Շուրջ տասը տարի է, ինչ հանրապետության բոլոր բուհերում մեկնարկեցին մագիստրոսական կրթական ծրագրեր, որոնք, անկեղծ ասած, ի սկզբանե դժվարությամբ ընկալվեցին թե պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի եւ թե ուսանողության կողմից: Մագիստրատուրայի մեկնարկի պահին շրջանառվեց այն թյուր կարծիքը, որ բակալավրիատը «թերի բարձրագույն» է, եւ ուսանողությունը ձգտեց լրացնել այդ «բացը»՝ մասսայաբար դիմելով մագիստրոսական կրթության: Սակայն հետագայում հրապարակված սոցիոլոգիական հարցումները վկայեցին, որ մագիստրոսական կրթության հանդեպ ոգեւորվածությունն աստիճանաբար սկսեց մարել, որը, մեր կարծիքով, առաջին հերթին պայմանավորվեց կրթական նպատակադրումների ոչ ճիշտ ընկալմամբ:
Մագիստրատուրան արեւմտյան երկրներում հիմնականում համարվեց ոչ թե գիտելիքների խորացման, այլ մասնագիտական կարողությունների, հմտությունների ընդլայնման միջոց: Ներկայումս էլ արեւմտյան բուհերում այն կազմակերպվում է «բակալավր + գիտահետազոտական գործունեություն + կառավարման կարողություններ + մանկավարժություն» համընդհանուր բանաձեւով, որտեղ մագիստրոսը բակալավրիատի շրջանավարտի նկատմամբ ընդամենը ունի առավելություններ` բանաձեւում նշված բաղադրիչների գծով: Մագիստրոսները բուհն ավարտելուց հետո կառավարիչներ, մանկավարժներ կամ հետազոտողներ դառնալու հավակնություններ ունեն, եւ հենց այդ նպատակով էլ դիմում են մասնագիտական կրթության երկրորդ աստիճանին:
Սակայն մեր իրականությունում, մագիստրոսական ծրագրերին դիմորդների մեծ մասի մոտ թվարկված նպատակադրումները թիրախավորված չեն, եւ կարծես թե կրթությունը նրանց մոտ շարունակվում է բակալավրիատի «իներցիոն ուժով»: Դրան նպաստում են նաեւ մեր բուհերում մագիստրոսական գործող կրթական ծրագրերը, որոնց մեծ մասում լուրջ ուշադրություն չեն դարձվում սովորողի կառավարման, մանկավարժական, գիտահետազոտական աշխատանքներ կատարելու հմտությունների զարգացմանը: Արդյունքում, մագիստրոսական կրթությունը լիարժեքորեն չի ծառայում իր նպատակին եւ պարզապես մեխանիկորեն շարունակում է բակալավրիատի ավանդույթները:
Եվ պատահական չէ, որ Արեւմուտքում մագիստրոսական կրթության անցումը բակալավրիատից միանգամից չի խրախուսվում: Բակալավրիատի շրջանավարտները մի քանի տարի աշխատելուց հետո են ինքնակողմնորոշվում, թե մագիստրական ինչպիսի կրթական ծրագրեր ընտրեն եւ ինչ ուղղություններով խորացնեն իրենց մասնագիտական հմտությունները: Եվ դրանից ելնելով, բուհերի կողմից էլ մագիստրոսական ծրագրերը բազմազան են դառնում` թե կրթական տեխնոլոգիաների կիրառման, թե ակնկալվող արդյունքների ստացման առումով:
Կարդացեք նաև
Ուստի մենք էլ պետք է քայլեր ձեռնարկենք մագիստրոսական կրթությունը ուսանողների համար առավել նպատակային եւ գրավիչ դարձնելու համար, որպեսզի այն պարզապես չներկայացվի որպես բակալավրիատի զուտ մեխանիկական շարունակություն, այլ ծառայի մասնագիտական կրթության երկրորդ աստիճանին հարիր նպատակների:
ԱՐՄԵՆ ՃՈՒՂՈՒՐՅԱՆ
տնտեսագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր
«Առավոտ» օրաթերթ
