Արդեն մի քանի ամսից Ռեջեպ Թայիփ Էրդողանն ու Աբդուլա Գյուլը կարող են փոխվել տեղերով: Թուրքական մամուլի տեղեկություններով, նման փոխատեղության մասին սկզբունքային որոշումը կարող է կայացվել արդեն մի քանի շաբաթից:
Ակնկալվում է, որ ապրիլի վերջին կամ մայիսի սկզբին վարչապետ Էրդողանը կհրապարակի իր վերջնական որոշումը` մասնակցելո՞ւ է օգոստոսի 10-ին կայանալիք նախագահական ընտրություններին, թե՞ ոչ:
Բարեփոխված Սահմանադրության համաձայն, Թուրքիայի քաղաքացիները այս ամռանը երկրի պատմության մեջ առաջին անգամ հնարավորություն կստանան ուղղակի քվեարկությամբ ընտրել երկրի ղեկավարին: Նախկինում երկրի ղեկավարին ընտրում էր Թուրքիայի խորհրդարանը` Ազգային Մեծ Ժողովը:
Թուրքական մամուլի տեղեկություններով, եթե Էրդողանը որոշի պայքարել նախագահի աթոռի համար, ապա վարչապետի պաշտոնը կանցնի ներկայիս նախագահ Աբդուլա Գյուլին:
Կարդացեք նաև
Թուրքական օրենսդրության համաձայն, սակայն, վարչապետի պաշտոնը կարող է զբաղեցնել բացառապես խորհրդարանի պատգամավորը: Իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության ղեկավար անդամներից մեկը` փոխվարչապետ Էմրուլլահ Իշլերը, երեկ թուրքական հեռուստատեսության 7-րդ ալիքին տված հարցազրույցում պատմում էր, թե ինչպես են իշխող վերնախավի ներկայացուցիչները պատկերացնում իրավական այս խոչընդոտի հաղթահարումը․ – «Նախագահական լիազորությունների ժամկետի ավարտից հետո Գյուլին պատգամավորական մանդատով ապահովելու երկու ձև կա` կա՛մ արտահերթ ընտրությունները, կա՛մ էլ «Բայբուրթի մոդելի» կիրառումը»:
«Բայբուրթի մոդել» ասելով թուրք պաշտոնյան նկատի ուներ երկրի հյուսիս-արևելքում գտնվող այս քաղաքից ընտրված պատգամավորի՝ արդեն իսկ համաձայնեցված հրաժարականը, և նրա փոխարեն Գյուլի առաջադրումն ու ընտրությունը: Բայբուրթը, ի դեպ, պատահական չէ ընտրված: Իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցությունն այստեղ մշտապես ստանում է քվեների մեծամասնությունը, ինչն էլ, քաղաքական այս կոմբինացիայի հեղինակների համոզմամբ, հնարավորություն կտա խուսափել անցանկալի անակնկալներից:
Այն, որ վարչապետի և նախագահի փոխատեղման սցենարն արդեն իսկ գծված է, պարզ դարձավ երեկ: CNN Turk հեռուստաընկերության եթերում իշխանության փոխանցման սցենարը ներկայացնում էր Էրդողանի մերձավոր զինակիցներից ևս մեկը` «Արդարություն և զարգացում» կուսակցության փոխնախագահ Մեհմետ Ալի Շահինը:
«Երկրի նախագահին` պարոն Գյուլին, մենք ցանկանում ենք տեսնել վարչապետի պաշտոնում: Բայց դա հնարավոր կլինի միայն, եթե նախագահի պաշտոնից հեռանալուց հետո Աբդուլա Գյուլը պատգամավոր ընտրվի: Դա անմիջապես չի կարող տեղի ունենալ, ուստի այդ միջանկյալ շրջանում կառավարությունը կարող է ղեկավարել փոխվարչապետերից որևէ մեկը», – նշում էր Շահինը:
Հաշվի առնելով օրենքով սահմանված բոլոր ժամկետները՝ Գյուլը կառավարության ղեկավարի պաշտոնը կկարողանա զբաղեցնել ոչ վաղ, քան առաջիկա դեկտեմբերին:
Մեհմետ Ալի Շահինի խոսքով, սակայն, քիչ հավանական է, որ վարչապետի պաշտոնում Գյուլը օժտված լինի նույնքան լայն լիազորություններով, որքան Էրդողանն այսօր: Իշխող կուսակցությունը լրջորեն մտածում է Սահմանադրության մեջ նոր լրացումներ կատարելու մասին, որոնք կուժեղացնեն նախագահի դիրքերը` վարչապետի լիազորությունների կրճատման հաշվին:
Մանրամասները կարող եք կարդալ` «Ազատություն» ռ/կ-ի կայքում
