«Ականատես» դիտորդական առաքելության անդամների կարծիքով՝ Արցախում սեպտեմբերի 8-ին տեղի ունեցած տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունները ընթացել են խաղաղ մթնոլորտում, եղել են սահուն: Հայաստանի Թրանսփարենսի ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնի գործադիր տնօրեն Սոնա Այվազյանն այսօր ասուլիսում հրապարակեց այն խախտումները, որոնք սակայն, նրա ենթադրմամբ, ընտրությունների արդյունքների վրա ազդեցություն չեն ունենա, քանի որ կրել են դրվագային բնույթ:
Այսպես՝ դիտորդներն արձանագրել են, որ որոշ ընտրատեղամասերում ճաշի ժամանակ բացակայել են հանձնաժողովի անդամները, ինչի պատճառով ամբողջ գործընթացը խաթարվել է եւ տեղամասերում ընդամենը երեք կամ մեկ հանձնաժողովի անդամով են այդ գործընթացը կազմակերպել, ինչն, ըստ Սոնա Այվազյանի, նորմալ չէր կարող լինել եւ խոչընդոտներ է ստեղծել: Նրա խոսքով, մի քանի ընտրատեղամասերում եղել են հոսանքազրկումներ, որի պատճառով խաթարվել է ընտրական գործընթացը. «Տեղի է ունեցել գաղտնիության խախտում, ընտրողները չեն կարողացել տեսնել քվեաթերթիկները մթության մեջ եւ ստիպված են եղել բաց քվեարկել, պատուհանի մոտ եւ այլն: Դա պատճառաբանվել է, որ նախորդ օրվա անձրեւով, որի պատճառով առաջացել է այդ խնդիրը եւ եղել է ֆորսմաժոր, որը ոչ ոքից կախված չի եղել»:
Սոնա Այվազյանը նաեւ ասաց, որ որոշ ընտրատեղամասերում բաց քվեարկության դեպքեր են եղել, որը համատարած բնույթ չի կրել. «Ընտանեկան քվեարկության դեպքեր են եղել որոշ տեղամասերում, որը համատարած երեւույթ է նաեւ Հայաստանում: Ընտրողների կարգի հետ կապված խախտումներ եւս գրանցվել են, բայց բավականին քիչ տեղամասերում: Կողմնակի անձանց ներկայություն եւս արձանագրվել է մոտ 25 տոկոս տեղամասերում, որտեղ մենք ներկա ենք գտնվել»:
Դիտորդները Նորագյուղի դպրոցում, որտեղ տեղակայված է թիվ 29 ընտրատեղամասը, շահերի բախում են արձանագրել: Տիկին Այվազյանի խոսքով, այստեղ հանձնաժողովը գործել է շահերի բախման պայմաններում. «Կար մի ընտանիք, որտեղ թեկնածուն մի եղբայրն է, հանձնաժողովի անդամը՝ երկրորդ եղբայրը, երրորդ եղբայրը՝ ԶԼՄ ներկայացուցիչ, բայց համատեղության կարգով ժամանակ առ ժամանակ փոխարինում էր հանձնաժողովի մյուս անդամներին: Նրանց որդիները կրկին վստահված անձ էին: Սա խաթարել է ընդհանուր հարաբերությունները»:
Կարդացեք նաև
Մեկ այլ տեղամասում էլ, ըստ Սոնա Այվազյանի, նկատվել է համայնքի ղեկավարի ակտիվ մասնակցություն գործընթացներին՝ որը որոշ չափով փորձել է ներգործել ընտրությունների արդյունքների վրա:
Մեկ այլ տեղամասում էլ վստահված անձը ներխուժել է քվեախցիկ, որպեսզի ստուգի՝ արդյոք անձը այնպես է քվեարկում, ինչպես որ ճիշտ է: Նրա պահանջով ընտրողը բացահայտել է թե ում է քվեարկում: Այդ գործով հաղորդում է ներկայացված ոստիկանություն:
Մարտունու շրջանի մի համայնքում եղել է իրավիճակ, երբ հանձնաժողովի նախագահը ոչ սթափ վիճակում է գտնվել, ինչի պատճառով ամբողջ գործընթացը բարձիթողի իրավիճակում է եղել.
«Տեղամասային կենտրոններում եղել է կերուխում թեկնածուների մասնակցությամբ, բերել են խորոված, քաղցրավենիք: Նաեւ բռնություն է եղել, եւ աչք է փակվել բազմաթիվ խախտումների վրա»,-պատմեց Սոնա Այվազյանը: Նա նաեւ մի դեպք էլ պատմեց՝ «Մի ընտրատեղամասում, որ հանձնաժողովի անդամները պետք է մարեն անվավեր քվեաթերթիկները, մարել են բոլոր քվեաթերթիկները, և դա հնարավոր է եղել կանխել դիտորդի ահազանգի հիման վրա»:
Ամփոփելով դիտարկման արդյունքները տիկին Այվազյանն ասաց, որ մեծ մասամբ խախտումները պայմանավորված են եղել կամ հանձնաժողովների չիմացությամբ կամ, որոշ դեպքերում, օրենսդրության անկատարությամբ. «Այսինքն՝ միտումնավոր բնույթ, ըստ էության, դրանց մեջ չի եղել»:
Նա խնդիրներից առանձնացրեց նաեւ ընտրատեղամասերի կահավորանքի հարցը. «Նման է Հայաստանում եղած խնդիրներին, թեքահարթակների խնդիր կա որոշ չափով, ինչը խոչընդոտում է տեղաշարժման խնդիրներ ունեցող քաղաքացիների ազատ տեղաշարժը, թեեւ Արցախի օրենսդրության համաձայն, ի տարբերություն Հայաստանյան օրենսդրության, նրանց համար հնարավորություն ընձեռված է, որոշ մեխանիզմներով մասնակցություն ապահովելու համար»:
«Ականատես» դիտորդական նախաձեռնությունը հիմնվել է Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնի «Ժուռնալիստների «Ասպարեզ ակումբ» հասարակական կազմակերպությունների եւ «Ռեստարտ» քաղաքացիական նախաձեռնության կողմից։ Նախաձեռնությանը անդամակցում է նաեւ Իրավունքի զարգացման եւ պաշտպանության հիմնադրամը: Արցախում նախաձեռնությունը համագործակցում է «Քաղաքացիական հաբ» հասարակական կազմակերպության հետ։
Լուսինե ԲՈՒԴԱՂՅԱՆ
