինչև Ղազիկյան ու Տիրոյան: Իսկ 20-րդ դարի երկրորդ կեսին թարգմանչական այս գործունեությունը տեղափոխվել է Վենետիկից Երեւան, որտեղ հայ ազգի երախտավորներից Արբուն Տայանը, որը կրկին Մխիթարյան սան էր, իրականացնում է «Աստվածային կատակերգության» առաջին արևելահայերեն թարգմանությունը: Դանթեի հանդեպ հայերիս հետաքրքրությունը շարունակվում է նաեւ 21-րդ դարում: Ռուբեն Ղուլյանի երկար տարիների ջանքերի շնորհիվ ունենք «Աստվածային կատակերգության» նոր թարգմանություն, որտեղ առաջին անգամ պահպանված է Դանթեի շղթայական հանգավորումը»:
Հավելենք, որ Սոնա Հարությունյանը Դանթեի օրվա առիթով ունեցել է հանրային դասախոսություն, որի ընթացքում անդրադարձել է Մխիթարյանների ունեցած դերին հայ դանթեագիտության մեջ, ինչպես նաև Դանթեի ազդեցությանը հայ գրողների` հատկապես Հովհաննես Շիրազի վրա:
Կարդացեք նաև
Դասախոսության ավարտին Սոնա Հարությունյանն անդրադարձել է նաեւ հայտնի քանդակագործ Գեորգի Ֆրանգուլյանի «Դանթեի նավակը» ստեղծագործությանը, որը վենետիկյան ջրերում «լողացող» միակ քանդակն է:
Գոհար ՀԱԿՈԲՅԱՆ
